Ο Αύγουστος για τον Ελληνισμό, είναι ο μήνας της Παναγίας. Θυμόμαστε και τιμάμε την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, μια γιορτή από τις κορυφαίες της Χριστιανοσύνης.
Το όνομα της Παρθένου Μαρίας, το ιερότερο ανθρώπινο πρόσωπο της Ορθοδοξίας, συνοδεύεται από ένα μεγάλο αριθμό προσωνυμιών που της έχουν δοθεί. Κυρίως όμως αποκαλείται: Παναγία, προσωνυμία της Θεοτόκου Μαρίας, από τον 3ο αιώνα ως η αγιωτέρα από όλους τους αγίους.
Ακούμε Παναγία Γλυκοφιλούσα, Παναγία Οδηγήτρια, Παναγία Πορταϊτισσα και αναρωτιόμαστε αρκετές φορές ότι μια είναι η Παναγία. Ξαφνικά στην Πάρο υπάρχει η Εκατονταπυλιανή, η Μεγάλη Παναγία Σαμαρίνας, στα Γρεβενά, η Παναγία η Καβουριανή, στη Λέρο και άλλες ονομασίες. Για το από πού προέρχονται και γιατί ονομάζονται έτσι, υπάρχουν πολλές εξηγήσεις. Αυτές είναι:
1) από τον εικονογραφικό τύπο παραστάσεως της Παναγίας: Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα, Γαλατούσα, Μεγαλομάτα, Θρηνούσα, κ.α.
2) από ιδιότητες της Παναγίας: Γιάτρισσα, Ελεούσα, Κυρία, Μεγαλόχαρη, Σωτήρα, Βοήθεια, Οδηγήτρια, Φανερωμένη, κ.α.
3) από την παλαιότητα ή την κατάσταση της εικόνας της: Μαυριώτισσα, Εσφαγμένη, Μαχαιρωμένη, Γερόντισσα, κ.α.
4) από την θέση και τον τρόπο εύρεσης της εικόνας της: Φοδελιώτισσα, Θεοσκέπαστη, Σπηλαιώτισσα, Τρυπητή, Πλατανιώτισσα, Μυρτιδιώτισσα, κ.α.
5) από θαύμα: Πορταΐτισσα, Φιδούσα κ.α.
στ) από τον τόπο προέλευσης της εικόνας της: Σουμελά, Αθηνιώτισσα, Πολίτισσα, Μελικαρού, Χρυσοκαστριώτισσα, κ.α.
6) από την τοποθεσία όπου βρίσκεται η εκκλησία της: Θαλασσινή, Ανέμη, κ.α.
7) από ιδιάζοντα χαρίσματά της: Αμπελακιώτισσα, Δαμάσια, Παλατιανή, Ολυμπιώτισσα, Υψηλή, κ.α.
8) από τον κτήτορα του ναού της: Λυκοδήμου, Καλιγού, Περλιγού, Στεφάνα, κ.α.
9) από το χρόνο του εορτασμού της ή από την εποχή των αγροτικών εργασιών με τις οποίες συμπίπτει η εορτή της: Φλεβαριανή, Μεσπορίτισσα, Πολυσπορίτισσα, Ακαθή (εκ του Ακάθιστου Ύμνου), η Δεκαπεντούσα (γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο), η Τριτιανή (γιορτάζει την τρίτη μέρα του Πάσχα), κ.α.
Οι Προσωνυμίες που έδωσε ο λαός στην Παναγία φτάνουν τις 6000 περίπου. Ένας αριθμός καθόλου ευκαταφρόνητος, που δηλώνει την πίστη, το σεβασμό και τη λατρεία του λαού μας στην Παναγία μας.
Καλλιόπη Γραμμένου
Παιδαγωγός-Δημοσιογράφος
