Με συμπτώματα κατάθλιψης, όσοι πιστεύουν σε θεωρίες συνομωσίας για τον κορωνοϊό;
Υπάρχει ψυχοπαθολογία στα άτομα που πιστεύουν σε αυτές τις θεωρίες, ή πλάθουν δικές τους;
Όπως και να έχει το θέμα, από την έναρξη του πρώτου εγκλεισμού, η κατάθλιψη κάνει θραύση σε μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων, ενώ αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό, ο φόβος του θανάτου.
Αποκαλυπτικά στοιχεία σε μελέτη του ΑΠΘ και του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου για το «αποτύπωμα» της καραντίνας του Μαρτίου.
Κόκκινο «χτυπούν» οι θεωρίες συνομωσίας για τον κορωνοϊό στην Ελλάδα, τριπλασιάστηκε η κλινική κατάθλιψη, διπλασιάστηκε το ποσοστό αυτοκτονικών σκέψεων και αυτών που εμφάνισαν συμπτώματα έντονου άγχους και φόβου ενώ παρατηρήθηκε ότι «χάλασε» η ποιότητα και το ωράριο του ύπνου των Ελλήνων κατά τη διάρκεια της καραντίνας τον Μάρτιο, όταν έγινε το πρώτο lockdown στη χώρα μας.
Διάχυση στην κοινωνία των συνωμοσιολογικών θεωριών
Σύμφωνα με έρευνα που έτρεξε η Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ σε συνεργασία με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο (ΠΙΣ), με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχιατρικής Κωνσταντίνο Φουντουλάκη και δημοσιεύτηκε σε διεθνή περιοδικό (Journal of Affective Disorders), αν και το πρώτο lockdown θεωρείται πετυχημένο «φρενάροντας» την διασπορά του ιού, οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που αφορούν ειδικά την επιδημία παρουσιάζουν μεγάλη διάχυση στην ελληνική κοινωνία μετά την καραντίνα.
Lockdown: 7 στους 10 «φλερτάρουν» με θεωρίες συνομωσίας
Ως γενική εικόνα προκύπτει ότι το 1/3 των πολιτών είναι απολύτως πεπεισμένο ότι κάποιες από αυτές τις συνωμοσιολογικές θεωρίες ευσταθούν, το 1/3 τις συζητάει και μόλις το 1/3 τις απορρίπτει χωρίς επιφυλάξεις.
Ειδικότερα αυτοί που απορρίπτουν πλήρως την συνωμοσιολογία σε όλο το μήκος και το πλάτος της είναι κάτω από 30% ενώ το υπόλοιπο 70% έχει κάποιου τύπου συνωμοσιολογική άποψη έστω και ασθενή, όπως ανέφερε ο κ. Φουντουλάκης.
Το 20% πιστεύει οι κυβερνήσεις δημιούργησαν τον ιό
Το επιχείρημα ότι είναι υπερβολική η θνησιμότητα και ότι το κάνουν επίτηδες οι κυβερνήσεις για να φοβίσουν τον κόσμο και να τον τρομάξουν το ακούει αρκετά θετικά ένα 50% των πολιτών σύμφωνα με τον κ. Φουντουλάκη, ενώ ένα 25% είναι απόλυτα πεπεισμένο γι αυτό.
Τουλάχιστον ένα 20% πιστεύει, ακράδαντα, ότι δημιούργησαν οι κυβερνήσεις τον ιό για να προκαλέσουν εσκεμμένα μια οικονομική κρίση. Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι ότι πίσω από τις θεωρίες συνωμοσίας οι πολίτες αμφισβητούν την επιστήμη.
Για παράδειγμα οι αρνητές μάσκας υποστηρίζουν ότι δεν προστατεύει η μάσκα, εκτιμούν ότι παραβιάζονται τα ατομικά τους δικαιώματα είτε κρύβεται κάποια οργάνωση που επιβάλει τα μέτρα για να ελέγξει τον κόσμο.
Ο κορωνοϊός ως τιμωρία από το… Θεό και ο ρόλος του 5G
Όπως προκύπτει από την έρευνα ένα 20% δεν αποκλείει το σενάριο να προκάλεσε την πανδημία ο Θεός επίτηδες για να μας τιμωρήσει, όμως μόλις ένα 3% πιστεύει ακράδαντα ότι ο COVID-19 είναι τιμωρία από το Θεό.
Ένα 5% πιστεύει ακράδαντα ότι το 5G συνδέεται με την εξάπλωση του ιού, κατευθύνοντας τον κορονοϊό στους πνεύμονες, ενώ περίπου ένα επιπλέον 15% το συζητά.
«Το ίδιο πράγμα έγινε και με την ισπανική γρίπη.
Έτσι είναι η ανθρώπινη η φύση.
Αν μπείτε στα αρχεία της Πολιτείας της Καλιφόρνια θα δείτε αστυνομικούς να ελέγχουν τους πολίτες που δε φοράνε μάσκα στο δρόμο, θα δείτε διαδηλώσεις κατά της μάσκας, θα δείτε στις εφημερίδες να υπάρχουν καλέσματα σε συγκεντρώσεις και διαμαρτυρίες γιατί η μάσκα τους πνίγει και τους καταπατά τα δικαιώματα.
Όλα αυτά δεν είναι κάτι καινούργιο», πρόσθεσε ο κ. Φουντουλάκης:
«Οι πεποιθήσεις στις θεωρίες συνωμοσίας φαίνονται ευρέως διαδεδομένες με τις πιο παράξενες, όπως για παράδειγμα η σχέση μεταξύ COVID-19 και 5G ή η εμπλοκή μιας υπερφυσικής δύναμης να απολαμβάνουν χαμηλότερη αποδοχή.
Ωστόσο, κατά μέσο όρο τουλάχιστον ένα 50% που συμμετείχε στην έρευνα δέχτηκε τουλάχιστον σε μέτριο βαθμό κάποια συνωμοσία που δεν ήταν παράξενη αλλά αντίθετα αντανακλούσε μια κοινωνικο-πολιτική αντίληψη του κόσμου.
Για παράδειγμα, μια τέτοια συνομωσία είναι η σκόπιμη απελευθέρωση του ιού ως βιο-όπλου για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κρίσης, επίτηδες, και με σχέδιο».
Αιτία Κατάθλιψης
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΑΠΘ οι θεωρίες συνωμοσίας θα μπορούσαν να είναι είτε η αιτία της κατάθλιψης είτε, αντίθετα και πιθανότερα, ένας μηχανισμός κατά της κατάθλιψης.
Τρεις φορές πάνω το ποσοστό κλινικής κατάθλιψης
Κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας το ποσοστό κλινικής κατάθλιψης και όχι των καταθλιπτικών συμπτωμάτων γενικά- έχει σχεδόν τριπλασιαστεί καθώς άγγιξε μετά την καραντίνα ποσοστό 10% του γενικού πληθυσμού ενώ έπρεπε να κυμαίνεται γύρω στο 3-5% ή και χαμηλότερα.
Ένας στους τέσσερις πολίτες που είχαν ιστορικό κατάθλιψης υποτροπίασαν ενώ το lockdown «χτύπησε» περισσότερο τους ευάλωτους ψυχικά.
Διπλασιάστηκε το άγχος από το φόβο για το θάνατο
Από την άλλη, διπλασιάστηκε ο αριθμός των πολιτών που εμφάνισε συμπτώματα άγχους κατά τη διάρκεια της καραντίνας, καταγράφοντας ποσοστό 40% ενώ υπό κανονικές συνθήκες το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 10%-20%.
«Αν και είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε με ακρίβεια επιστημονικά τι φταίει, προφανώς ο περιορισμός και όλο το κλίμα του φόβου όπου υπάρχει και του αυτοπεριορισμού έπαιξαν το ρόλο τους.
Το πρώτο lockdown δεν ήταν μεγάλο σε διάρκεια και ο κόσμος είχε ελπίδα» δήλωσε ο κ. Φουντουλάκης.
Αυτό που στρεσάρισε πολύ τον κόσμο ήταν ο φόβος μήπως αρρωστήσει κάποιο μέλος της οικογένεια και πεθάνει συμπλήρωσε ο κ. Φουντουλάκης.
Οι οικογενειάρχες ήταν αυτοί που, κυρίως, αγχώθηκαν και όχι αυτοί που έμεναν μόνοι τους οι οποίοι δεν είχαν αντίστοιχες ευθύνες, ενώ υπήρξε ανάγκη για περισσότερη ανάγκη για σύσφιξη σχέσεων μέσα στην οικογένεια.
Οι καβγάδες μέσα στην οικογένεια αυξάνονταν όταν υπήρχε κάποιο άτομο μέσα στην οικογένεια λίγο πιο ευάλωτο στις συνθήκες περιορισμού, όπως όταν υπήρχαν έφηβοι ή όταν υπήρχε κάποιο άτομο με ειδικές ανάγκες.
«Γενικά στο πρώτο lockdown δεn φαίνεται να είχαμε μεγάλη οριζόντια αύξηση των καβγάδων μέσα στην οικογένεια αλλά όταν υπήρχε ήδη ένα θέμα ή μια ιδιαιτερότητα, εκεί ήταν δύσκολα τα πράγματα».
Παράγοντες που αύξησαν το άγχος κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας ήταν οι αλλαγές στην κοινωνική συμπεριφορά, στις συνθήκες εργασίες (τηλεργασία) στις καθημερινές συνήθειες, στη ρουτίνα αλλά και φυσικά το φάσμα της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας.
Λίγα λόγια για την έρευνα
Η έρευνα ήταν πανελλαδική και συμμετείχαν περίπου 3.500 άτομα ηλικίας 18-69 και το δείγμα σταθμίστηκε με συγκεκριμένο επιστημονικό τρόπο προκειμένου τα ευρήματα να είναι αξιόπιστα.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο διεθνές περιοδικό Journal of Affective Disorders.
Οι αρνητές μάσκας δεν αποτυπώνονται στην έρευνα καθώς στο πρώτο lockdown δεν είχε τεθεί τέτοιο ζήτημα.
Συντάκτης στην Πύλη Ψυχολογίας Νίκος Μεταξάς (πηγή: https://www.ygeianews.gr/ )
