Της Κορίνας Καφετζοπούλου
H Βάσω Λούβαρη είναι λίγο πριν τα 30 της χρόνια, παντρεμένη και μητέρα δυο αγοριών. Είναι νοσηλεύτρια στο ΠΑΓΝΗ στο παιδο-διαβητολογικό. Έχει και η ίδια διαβήτη τύπου 1, εδώ και πολλά χρόνια...
Τώρα που έχει μάθει όλα τα μυστικά, που έχει συμβιβαστεί με τη νόσο, ζει μια φυσιολογική ζωή και, όσο και να φαίνεται περίεργο σε όσους δε γνωρίζουν, χωρίς στερήσεις.
Τρώει ψωμί, γλυκά, αν βγει έξω πίνει και ποτό. Τα κάνει όλα. Και το κυριότερο μετριέται όσο συχνά πρέπει και δεν ξεχνά ποτέ να ρυθμίζεται. Για αυτό και έχει μια φυσιολογική ζωή, διότι δεν αμελεί να κάνει αυτό που δεν μπορεί το πάγκρεας από μόνο του.
Του δίνει την ινσουλίνη που χρειάζεται, με ένεση. Το πρόγραμμά της περιλαμβάνει έξι δόσεις ινσουλίνης ημερησίως, αναλόγως τι τρώει.
Πριν φάει, κάνει την ινσουλίνη, ανάλογα με τις μονάδες που έχει υπολογίσει ότι θα καταναλώσει σε τροφή. Μόλις περάσουν δυο ώρες μετράει το σάκχαρο. Αν οι τιμές δεν είναι καλές και πρέπει να παρέμβει ξανά, το κάνει. Δεν αφήνει τον οργανισμό της στη τύχη .
Συχνές μετρήσεις και ρύθμιση, αυτός είναι ο διαβήτης τύπου 1.
«Από έναν τυχαίο έλεγχο έμαθα ότι έχω διαβήτη τύπου 1. Μόλις μου το είπαν χάθηκε η γη κάτω από τα πόδια μου. Δεν ήξερα τίποτα για το νεανικό διαβήτη. Δεν ήξερα αν θα πρέπει να τρώω. Τί θα πρέπει να τρώω . Φοβήθηκα για το πως θα ζω στο εξής. Φοβήθηκα ότι δεν θα φάω ποτέ ξανά γλυκά και ψωμί στη ζωή μου, αλλά αυτό είναι ένας μύθος», λέει στο MadeinCreta η Βάσω και ξεκινά να καταρρίπτει τους μύθους της νόσου, που όσοι δε γνωρίζουν τη φοβούνται ή αισθάνονται περίεργα όταν βλέπουν ένα διαβητικό να λαμβάνει την ινσουλίνη του.
«Ένας διαβητικός σαν εμένα, δεν παράγει ινσουλίνη, πρέπει να την πάρει με ένεση. Πρέπει να μετράει το σάκχαρό του και να επεμβαίνει σωστά στον οργανισμό του. Ένας διαβητικός μιμείται το πάγκρεας. Όσο για τις τροφές τρώμε τα πάντα, αλλά κάνουμε κι αυτό που χρειάζεται ο οργανισμός μας».
Τη διαδικασία την επανέλαβε πολλές φορές η Βάσω, αυτή είναι η ζωή της , αυτή είναι η ρουτίνα της.
Και μέσα σε αυτή την ατυχία - αν θέλει κάποιος να την χαρακτηρίσει έτσι - νιώθει τυχερή, διότι προσφέρει πολύτιμη εμπειρία στα παιδιά που νοσούν.
Μαθαίνει σε αυτά και στους γονείς τους τις βασικές αρχές της διατροφολογίας, πως μετρώνται τα τρόφιμα σε μονάδες, πόση ινσουλίνη αντιστοιχεί σε αυτά, πότε πρέπει να χορηγείται η ινσουλίνη, κάθε πότε μετριέται ένας διαβητικός, πώς ρυθμίζεται.
Απαντά σε απορίες καταλαβαίνει πως νιώθουν γονείς και παιδιά, αλλά και οι έφηβοι, που έχουν αρχίσει τα φλερτ και φοβούνται να πούνε τί έχουν.
Η ίδια όλα αυτά τα έμαθα μέσα σε 2-3 χρόνια. Μετά το αρχικό σοκ που το παθαίνουν όλοι, θέλουν και περίπου τον ίδιο χρόνο όχι απλά για να μάθουν, αλλά και για να κάνουν τρόπο ζωής τους, το διαβήτη τύπου 1.
«Ξέρω ότι στην αρχή είναι δύσκολο. Εγώ έκανα να μάθω 2-3 χρόνια. Είμαι και λιχούδα και πάντα έκανα παρασπονδίες! … Δεν μπορώ να αντισταθώ στα γλυκά. Τώρα πια ξέρω να τα υπολογίζω, κάνω ινσουλίνη, τρώω γλυκό και μετά από δυο ώρες μετράω το σάκχαρό μου»
Ο διαβήτης την άλλαξε την Βάσω, όλους τους αλλάζει, τους κάνει πιο πειθαρχημένους, άλλους πιο κλειστούς, άλλοι πάλι ξεπερνούν κάθε συστολή και υπερασπίζονται τον εαυτό τους απέναντι στην άγνοια ή τα περίεργα βλέμματα των άλλων.
Και όπως λέει και η Βάσω Λούβαρη, είναι σχεδόν εγκληματικό κάποιος να έχει διαβήτη τύπου 1 και το κρύβει από οικείους ή να μην το λέει η οικογένεια πχ στο δάσκαλο. Αν κάποιο παιδί χάσει τις αισθήσεις του μπορεί να οδηγηθεί ακόμα σε κώμα αν χαθεί πολύτιμος χρόνος.
«Με έκανε πιο σκληρή πιο πειθαρχημένη και πιο υπεύθυνη. Εγώ θέλω να ζήσω και να ζήσω καλά. Δε θα δώσω αναφορά για να κάνω την ινσουλίνη μου. Προσέχω πολύ αλλά είμαι και χαλαρή. Όταν βγαίνω με παρέα για φαγητό ακόμα και με ανθρώπους που δεν γνωρίζω, εκεί μπροστά τους θα βγάλω το στυλό μου θα κάνω την ινσουλίνη μου, δε με ενδιαφέρει. Βέβαια τα χάνουν, αλλά εγώ είμαι αυτή της άποψης».
"Ο γονιός κρατά στα χέρια τη ζωή του παιδιού του"
Ο κ Γιάννης Πατσάκης είναι πρόεδρος του Παγκρήτιου Συλλόγου για το νεανικό διαβήτη. Πριν δέκα χρόνια δεν ήξερε καν τι σημαίνει αυτό. Ώσπου μια ημέρα του είπαν ότι ο 8χρονος γιος του έχει διαβήτη τύπου 1
«Όταν σε μια οικογένεια κοινοποιείται ότι το παιδί της έχει διαβήτη τύπου 1 πέφτει ο ουρανός στο κεφάλι της. Η ψυχολογία της αλλάζει, η οικογένεια "πέφτει", αρχίζουν και προκαλούνται προβλήματα. Χρειάζεται χρόνος για να ενημερωθούν οι γονείς σωστά. Διότι κρατούν στα χέρια τους τη ζωή των παιδιών τους».
Όταν τα παιδιά είναι μικρά, τα πράγματα είναι λίγο περίπλοκα. Ο γονιός πρέπει να εκπαιδευτεί και να εκπαιδεύσει το παιδί του. Τί θα φάει στο σχολείο; Τί θα φάει στο πάρτι, πώς θα υπολογιστεί η ινσουλίνη;
«Ο γονιός πρέπει να ισορροπήσει ανάμεσα στη διατροφή, την ινσουλίνη και στην άσκηση του παιδιού. Δεν είναι εύκολο πράγμα. Μπορεί σήμερα να κάνεις στο παιδί σου 10 μονάδες ινσουλίνης και να πάνε όλα μια χαρά αλλά αύριο που το παιδί σου πάει εκδρομή και θα περπατήσει οι 10 μονάδες ινσουλίνης για το ίδιο φαγητό να μην είναι αρκετές και το παιδί να πάθει υπογλυκαιμία. Το πιο δύσκολο είναι αυτό. Να αλλάξει τρόπο ζωής και να κάνει ινσουλίνη. Και μαζί με αυτό αλλάζουν και οι γονείς".
Ο κ. Πατσάκης χρειάστηκε περίπου τον ίδιο χρόνο με τη Βάσω για να μάθει στο διαβήτη τύπου 1 και να τον μάθει και στο γιο του σήμερα 18 ετών, με μια απολύτως φυσιολογική ζωή. Διότι οι διαβητικοί τύπου 1 έχουν μια φυσιολογική ζωή με την προϋπόθεση ότι τήρουν τους κανόνες - κανόνες όσον αφορά στην ινσουλίνη και το μέτρημα του σακχάρου. Όσον αφορά στη διατροφή δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι το πρότυπο διατροφής τους είναι αυτό που πρέπει να ακολουθούν όλοι.
Πολλαπλασιάζονται τα παιδιά που νοσούν από διαβήτη τύπου 1
Δύσκολο είναι, ακατόρθωτο όχι. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι γονείς στον αγώνα τους για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1 δεν είναι μόνοι. Η παιδο-διαβητολογική μονάδα του Πανεπιστημιακού νοσοκομείο Ηρακλείου στέκεται δίπλα σε αυτά τα παιδιά και στους γονείς τους ενώ τα κινητά τηλέφωνα τόσο της νοσηλεύτριας Βάσως Λούβαρη, όσο και του παιδο-διαβητολόγου κ. Δημήτρη Μαμουλάκη δεν κλείνουν ποτέ.
Με την ενεργό δράση και του παγκρήτιου συλλόγου για το νεανικό διαβήτη όπου μεταφέρεται η εμπειρία, όλοι εργάζονται για έναν ιερό σκοπό: Να μάθουν όλοι να συνυπάρχουν με το διαβήτη. Και αργά ή γρήγορα το καταφέρνουν.
Αυτή τη στιγμή στο παιδο-διαβητολογικό του ΠΑΓΝΗ υπάρχουν 250 ενεργοί φάκελοι παιδιών από το όλο το νησί, και ορισμένοι από Σαντορίνη, Κάρπαθο, Ρόδο.
Υπάρχουν 5% πιθανότητες να εμφανίσει ένας υγιής άνθρωπος νεανικό διαβήτη. Αν η μητέρα έχει διαβήτη οι πιθανότητες είναι της τάξης του 7% κι αν έχει ο πατέρας οι πιθανότητες είναι 8%.
Ο νεανικός διαβήτης εμφανίζεται από την ηλικία των 6 μηνών ως και τα 35-40 έτη.
Οι λόγοι της εμφάνισής του είναι άγνωστοι, ενώ κανένας δεν ξέρει πού οφείλεται και η αύξηση των περιστατικών του νεανικού διαβήτη στις ηλικίες των 14 ετών και κάτω, όπως σημείωσε στοMadeinCreta o κ. Μαμουλάκης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στο νησί, τη δεκαετία του '90 υπήρχαν 6 νέες περιπτώσεις διαβήτη κάτω των 14 ετών ανά 100.000 παιδιών. Τη δεκαετία που διανύουμε καταγράφονται 9 νέες περιπτώσεις.
Όσον αφορά στα συμπτώματα του νεανικού διαβήτη, είναι τα 3 Π: Πολυφαγία, πολυδιψία, πολυουρία και χάσιμο βάρους.
Η παγκόσμια ημέρα διαβήτη, με στόχο την ενημέρωση και την αφύπνιση, γιορτάζεται στις 14 Νοεμβρίου.
