Καλή χρονιά! Εκκλησία, αγρότες, μαθητές, εκπαιδευτικοί κάθε βαθμίδας και πολλοί ακόμα, σήμερα, 1η Σεπτέμβρη γιορτάζουν, ο καθένας για το δικό του λόγο, την «Πρωτοχρονιά»!
Η Εκκλησία γιορτάζει την αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή του νέου έτους, σύμφωνα με την αρχαία ρωμαϊκή συνήθεια και πολιτική τάξη, κατά την οποία στην πρώτη Σεπτεμβρίου άρχιζε το οικονομικό έτος.
Ο Σεπτέμβριος είναι ο ένατος μήνας σύμφωνα με το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Η λατινική ονομασία του όμως, September, προέρχεται από το septem, δηλαδή επτά, καθώς ήταν ο έβδομος μήνας του αρχαίου δεκάμηνου του ρωμαϊκού ημερολογίου.
Έτσι στις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. καθιερώθηκε στην Κωνσταντινούπολη ως αρχή του εκκλησιαστικού έτους, η 1η Σεπτεμβρίου, που συνέπιπτε με την αρχή της Ινδίκτου.
Με την εκκλησιαστική αρχιχρονιά, οι ζευγάδες, στα νησιά και στις πεδινές επαρχίες, κάνουν αγιασμό και ξεχωρίζουν το σπόρο τους. Στα Δωδεκάνησα, κρεμούν το σακουλάκι με το σπόρο και τ’ άλλα προϊόντα τους στα εικονίσματα.
Στην Πάτμο την ονομάζουν και «πρωτοσετεμπρίαν», ενώ στη Νίσυρο και στην Κω «Καλοχρονιά» ή «Αρκιχρονιά».
Επίσης έχει κι άλλες ονομασίες, όπως ορτυκολόγος, λόγω του περάσματος των αποδημητικών ορτυκιών, τρυγομηνάς ή τρυγητής, λόγω του τρύγου και Σταυριάτης από τη μεγάλη γιορτή του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου).
Μια δοξασία του λαού, ονομάζει τον Σεπτέμβρη και μήνα του χρονογράφου, διότι πίστευαν ότι την πρώτη μέρα ο Άγγελος απογράφει τις ψυχές που θα πεθάνουν μέσα στο χρόνο.
Οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί, με τη σειρά τους, γιορτάζουν τον ερχομό της νέας σχολικής χρονιάς που έρχεται.
Σύμφωνα με το συναξαριστή, η ημέρα αυτή είναι επίσης και των Αγίων Τεσσαράκοντα Παρθένων και Ασκητριών και Αμμούν Διακόνου τους και διδασκάλου αυτών.
Έτσι γιορτάζουν οι: Αδαμαντίνη, Καλλιρρόη, Χαρίκλεια, Πηνελόπη, Κλειώ, Θάλεια, Μαριάνθη, Ευτέρπη, Τερψιχόρη, Ουρανία, Κλεονίκη, Σαπφώ, Ερατώ, Πολυμνία, Δωδώνη, Αθηνά, Τρωάδα, Κλεοπάτρα, Κοραλία, Θεονόη, Θεανώ, Ασπασία, Πολυνίκη, Διόνη, Θεοφάνη, Ερασμία, Ερμηνεία, Αφροδίτη, Μαργαρίτα, Αντιγόνη, Πανδώρα, Χάιδω, Λάμπρω, Μόσχω, Αρηβοΐα, Θεονύμφη, Ακριβή, Μελπομένη και Ελπινίκη, εις μνήμη των Παρθένων και Ασκητριών που άλλες κάηκαν, άλλες αποκεφαλίστηκαν ή χτυπήθηκαν στο στόμα και στην καρδιά με ξίφος, κι άλλες τις έκοψαν με μαχαίρι ή τις έβαζαν σίδερα πυρακτωμένα στο στόμα.
Καλό φθινόπωρο, χρόνια πολλά και καλή χρονιά.
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός
