Με τη γιορτή του Άγιου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου ολοκληρώνονται τα νικολοβάρβαρα, και πλέον ο χειμώνας αρχίζει να γίνετε δυνατός, όπως λέει και ο λαός μας…
«Αγιονικόλας έρχεται τα χιόνια φορτωμένος». Τότε λοιπόν αρχίζουν οι μεγάλες κακοκαιρίες, τότε ξεσπούν και στις θάλασσες θύελλες απ’ όλες τις κατευθύνσεις.
Ο Άγιος, Αρχιεπίσκοπος Μύρων της Λυκίας, γεννήθηκε στα Πάταρα γύρω στα 250 μ.Χ. από ευσεβείς και πλούσιους γονείς, οι οποίοι τον ανέθρεψαν «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Βρέφος ακόμη, απέδειξε με θαυμαστό τρόπο, τη χάρη που του έδωσε ο Κύριος. Έτσι λοιπόν, στάθηκε όρθιος την ώρα του λουτρού χωρίς καμία βοήθεια, καθώς και κάθε Τετάρτη και Παρασκευή θήλαζε μόνο μια φορά την ημέρα και μάλιστα μετά τη δύση του ηλίου!
Σε νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός και κληρονόμος μιας μεγάλης περιουσίας. Αλλά ο Νικόλαος, εμπνεόμενος από φιλάνθρωπα συναισθήματα, διέθετε την περιουσία του για να ανακουφίζει άπορα, ορφανά, φτωχούς, χήρες, στενοχωρημένους οικογενειάρχες.
Σύμφωνα με μια παράδοση, λέγετε ότι ένας έμπορος είχε χάσει την περιουσία του και δεν μπορούσε να θρέψει την οικογένειά του. Οι τρεις κόρες του, για να βγάλουν την οικογένεια από τη δύσκολη θέση, αποφάσισαν να ρίξουν κλήρο και όποια βγει να γίνει πόρνη, για να μαζέψει χρήματα για την προίκα των υπόλοιπων αδελφών της. Ο κλήρος έπεσε στη μεγαλύτερη.
Ο Αϊ Νικόλαος, μαθαίνοντας την τραγική κατάσταση της οικογένειας, θέλησε να βοηθήσει. Έτσι, κατά τη διάρκεια της νύχτας και ενώ όλοι κοιμούνταν, μπήκε κρυφά στο σπίτι του εμπόρου και άφησε μικρά σακιά με χρυσό για την οικογένεια. Μια νύχτα, για να μη γίνει αντιληπτός, έριξε το χρυσό από την καμινάδα και αυτός προσγειώθηκε μέσα σε μια κάλτσα που είχαν κρεμάσει στο τζάκι για να στεγνώσει. Έτσι, ίσως προέκυψε το έθιμο να μπαίνουν τα δώρα σε κάλτσες κρεμασμένες στο τζάκι. Έτσι ,μυστικά σε τρεις νύκτες εξασφάλισε την προίκα των τριών κοριτσιών, αφήνοντας 100 χρυσά φλουριά στην κάθε μία. Έτσι, οι τρεις κόρες αποκαταστάθηκαν και γλίτωσαν από βέβαιη διαφθορά.
Μια άλλη παράδοση, λέει ότι ο Νικόλαος κινούμενος από Ιερό πόθο, αποφάσισε να ταξιδέψει για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους. Καθώς έπλεε το πλοίο, άρχισαν να πνέουν σφοδρότατοι άνεμοι και ξέσπασε μεγάλη τρικυμία. Επιβάτες και πλήρωμα έχασαν την ψυχραιμία τους και περίμεναν να καταποντισθούν. Ο Νικόλαος όμως γονατιστός προσευχήθηκε με θέρμη προς τον Κύριο και το θαύμα έγινε. Οι άνεμοι έπαυσαν και η θάλασσα αμέσως γαλήνεψε. Όμως κάποιος ναύτης, που ήταν στο κατάρτι, γλίστρησε και έπεσε στο κατάστρωμα νεκρός. Όλοι στενοχωρήθηκαν, που χάθηκε ένας άνθρωπος. Χάρη όμως στις θερμές προσευχές του Αγίου ο ναύτης αναστήθηκε, σαν να ξύπνησε από βαθύ ύπνο.
Για το λαό μας, είναι γνωστός ως καραβοκύρης που η παράδοση τον θέλει με βρεγμένα ρούχα από την άρμη, τα γένια του να στάζουν θάλασσα, το μέτωπό του είναι ιδρωμένο από την προσπάθεια να προφτάσει παντού να βοηθήσει τα καράβια που θαλασσοπνίγονται! «Άγιε Νικόλα βοήθα με! Κούνα και το χέρι σου ή Σείσε και συ το πόδι σου» λένε χαρακτηριστικά οι ναυτικοί στις δύσκολες στιγμές…
Η βαθιά πίστη του στον Παντοδύναμο Θεό και η ανεκτίμητη αγάπη του για τον άνθρωπο, τον ανέδειξε στο να θαυματουργεί τόσο όσο ζούσε αλλά και μετά την κοίμηση του τα θαύματα του είναι αναρίθμητα. Χαρακτηριστικά, το 1087, λόγω ταραχών, (οι ναυτικοί έκλεψαν το λείψανο του Νικολάου από τον τάφο του στη Μύρα, για να το προστατέψουν από τους πειρατές), έγινε η μετακομιδή των ιερών λειψάνων του από τα Μυρά στο Μπάρι της Ιταλίας. Κατά την τέλεση της θείας λειτουργίας έτρεχε τόσο πολύ μύρο από τα ιερά λείψανα, που οι πιστοί το μάζευαν σε δοχεία για θεραπεία από διάφορες αρρώστιες, αρκετοί μάλιστα λιποθυμούσαν από την ευωδία του.
Ο θρύλος του προστάτη των ναυτικών και των παιδιών γρήγορα έγινε αφορμή στην Δυτική Ευρώπη για την εμφάνιση του εθίμου ανταλλαγής δώρων, η προσφοράς δώρων στα παιδιά την ημέρα της μνήμης του Αγίου στις 6 Δεκεμβρίου. Από εκεί ξεπήδησε και ο Santa Claus μια παράφραση του ονόματος του Αγίου Νικολάου και το έθιμο της ανταλλαγής δώρων συνδέθηκε σιγά σιγά με τα Χριστούγεννα.
Τα έθιμα αυτά γνώρισαν μεγάλη αποδοχή στη μεσαιωνική Ευρώπη, ιδιαίτερα σε Ιταλία - Γαλλία - Ισπανία, και τα δώρα και τα κεράσματα ήταν συνήθως χειμωνιάτικα φρούτα (μήλα, πορτοκάλια, καρύδια και γλυκά). Ο Saint Nicholas απεικονίζεται με την μορφή καθολικού ιερέα, διατηρώντας την θρησκευτική του υπόσταση. Ακόμα και σήμερα την ημέρα της γιορτής γίνεται μεγάλη θρησκευτική πανήγυρης στο Μπάρι.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και την ανακομιδή των ιερών λειψάνων του στις 20 Μαΐου, αλλά και κάθε Πέμπτη ψάλλοντα στον 'Άγιο Νικόλαο ωραιότατοι ύμνοι, διότι η Πέμπτη ημέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στους δώδεκα αποστόλους και στον Άγιο Νικόλαο.
«Κανόνα πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας Διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
Καλλιόπη Γραμμένου
