H Σουηδία ανακυκλώνει ή αξιοποιεί ενεργειακά το 99% των απορριμμάτων...
που παράγει με αποτέλεσμα ποσοστό μόλις 1% επί του συνολικού όγκου να καταλήγει στις χωματερές.Πλέον, η καύση των απορριμμάτων για την παραγωγή ενέργειας έχει εξελιχθεί σε έναν ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο σε βαθμό τέτοιο που οι παραγωγοί έχουν ξεμείνει από εγχώρια σκουπίδια, δηλαδή πρώτη ύλη.
Έτσι, η Σουηδία εισάγει δύο εκατομμύρια τόνους σκουπιδιών ετησίως από γειτονικές χώρες. Κυρίως από τη Νορβηγία και τη Φινλανδία, αλλά και από την Ιρλανδία, τη Βρετανία, την Ολλανδία και τη Δανία.
Τα κέντρα αποτέφρωσης απορριμμάτων που λειτουργούν στη σκανδιναβική χώρα Η ηλεκτροδοτούν 250.000 νοικοκυριά και θερμαίνουν ακόμα 950.000 νοικοκυριά ετησίως.
—«Πόλεμος» με τη Νορβηγία
Η υψηλή ζήτηση για σκουπίδια από τα αποτεφρωτήρια στη Σουηδία έχει μειώσει δραματικά το κόστος αγοράς τους.
Έτσι, πολλοί δήμοι και κοινότητες της γειτονικής Νορβηγίας τα πωλούν στα σουηδικά αποτεφρωτήρια που ζητούν λιγότερα χρήματα, ακόμα και αν τους χωρίζουν εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Ενδεικτικά, όπως μεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) ο δήμος του Βος στη δυτική Νορβηγία στέλνει τα απορρίμματα στο Γιόνκοπινγκ της Σουηδίας, 800 χιλιόμετρα μακριά, και όχι στην τοπική μονάδα του Μπέργκεν που απέχει μόνο 100 χιλιόμετρα.
Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις από νορβηγούς επιχειρηματίες που βλέπουν τη Σουηδία να «κανιβαλίζει» τις τιμές των απορριμμάτων και να εμποδίζει την ανάπτυξη του κλάδου στη χώρα τους.
«Τα νορβηγικά κέντρα πρέπει να εισάγουν απορρίμματα από τη Βρετανία» παραπονιέται ο Οντ Τέργιε Ντόβικ, επικεφαλής του κέντρου αποτέφρωσης Returkraft στη νότια Νορβηγία.
«Έχει γίνει πλέον τόσο συμφέρον να καίει κανείς τα σκουπίδια του στη Σουηδία ώστε διαβρώνεται το κίνητρο για τη διαλογή και ανακύκλωση απορριμμάτων στη Νορβηγία» προσθέτει.
Η αλήθεια είναι ότι η διασυνοριακή μεταφορά σκουπιδιών απαιτεί καύσιμα και επομένως επιβαρύνει το περιβάλλον. Οι Σουηδοί, όμως, επιμένουν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα: «Έχουν γίνει πολλοί υπολογισμοί και έρευνες για το θέμα. Αυτό που βρήκαν είναι ότι η ίδια η μεταφορά [δηλαδή το περιβαλλοντικό κόστος] είναι αμελητέα» διαβεβαιώνει ο Βάινε Βίκβιστ, εκπρόσωπος του Σουηδικού Συνδέσμου Διαχείρισης Αποβλήτων.
Όπως εξηγεί, η εξοικονόμηση πετρελαίου και άλλων καυσίμων χάρη στην αποτέφρωση προσφέρει μεγάλο όφελος και δικαιολογεί την εισαγωγή σκουπιδιών, πολλά από τα οποία θα κατέληγαν σε χωματερές.
—«Θύμα» η ανακύκλωση
Το πρόβλημα είναι όμως ότι η έλλειψη οικονομικού κινήτρου στη Νορβηγία έχει επιδεινώσει τα στατιστικά στοιχεία της ανακύκλωσης και της αξιοποίησης των οικιακών αποβλήτων με το ποσοστό να πέφτει στο 37% το 2014 έναντι 44% το 2009.
«Το περιβάλλον θα κέρδιζε πολλά αν τα σουηδικά κέντρα ανακύκλωσης μάζευαν σκουπίδια από την Ανατολική Ευρώπη, όπου η μόνη εναλλακτική είναι οι χωματερές» λέει ο Ντόβικ.
Παρά την οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση του όγκου των σκουπιδιών που καταλήγουν σε χωματερές, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια τόνοι απορρίπτονται εκεί κάθε χρόνο.
Ας δούμε όμως μερικές πτυχές αυτού του σουηδικού θαύματος στα σκουπίδια πιο αναλυτικά:
Ληγμένα φάρμακα
Αντί να ρίχνουν κουτιά με φάρμακα στον κάδο των απορριμμάτων ή να τα ξεχνάνε στα συρτάρια τους, οι Σουηδοί σε ποσοστό 43% επιστρέφουν τα ληγμένα φάρμακα πίσω στα φαρμακεία. Το 2013, μια από τις μεγάλες αλυσίδες φαρμακείων της χώρας, το Apoteketέστειλε για ασφαλή καύση 378 τόνους φαρμάκων. “Για να μειώσουμε τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της χρήσης των φαρμάκων παρέχουμε ειδικές οδηγίες στους πελάτες ώστε να μειωθούν οι ποσότητες που απορρίπτονται» αναφέρει η εκπρόσωπος της εταιρείας Μαρία Τσερχάλμι Άντερσον.
Στη χώρα μας, από το Μάρτιο του 2012 έχουν τοποθετηθεί 12.000 ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης φαρμάκων,χρώματος πράσινου στα φαρμακεία όλης της χώρας.
Εκεί οι πολίτες μπορούν να αποθέτουν φάρμακα που δεν έχουν ανάγκη. Οι ποσότητες που συλλέγονται συγκεντρώνονται σε φαρμακαποθήκες και από εκεί μεταφέρονται στο Ινστιτούτο Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας, το οποίο θα φροντίζει τη μεταφορά τους σε ειδικά κέντρα αδρανοποίησης και καύσης στο εξωτερικό.
Εκπτώσεις για χρησιμοποιημένα ρούχα
Την προηγούμενη χρονιά, η αλυσίδα καταστημάτων ρουχισμού H&M παρουσίασε μια παγκόσμια καμπάνια που επιτρέπει στους πελάτες της να ανταλλάσσουν χρησιμοποιημένα ρούχα με εκπτώσεις σε νέα. Για κάθε γεμάτη τσάντα με χρησιμοποιημένα ρούχα, τα καταστήματα H&M στη Σουηδία παρέχουν έκπτωση 5 Ευρώγια νέες αγορές ύψους 35 Ευρώ. Τα χρησιμοποιημένα ρούχα εν συνεχεία ανακυκλώνονταιγια την παραγωγή περιβαλλοντικά φιλικών σειρών ρουχισμού.
Επίσης, όπως είχε δηλώσει η Catarina Midby υπεύθυνη επικοινωνίας στον σουηδικό κολοσσό, η Η&Μ είναι κατά της “χωματερής” των υφασμάτων και γι’ αυτό ξεκίνησε από πέρυσι ένα πρόγραμμα συλλογής ενδυμάτων σε όλα τα καταστήματά παγκοσμίως, όπου συλλέγονται μεταχειρισμένα ρούχα, από κάθε μάρκα και σε οποιαδήποτε κατάσταση, σε συνεργασία με την I:Collect.
Τα ενδύματα προσδιορίζονται για να ξαναφορεθούν, να επαναχρησιμοποιηθούν και να ανακυκλωθούν και η H&M χρησιμοποιεί το 97% των του όγκου που συλλέγεται.
Μπέργκερς για άδεια μπουκάλια μπύρας
Ο μέσος Σουηδός επιστρέφει 146 αλουμινένια κουτάκια και μπουκάλια ανά κατάστημα. Φέτος το καλοκαίρι, η αλυσίδα ταχυφαγείων McDonald’s άρχισε να δέχεται άδεια μπουκάλια μπύρας και αναψυκτικών με αντάλλαγμα φαγητό. Με 10 κουτάκια μπορείς να αγοράσεις ένα χάμπουργκερ ή ένα τσήζμπεργκερ. Με 40 κουτάκια παίρνεις Big Mac.
Μουσικοί κάδοι απορριμμάτων
Στο Χέλσινμποργκ, οι δημόσιοι κάδοι απορριμμάτων φέρουν ηχεία που παίζουν μουσική για να κάνουν την ανακύκλωση πιο ευχάριστη εμπειρία.
Όλοι κάνουν διαλογή στην πηγή
Στα νοικοκυριά γίνεται διαχωρισμός των εφημερίδων, του πλαστικού, των μετάλλων, του γυαλιού, των λαμπτήρων και των μπαταριών. Για μεγαλύτερα αντικείμενα όπως έπιπλα και “λευκές” οικιακές συσκευές οι Σουηδοί πάνε σε μεγάλα κέντρα ανακύκλωσης στα περίχωρα των μεγάλων πόλεων.
Τα σκουπιδιάρικα καίνε καθαρή ενέργεια
Το 2010, η εταιρεία διαχείρισης απορριμμάτων Renova παρουσίασε τα πρώτα οχήματα μεταφοράς απορριμμάτων που τροφοδοτούνται από περιβαλλοντικά φιλικά καύσιμα, δηλαδή βιοντήζελ και βιοαέριο. “Ο λιγότερος θόρυβος και οι χαμηλότερες εκπομπές από τη λειτουργία αυτών των οχημάτων βελτιώνει επίσης τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στην καθαριότητα” αναφέρει ο Λαρς Τούλιν, διευθυντής ανάπτυξης οχημάτων της εταιρείας. “Οι πρώτες αξιολογήσεις των απορριμματοφόρων μας έδειξαν ότι τα μειωμένα επίπεδα θορύβου βελτιώνουν την ασφάλεια διότι δεν αποσπάται η προσοχή των οδηγών” προσθέτει.
Καιρός δεν είναι οι συνδικαλιστές της ΠΟΕ-ΟΤΑ να διεκδικήσουν και κάτι τέτοιο εκτός από τη διατήρηση των συχνά προκλητικών κεκτημένων τους;
Δημοφιλείς καλλιτέχνες τραγουδούν για την ανακύκλωση
Η εταιρεία ανακύκλωσης Pantamera συνεργάζεται με διακεκριμένους μουσικούς ώστε να ηχογραφήσουν τραγούδια και να πρωταγωνιστήσουν σε διαφημιστικά σποτ που ενθαρρύνουν τους τηλεθεατές να επιστρέψουν χρησιμοποιημένα μπουκάλια στα καταστήματα.
Δεν είναι ώρα και έλληνες τραγουδιστές να σταματήσουν να τραγουδάνε μπροστά σε ζάμπλουτους σαουδάραβες σε παραλίες της Μυκόνου και να κάνουν κάτι χρήσιμο για την κοινωνία;
Οι Σουηδοί καταναλωτές έχουν οικολογική συνείδηση
Έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδειξε ότι το 40% των Σουηδών αγόρασαν ένα πράσινο προϊόν τον προηγούμενο μήνα σε αντίθεση με τους Αμερικανούς, όπως έδειξε μια άλλη πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Journal of Consumer Research… (econews)
