Του Νίκου Δήμου
Προφητεία εύκολη: ό,τι και να γίνει το 2014, είτε είναι επανάληψη, είτε επανάσταση, η ουσία δεν θα αλλάξει. Μία από τα ίδια θα είναι, με άλλα ονόματα. Αυτό που εμείς οι Έλληνες χρειαζόμαστε είναι κάτι που χρειάζεται δεκαετίες, για να μην πω αιώνες. Ο χρόνος δεν παραβιάζεται, ούτε εκβιάζεται...
Χρειαζόμαστε μία νέα νοοτροπία. Όλοι: λαός και ηγεσία, πλούσιοι και φτωχοί, γραμματιζούμενοι και αγράμματοι, πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. Αυτός που ασκήσαμε ίσαμε τώρα, τελείωσε. Μας έφερε στο αδιέξοδο και τελείωσε. Εμείς όμως συνεχίζουμε να σκεπτόμαστε με τον ίδιο τρόπο, γιατί ο άλλος δεν γεννήθηκε ακόμα μέσα μας.
Έτσι, ενώ ξέρουμε πως το μέγιστό μας έλλειμμα είναι η παιδεία, κλείνουμε τα πανεπιστήμια, κερδίζουμε με σοφιστείες εξάμηνα σπουδών και διαπρέπουμε σε όλες τις βαθμίδες στις εκπαιδευτικές καταλήψεις. Ο παραλογισμός στη νιοστή δύναμη.
Έρχεται, είπατε; Μα πώς να έρθει το καινούργιο και ποιος θα το υποδεχθεί; Ποιος έχει υποδοχείς για το διαφορετικό; Το τρέμουμε στην ανασφάλειά μας. Και οι δήθεν επαναστάτες πολιτικοί μας δεν τολμούν να προτείνουν πραγματικές ανατροπές. Τάζουν μόνο μία επιστροφή στο παρελθόν. Θα αποκαταστήσουν το ένα, θα επανορθώσουν το άλλο. Όπισθεν ολοταχώς.
Κατακερματισμένοι, κομματιασμένοι, γαντζωνόμαστε στο γνωστό και εξορκίζουμε το άγνωστο. Ο καθείς και οι διεκδικήσεις του. Ο καθείς και τα προνόμιά του. Και το συμφέρον του. Το ατομικό. Άντε και της οικογένειας, της συντεχνίας. Ζητάμε, ζητάμε. Δώσαμε ποτέ; Μόνον όταν μας εξαναγκάζουν.
Όχι δεν έρχεται τίποτα. Και να έρθει θα βρει την πόρτα θεόκλειστη. Δεν αλλάζουν οι άνθρωποι εύκολα. Θέλουν γενιές. Για να γεννηθεί το καινούργιο, άλλες χώρες πέρασαν σχολαστικά από τον λατινικό μεσαίωνα, ανοίχτηκαν στην απελευθερωτική Αναγέννηση, πολέμησαν την εκκλησιαστική καταπίεση στην Μεταρρύθμιση, φώτισαν το νου τους με τον Διαφωτισμό. Κατέλυσαν τα φέουδα, έχτισαν πόλεις, δημιούργησαν την αστική τάξη. Επινόησαν την σύγχρονη δημοκρατία, τα ατομικά δικαιώματα, τον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό. Εμείς τίποτα από αυτά δεν ζήσαμε. Από τη φεουδαρχία των Βυζαντινών και των Οθωμανών, εκτοξευθήκαμε στην νεοτερικότητα μέσα σε δεκαετίες. Μας λείπουν χίλια χρόνια εξέλιξη.
Ό,τι εισάγεται άκαιρα, μαραίνεται. Πάσχισαν οι Βαυαροί να μας κάνουν Ευρωπαίους και οι σοφολογιότατοι αρχαίους. Μαϊμούδες έφτιαξαν, με το φράκο του φράγκου, την περικεφαλαία του Περικλή και τα τσαρούχια του Κατσαντώνη. Μαϊμούδες που έγραφαν καθαρεύουσα. Σωστά τους διώξαμε όλους αυτούς – αλλά ακυρώσαμε και τους δικούς μας. Τον Καποδίστρια και τον Τρικούπη. «Ανθ’ ημών Γουλιμής». Οι εκσυγχρονιστές δεν ευδοκίμησαν εδώ.
Να φύγουμε από την Ευρώπη! Να φύγουμε από την Δύση; Μάλιστα. Και να πάμε πού; Υπάρχει άλλος χώρος; Εκτός από το Ισλάμ με την Σαρία του, εγώ δεν βλέπω τίποτα. Από την Άπω Ανατολή ως την Λατινική Αμερική, ένας πολιτισμός κυριαρχεί: ο Δυτικός. Με τον Καπιταλισμό του, αλλά και την Δημοκρατία του, με τις ανισότητες αλλά και τα δικαιώματα, τους ακτιβιστές και τους οικολόγους. Αν δεν μας αρέσει αυτός, ή πρέπει να δημιουργήσουμε δικό μας, ή να φύγουμε για άλλο πλανήτη. Δύσκολα και τα δύο.
Συμπέρασμα: Αφού δεν ΕΡΧΕΤΑΙ πρέπει να πάμε εμείς. Σαν τον Μωάμεθ στο βουνό. Η μόνη λύση είναι να γίνουμε κάποτε ένα σύγχρονο, δίκαιο, ορθολογικά οργανωμένο κράτος και μία ισορροπημένη κοινωνία πολιτών. Αλίμονον όμως. Κι αν το πετύχουμε, θα χρειαστούν γενιές… (protagon)
