Γράφει ο ψυχολόγος, συγγραφέας και ψυχιατρικός κοινωνικός λειτουργός Δρ. Άρθουρ Τζάνοφ.
Καμιά φορά τα αληθινά συναισθήματα αναδύονται ακόμα και στη διάρκεια του ύπνου. Όταν τα συνηθισμένα όνειρα δεν μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά μας, τότε εμφανίζονται...
Οι δράκοι και τα τέρατα που συχνά βλέπουμε σε ένα όνειρο αποτελούν κάτι που θα μπορούσαν να αναφέρω ως ψυχωτικό συμβολισμό. Οι εφιάλτες είναι μια νυχτερινή αρρώστια. Γι αυτό το άτομο αισθάνεται τρομερή ανακούφιση όταν ξυπνάει και ξαναβρίσκεται στον πραγματικό καλό κόσμο. Το συναίσθημα μέσα στον εφιάλτη μας ξυπνάει έτσι ώστε το συναίσθημα αυτό να παραμείνει ασυνείδητο με τον ίδιο τρόπο που μερικοί νευρωτικοί διατηρούν ασυνείδητες τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους όλη την ημέρα και δεν τις φέρνουν στην επιφάνεια με τη βοήθεια των αμυντικών μηχανισμών, εκείνων που μας προστατεύουν.
Αν ένα άτομο έχει συνεχείς εφιάλτες, τότε μιλάμε για μια αναβίωση κρυμμένων συναισθημάτων. Γι αυτό και πολλές φορές συνεχίζει να βιώνει τον τρόμο ακόμα και μετά το ξαφνικό ξύπνημά του. Η καρδιά του χτυπάει δυνατά. Οι μύες του είναι τεντωμένοι. Δυστυχώς δεν καταφέρνει να φτάσει στην αναβίωση των πραγματικών συναισθημάτων, στην σύνδεση με την αλήθεια που του προκαλεί τον «πόνο». Αν εκείνη τη στιγμή ήταν κάποιος θεραπευτής κοντά του το άτομο θα βυθιζόταν στις αναβιώσεις του και θα έπαιρνε τον πραγματικό δρόμο για την αναζήτηση των πραγματικών αιτίων της συναισθηματικής ταραχής, στην εύρεση του πραγματικού εαυτού.
Γιατί μερικοί εφιάλτες επαναλαμβάνονται συνέχεια;
Ένα κακό όνειρο που επαναλαμβάνεται συνέχεια είναι ένα συναίσθημα που παραμένει και εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο ξανά και ξανά. Μπορεί η επανάληψη να συνεχιστεί ακόμα και για χρόνια! Μοιάζει με επίθεση από έναν εχθρό που επαναλαμβάνεται και κάθε φορά μια εμπλοκή στο όπλο σταματά «το έγκλημα». Και κάθε φορά στην επίθεση η δυνατότητα διαφυγής είναι περιορισμένη.
Μονάχοι και αβοήθητοι στον εφιάλτη όπως και στην πραγματική ζωή;
Τι σημαίνει άραγε το ότι δεν μπορούμε να ξεφύγουμε; Μήπως το ότι δεν υπάρχει κανείς στην πραγματικότητα να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε το πρόβλημά μας, τα καθημερινά μας συναισθήματα; Στο όνειρο το άτομο βρίσκεται ολομόναχο συνήθως, όπως ολομόναχο βρίσκεται και στον πραγματικό κόσμο.
Μερικά άτομα μέσα στον εφιάλτη τους προσπαθούν να φωνάξουν βοήθεια!
Αλλά δεν τα καταφέρνουν. Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος γι΄αυτό. Αυτή η κραυγή δεν μπορεί να ξεσπάσει για λόγους ασφαλείας. Στη διάρκεια μιας θεραπευτικής μου συνεδρίας μια γυναίκα άρχισε να διηγείται το όνειρο που είδε το προηγούμενο βράδυ.
Μου επιτέθηκαν και κάτι με κόλλησε στη γωνία του δρόμου. Προσπάθησα να ξεφύγω, να τρέξω στο διπλανό σπίτι για να καλέσω την αστυνομία. Έπαιρνα συνέχεια λάθος αριθμό! Την έκανα να βυθιστεί πάλι μέσα στο όνειρο και να το διηγηθεί ξανά. Αρνιόταν επίμονα. Για κάποιο λόγο το έβρισκε πολύ τρομακτικό. Επέμεινα. Καθώς έλεγε ότι έτρεξε στο γειτονικό σπίτι για δεύτερη φορά, τη διέκοψα. Πάρε τον σωστό αριθμό της είπα! Φώναξε ότι δεν μπορούσε. Και ξεπήδησε από μέσα της μια τρομακτική κραυγή. Βοήθεια!
Οι φωνές συνεχίστηκαν για δέκα ολόκληρα λεπτά. Σπάραζε στο πάτωμα! Έπειτα, μου εξήγησε ότι για 24 ολόκληρα χρόνια, ήθελε να ζητήσει βοήθεια από την οικογένειά της από τους γονείς της και δεν μπορούσε να την πάρει. Ένα σοβαρό οικογενειακό πρόβλημα την είχε αναγκάσει να είναι εκείνη η οποία θα στήριζε τους γονείς με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκφράσει πουθενά την δική της ανάγκη για βοήθεια.
Γιατί δεν είχε βγάλει την κραυγή στον ύπνο της;
Γιατί υπήρχε ελπίδα ακόμα. Αν είχε βγάλει την κραυγή και δεν ερχόταν κανείς και στον εφιάλτη της τα πάντα θα χάνονταν. Θα ένιωθε την απόλυτη απόγνωση πιστεύοντας πως κανείς δε θα τη βοηθούσε στη ζωή της. Το γεγονός ότι δεν μπορούσε να βγάλει την κραυγή στον ύπνο της την προστάτευε από μια επικίνδυνη γι ΄αυτή συνειδητοποίηση.
Πολλοί άνθρωποι έχουν κρύψει τόσο καλά τα συναισθήματά τους ώστε δεν πλησιάζουν ποτέ την κραυγή στον ύπνο τους. Ακόμα πιο πολλοί δεν μπορούν ούτε να θυμηθούν τα όνειρά τους γιατί τα συναισθήματα και τα σύμβολά τους είναι πολύ καλά κρυμμένα. Κάποιες φορές όταν είμαστε δουλοπρεπείς η κραυγή μας δηλώνει την επιθυμία μας να μας φέρονται με ευγένεια. Όταν μιλάμε ασταμάτητα η κραυγή μας δηλώνει την επιθυμία για προσοχή… (boro)
