Τέλος οι διακοπές, τέλος και οι άδειες, επιστροφή στη δουλειά. Κάποιες από εσάς ίσως επιστρέφεται στην εργασία σας μετά από μια γέννα, άλλες πάλι μόλις πιάσατε δουλεία ή σας έφυγε η περσινή μπέιμπι σίτερ. Ζητάτε επειγόντως κάποιον να σας φυλάξει το μικρό σας αγγελούδι...
Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. «Να βοηθήσουν οι γιαγιάδες ή μήπως καλύτερα να πάρουμε μια νταντά ή να το πάμε σε βρεφονηπιακό σταθμό; Μήπως είναι πολύ μικρό; Η ξένη γυναίκα, θα’ ναι καλή; Θα το αγαπάει; Μάλλον η επιλογή της γιαγιάς απορρίπτεται. Θα το κακομάθει και αλίμονο μας»!
Σκέψεις και ερωτήματα που προβληματίζουν κάθε οικογένεια, όταν η μητέρα εργάζεται.
Αν λοιπόν καταλήξετε στην επιλογή μιας γυναίκας, πρέπει να δώσετε μεγάλη προσοχή. Το μεγάλωμα του παιδιού δεν είναι μόνο τάισμα, άλλαγμα, μπάνιο, βόλτα και επίβλεψη να μην πάθει τίποτα.
Το πρόσωπο που επιλέγεται για να είναι κοντά στο παιδί σας, τις ώρες που λείπετε, καλείται να υποκαταστήσει το ενδιαφέρον, τη στοργή, την αγκαλιά, την αγάπη, τη διαπαιδαγώγηση, που εσείς θα του δίνατε.
Γι’ αυτό, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κοιτάξετε, είναι αυτή η γυναίκα να έχει...
Τα «μη» και τα «πρέπει» σας, γίνονται «μη»και «πρέπει» και για την μπέιμπι σίτερ. Ο τρόπος που εσείς έχετε επιλέξει να διαπαιδαγωγήσετε το παιδί σας, δε θα πρέπει να γίνει μόνο γνωστός στη νταντά, αλλά και να τηρηθεί.
Έτσι μόνο θα καταφέρετε να μεγαλώσετε το παιδί σας φυσιολογικά, χωρίς να υπάρξουν διχασμοί, παλινδρομήσεις σε μικρότερες ηλικίες, διάφορα κατάλοιπα και τραύματα ψυχικής φύσεως, στη μετέπειτα ζωή του.
Επιλέξτε έναν υπεύθυνο και έμπειρο άνθρωπο. Μην καταφεύγετε στις εύκολες λύσεις των αλλοδαπών γυναικών ή των «περασμένης» ηλικίας. Βοηθείστε τα παιδιά σας με τον κατάλληλο άνθρωπο, έτσι ώστε να είστε σίγουρες ότι δεν θα γίνουν παρασπονδίες πίσω από την πλάτη σας.
Τα συχνά τηλεφωνήματα, η επιστροφή στο σπίτι νωρίτερα απ’ ότι συνήθως γίνεται, η επίσκεψη κάποιου συγγενικού προσώπου, το ίδιο το παιδί, εάν είναι σε ηλικία που μπορεί να μιλήσει, είναι μερικοί τρόποι που θα δώσουν απαντήσεις στις ανασφάλειες σας για την καταλληλότητα της νταντάς που επιλέξατε.
Οι πρώτες μέρες σίγουρα θα’ ναι δύσκολες και δε θα μπορέσετε να βγάλετε τα κατάλληλα συμπεράσματα, αφού το παιδί συνήθως κλαίει και ίσως νομίσετε ότι κακοπερνάει με την μπέιμπι σίτερ.
Η αντίδραση αυτή είναι φυσιολογική, γιατί το παιδί, σας αποχωρίζεται για πρώτη φορά. Η παρουσία ενός ξένου προσώπου και η έλλειψη ενός οικείου, του δημιουργεί ανασφάλειες και φοβίες.
Για να εξομαλυνθεί αυτή η κατάσταση, τον πρώτο καιρό πρέπει να είστε μαζί με την νταντά, για να γίνει ομαλά η αντικατάσταση. Παράλληλα να την ενημερώσετε και να της εξηγήσετε για κάποιες κινήσεις ή ήχους που μπορεί να κάνει το παιδί, εφόσον είναι μικρό και δεν μιλά, έτσι ώστε να υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αν πάλι το παιδάκι σας γελάει περισσότερο και χαίρεται όταν είναι με την κουβερνάντα του, αυτό δε δηλώνει ότι δε σας αγαπά και ότι για να σας εκδικηθεί που το αφήνεται μόνο του, σας κάνει «νούμερα».
Αυτό συμβαίνει γιατί η γυναίκα αυτή, ασχολείται αποκλείστηκα με το παιδί, παίζει και αφιερώνει χρόνο αρκετό για αυτό, ενώ εσείς, όταν είστε στο σπίτι, έχετε να κάνετε αρκετές δουλείες (σιγύρισμα, μαγείρεμα, χαλάρωση…) και ο χρόνος σας είναι μικρότερος με αποτέλεσμα η αποκλειστικότητα να χάνετε.
Δείξτε εμπιστοσύνη στο πρόσωπο που επιλέξατε για να διαπαιδαγωγήσει το παιδί σας και αφήστε το χρόνο να δουλέψει υπέρ σας. Ίσως αυτός ο άνθρωπος να αποδειχθεί ικανός και το παιδί σας να πάρει τα κατάλληλα εφόδια που θα το βοηθήσουν να αναπτυχθεί.
Πριν αποφασίσετε:
- Κάντε μια μικρή «οντισιόν». Καλέσετε αρκετές κοπέλες και κάντε μια ψιλό ανακρισούλα. Μάθετε αν έχει κάνει σπουδές στα παιδαγωγικά, γιατί επέλεξαν αυτό το επάγγελμα, αν έχουν ξαναδουλέψει με παιδιά, αν έχουν δική τους οικογένεια, ποια είναι η ηλικία τους, αν έχουν κάποια χρόνια πάθηση και ό,τι άλλο κρίνετε εσείς σκόπιμο ότι πρέπει να γνωρίζετε γι’ αυτήν.
- Ζητήστε πάντα συστάσεις από τις οικογένειες που δούλευε πριν από εσάς και επιβεβαιώστε τηλεφωνικά τα προσόντα και το χαρακτήρα της.
- Να είσαστε συγκεκριμένοι σε αυτά που της αναθέτετε (π.χ., αν θέλετε ή όχι να κάνει ορισμένες δουλειές όσο θα κοιμάται το μωρό, κάθε πότε θα το πηγαίνει βόλτα και πού, αν μπορεί να είναι διαθέσιμη κάποια βράδια για να βγείτε έξω κ.λ.π.)
- Μην απαιτείτε μόνο από την μπέιμπι-σίτερ να είναι τυπική στα καθήκοντά της, αλλά φροντίστε κι εσείς να τηρήσετε τη συμφωνία σας. Ο μισθός της θα πρέπει να καταβάλλεται κανονικά και να της φερόσαστε ευγενικά και φιλικά.
Αν πάλι επιλέξετε τη γιαγιά ή τον παππού για να προσέχει το παιδί σας, το εγγονάκι τους δηλαδή, είναι γιατί οι περισσότεροι από εσάς νιώθετε σίγουροι ότι το παιδί σας είναι σε «καλά χέρια», ότι λαμβάνει αγάπη και στοργή και ότι το προσέχουν και το φροντίζουν σωστά.
Από την άλλη μεριά, η εύρεση ισορροπίας στη σχέση σας μπορεί να μην είναι και τόσο καλές, καθώς γονείς ή πεθερικά είναι δύσκολο κάποιες φορές να υιοθετήσουν τις δικές σας απόψεις σχετικά με την ανατροφή των εγγονών τους.
Ας μην ξεχνάμε, ότι η προσφορά της γιαγιάς και του παππού είναι αναντικατάστατη, αρκεί να υπάρχει ισορροπία στη σχέση σας μαζί τους, να φροντίσουν να είναι διακριτικοί και να μην επεμβαίνουν στον τρόπο διαπαιδαγώγησης που εσείς έχετε αποφασίσει.
Η λύση των γιαγιά-παππού συνήθως γίνετε για τους εξής λόγους:
- Οικονομικούς: Συνήθως οι μπέιμπι σίτερ ή οι παιδικοί σταθμοί ζητάνε αρκετά χρήματα, συνήθως ο ένας από τους δυο μισθούς πηγαίνει εκεί. Έτσι η εύκολη και οικονομική λύση είναι οι γιαγιάδες-παππούδες.
- Αρκετοί γονείς όπως και ψυχολόγοι πιστεύουν ότι το παιδί μέχρι τα τρία του χρόνια πρέπει να μείνει με την μητέρα του, γιατί δεν είναι έτοιμο να κοινωνικοποιηθεί αποτελεσματικά. Αυτός ο λόγος οδηγεί στην «εναλλακτική μαμά», που συνήθως είναι η γιαγιά. Είναι μια λύση «ανώδυνη» για τον ψυχικό κόσμο του παιδιού δίνοντάς του τη συναισθηματική υποστήριξη που απαιτείται στα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου.
Μην ξεχνάτε:
- Η επικοινωνία και η συνεννόηση είναι η μόνη λύση για να γίνουν οι διαφωνίες και οι αντιρρήσεις για το μεγάλωμα του παιδιού συμφωνία και κατάλληλη για εσάς διαπαιδαγώγηση.
- Να μην είστε απόλυτοι και επιτακτικοί στις γνώμες και τις απόψεις σας. Μπορείτε να «περάσετε» αυτό που θέλετε με «πλάγιο» τρόπο, χρησιμοποιώντας ότι ο παιδίατρος ή οι εκπαιδευτικοί και ψυχολόγοι πιστεύουν ότι αυτό είναι σωστό για το παιδί και είναι καλό να το ακολουθήσουμε και εμείς.
- Κάνουμε κάποιες υποχωρήσεις, εκτιμώντας τις γνώσεις τις παραδόσεις, τα παραμύθια, τα ήθη και έθιμα και κάποιες συνταγές που η γιαγιά γνωρίζει και με αυτά έχει μεγαλώσει.
- Δείχνουμε ευγνωμοσύνη και εκτιμούμε την πολύτιμη προσφορά της, δείχνοντας το με έργα και πράξεις.
Εκτός από τη μπέιμπι σίτερ και τη γιαγιά πολλοί γονείς επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά τους σε βρεφονηπιακό σταθμό.
Έναν χώρο που αφήνουμε τα παιδιά μας όχι για να τα προσέχει κάποιος να μη χτυπήσουν, αλλά για την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους, οι οποίες πρέπει να καλλιεργηθούν στο παιδί στην ηλικία 0-6 ετών, αλλιώς σιγά-σιγά εξαφανίζονται.
Τη ζεστή αγκαλιά της οικογένειας και της μητέρας έρχεται να αναπληρώσει η νηπιαγωγός και η παρέα που θα δημιουργηθεί στο νέο περιβάλλον, το νηπιαγωγείο.
Η προσχολική αγωγή, αποτελεί το πρώτο στάδιο προσπάθειας που κάνει ο άνθρωπος για να μορφωθεί. Οι επιδράσεις που δέχεται στη ηλικία των δυο με πέντε χρονών, καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική, συναισθηματική και διανοητική του εξέλιξη.
Ειδικότερα το παιδί στο παιδικό σταθμό αποκτά:
- Άμεση κοινωνικοποίηση
- Αυτονομία και αυτοεξυπηρέτηση
- Ψυχοκινητική ανάπτυξη
- Συναισθηματική ωρίμανση
- Νοητική εξέλιξη
- Ανάπτυξη και καλλιέργεια του προφορικού λόγου και της αισθητικής
- Διατήρηση, ανάπτυξη και καλλιέργεια της φαντασίας
Το πρώτο βήμα είναι να επιλέξετε αν θα απευθυνθείτε σε δημόσιο ή ιδιωτικό σταθμό. Οι Δημόσιοι σταθμοί ανήκουν στους κατά τόπους Δήμους ή Κοινότητες και το κόστος τους κυμαίνεται ανάλογα με το δηλωθέν εισόδημα των γονέων.
Οι ιδιωτικοί σταθμοί κυμαίνονται περίπου στα 400 ευρώ το μήνα και είναι προσαρμοζόμενο με τις έξτρα δραστηριότητες του παιδιού. (π.χ. κολυμβητήριο, μουσική, θεατρικό παιχνίδι, κ.α.)
Στους δημόσιους σταθμούς θα χρειαστεί να κάνετε την εγγραφή του παιδιού μέχρι 10-15 Ιουνίου για την σχολική χρονιά που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο, καθώς επίσης να προσκομίσετε κάποια πιστοποιητικά που θα σας ζητηθούν.
Θα χρειαστείτε πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού, πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, βεβαίωση από τον παιδίατρό σας ότι το παιδί είναι υγιές και μερικές φορές φωτοτυπίες από τη σελίδα των εμβολίων του βιβλιαρίου υγείας του παιδιού σας.
Για τους δημόσιους σταθμούς θα χρειαστείτε επιπλέον αντίγραφο φορολογικής δήλωσης ή εκκαθαριστικού, βεβαίωση εργοδότη και για τους δύο γονείς, συν φωτοτυπίες ενσήμων του τελευταίου έτους και κάποια αίτηση που θα σας χορηγήσει ο σταθμός.
Στη συνέχεια θα πρέπει να επιλέξετε την περιοχή που σας εξυπηρετεί, κοντά στο σπίτι σας ή κοντά στη δουλειά σας. Αν μιλάμε για δημόσιο σταθμό στην ουσία δεν έχετε αυτή την επιλογή γιατί κάθε σταθμός δέχεται με προτεραιότητα τα παιδιά των δημοτών.
Επισκεφτείτε τους «προτεινόμενους» παιδικούς σταθμούς και ζητήστε να σας δείξουν τις αίθουσες, τις τουαλέτες, την κουζίνα, το χώρο που αλλάζουν τα μωρά, τον κήπο και ελέγξτε κάθε χώρο για την καθαριότητα και ασφάλεια του παιδιού...
Μάθετε για τις δραστηριότητες που θα κάνουν τα παιδιά, τα παιχνίδια που παίζουν, το διαιτολόγιο, τις ώρες λειτουργίας, αν ο παιδικός σταθμός είναι ολοήμερος και διαθέτει φύλαξη πέραν του ωραρίου, αν θα μπορείτε να επισκεφθείτε το σταθμό σε γιορτές και εκδηλώσεις, πόσο συχνά γίνονται συγκεντρώσεις γονέων, σε ποιόν θα πρέπει να απευθυνθείτε αν παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα, αν είναι ασφαλισμένα τα παιδιά κατά τη διάρκεια που βρίσκονται στο χώρο, κάθε πότε επισκέπτονται οι γιατροί το σταθμό και εξετάζουν τα παιδιά, κ.α.
Και μην ξεχάσετε στα κριτήρια επιλογής σας:
- Να είναι σε μικρή απόσταση από το σπίτι, για να ελαχιστοποιείται ο χρόνος της διαδρομής.
- Το ωράριο να ταιριάζει με τις δικές μας υποχρεώσεις.
- Οι ομάδες των παιδιών να είναι ολιγάριθμες (8-10) ή σε αντίθετη περίπτωση, να υπάρχουν τουλάχιστον δύο νηπιαγωγοί που ν' απασχολούνται αποκλειστικά μαζί τους.
- Αν θα τρώει εκεί το παιδί, να τονίσετε τις προτιμήσεις του, τις τυχόν αλλεργίες και ιδιοτροπίες του.
Η προσαρμογή των περισσότερων παιδιών στο νέο περιβάλλον, γίνεται χωρίς δυσκολία. Ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που αρνούνται να γίνουν μέλη αυτής της νέας ομάδας.
Είναι αυτά τα παιδιά που ζουν παράμερα, τόσο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, όσο και κατά τη διάρκεια διαφόρων δραστηριοτήτων. Γι’ αυτά η μετάβαση από την οικογένεια στο σχολείο είναι αρκετά δύσκολη. Είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση, που το παιδί περνά μια βαθιά συναισθηματική κρίση και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.
Η απομάκρυνση από τα αγαπημένα του πρόσωπα, που του παρέχουν σιγουριά και ασφάλεια, τα κάνει ευαίσθητα, νευρικά, οξύθυμα και αντιδραστικά.
Η αλλαγή περιβάλλοντος, ο νέος τρόπος ζωής, η συνύπαρξη με περισσότερα άτομα (που χάνεται η αποκλειστικότητα), οι υποχρεώσεις, οι υποχωρήσεις, γεμίζουν αρκετά παιδιά με άγχος και ανησυχία, οδηγώντας τα σε δυο μορφές απομόνωσης.
Στη μια περίπτωση η απομόνωση είναι προσωρινή και διαρκεί από ορισμένες μέρες ως μερικές βδομάδες. Συνήθως αυτό συμβαίνει, όταν τα παιδιά είναι σε πολύ μικρή ηλικία και αποχωρίζονται για πρώτη φορά την οικογένεια.
Στην άλλη περίπτωση είναι διαρκείας, που μπορεί να κρατήσει όλη τη διάρκεια της σχολικής περιόδου. Αυτό γίνεται περίπου στην ηλικία των τριών ετών, που το παιδί τα θέλει όλα δικά του, ζει για τον εαυτό του, αγνοώντας τους γύρω του. Αυτά τα παιδιά εκδηλώνουν επιθετική συμπεριφορά προς τους συνομήλικούς τους και ιδιαίτερη προσκόλληση με τη νηπιαγωγό τους.
Σημαντικό ρόλο σ’ αυτές τις περιπτώσεις, παίζει ο βαθμός αυτονομίας του παιδιού με τη μητέρα, η ποιότητα ζωής στο σπίτι, οι προσωπικές σχέσεις του και η αδιάφορη-αδέξια νηπιαγωγός.
Όποια κι αν είναι η απόφαση σας να ξέρετε ότι πρέπει να καλύπτει τις φυσικές, συναισθηματικές, σωματικές και κοινωνικές ανάγκες του παιδιού σας. Αυτό θα το μάθετε μόνο αν το ακούσετε και δείτε τις αντιδράσεις του στην επαφή που θα έχει με την μπέιμπι σίτερ ή τη γιαγιά ή τον παιδικό σταθμό. Πάντα να παίρνετε τη γνώμη του υπ’ όψιν σας, μην το αγνοείται, είναι αυτό που θα σας δώσει τη σωστή και καταλληλότερη λύση.
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος
Παιδαγωγός-Εμψυχώτρια
