Κατά 75% μειώθηκαν στη δεκαετία της κρίσης οι επενδύσεις στο ενεργειακό δίκτυο και η κυβέρνηση εξαγγέλλει τώρα πρόγραμμα 3,5 δισ. ευρώ ως το τέλος της 10ετίας. Χωρίς ρεύμα παρέμεναν χθες το βράδυ 10.000 καταναλωτές.
Χρειάστηκε μία δυσλειτουργία στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης Κουμουνδούρου και μία κακοκαιρία λίγων ημερών για να ταλαιπωρηθούν εκατοντάδες χιλιάδες καταναλωτές από διακοπές ηλεκτροδότησης και να έλθουν στο προσκήνιο όλα τα προβλήματα του ενεργειακού δικτύου της χώρας, που έχει αφεθεί στην τύχη του εδώ και μια δεκαετία, με δραματική μείωση των επενδύσεων.
Η έλλειψη επενδύσεων καταρχάς για τη συντήρηση του δικτύου και σε επόμενο επίπεδο για την αναβάθμισή του καθώς και η έλλειψη προσωπικού δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΕΝΕ «O Ελληνικός Ενεργειακός Τομέας 2020», οι επενδύσεις στο δίκτυο μειώθηκαν το 2018 στα 148 εκατ. ευρώ, ποσό που είναι κατά 75% μειωμένο σε σχέση με το 2009 οπότε ξεπέρασαν τα 550 εκατ. ευρώ. Ενδεικτικά, το κονδύλι για ενισχύσεις και βελτιώσεις του δικτύου μειώθηκε στα €54 εκατ., από €174 εκατ. μια δεκαετία πριν. Αξίζει να αναφερθεί ότι το ελάχιστο ύψος των επενδύσεων που απαιτούνται προκειμένου να μην υπάρχει απαξίωση του δικτύου υπολογίζεται στα 200 εκατ. ευρώ ετησίως.
Μετά τη δεκαετή οικονομική κρίση, που καθήλωσε τις επενδύσεις στα δίκτυα και επιτάχυνε την απαξίωσή τους, η κυβέρνηση κινητοποιείται τώρα για την αναβάθμιση του δικτύου. Ειδικότερα, νέες επενδύσεις 3.5 δισ. ευρώ ως το τέλος της δεκαετίας, ή 400 εκατ. ευρώ ετησίως, σε έργα αναβάθμισης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας εξήγγειλε χθες γενική γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας στο συνέδριο Athens Energy Dialogues.
Στα πλάνα του ΥΠΕΝ εντάσσεται η ενίσχυση της ψηφιοποίησης στο δίκτυο ηλεκτροδότησης με στόχο τη βέλτιση λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος και η υλοποίηση και ολοκλήρωση των διασυνδέσεων των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα έως το 2030. Τα επιμέρους στοιχεία του φιλόδοξου αυτού σχεδίου των 3,5 δισ. ευρώ δεν έχουν παρουσιαστεί ακόμη, εκτιμάται όμως ότι η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να καλύψει ένα μέρος της χρηματοδότησης του επενδυτικού προγράμματος από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης.
Διακοπή ρεύματος για ένα διακόπτη 49 ετών
Παίρνοντας το νήμα από την αρχή, ήταν πριν από κάτι λιγότερο από δύο εβδομάδες, όταν πολλές περιοχές στην Αττική και την Πελοπόννησο βυθίστηκαν στο σκοτάδι, όταν ξέσπασε πυρκαγιά από ηλεκτρικό εσωτερικό σφάλμα σε αυτομετασχηματιστή εντός του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) Κουμουνδούρου. Επιπλέον, σημειώθηκε αδυναμία λειτουργίας του αντίστοιχου διακόπτη προστασίας. Για τον εξοπλισμό που παρουσίασε βλάβη, σημειώνεται ότι ο αυτομετασχηματιστής κατασκευάστηκε το 1986 και ο διακόπτης το 1972, με τα δύο στοιχεία να τίθενται σε ηλέκτριση και λειτουργία το 1991, γεγονός που αποδεικνύει την παλαιότητα μέρους του εξοπλισμού του Συστήματος Μεταφοράς που διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ.
Το πρόβλημα των πεπαλαιωμένων υλικών δεν είναι βεβαίως νέο, αλλά άρχισε να αντιμετωπίζεται από τον ΑΔΜΗΕ με τεράστια καθυστέρηση, καθώς μόλις το 2018 σχεδιάστηκε πενταετές πρόγραμμα ανανέωσης εξοπλισμού, το οποίο μάλιστα υλοποιείται μετ' εμποδίων και καθυστερήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2018 προκήρυξε ο ΑΔΜΗΕ διαγωνισμό προμήθειας 10 νέων αυτομετασχηματιστών, στο πλαίσιο της ανανέωσης κρίσιμων στοιχείων του Συστήματος. Ακόμη και μετά την προκήρυξη, όμως, εμφανίσθηκαν όλα τα συμπτώματα που «ταλαιπωρούν» δημόσιους διαγωνισμούς: λόγω προσφυγών κατά του διαγωνισμού, η διαδικασία ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2020, ενώ η παράδοση των πρώτων αυτομετασχηματιστών δεν έχει γίνει ακόμη και αναμένεται το επόμενο διάστημα.
Με αυτούς τους ρυθμούς, η διαδικασία ανανέωσης του συστήματος φαίνεται ότι θα κρατήσει πολύ, καθώς το Σύστημα Μεταφοράς περιλαμβάνει 21 Κέντρα Υψηλής Τάσης και 337 υποσταθμούς. Το πενταετές Πρόγραμμα Ανανέωσης Εξοπλισμού (Renovation Plan), συνολικού προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ, προβλέπει για το 2021 και το 2022 δαπάνες για ανανεώσεις εξοπλισμού ύψους 16,5 εκατ. και 21 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Τα προβλήματα στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ
Αφήνοντας το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ περνάμε στα «χωράφια» του ΔΕΔΔΗΕ, της θυγατρικής της ΔΕΗ που διαχειρίζεται το δίκτυο διανομής χαμηλής και μεσαίας τάσης, μήκους 240.000 χιλιομέτρων που εξυπηρετεί περί τους 7,5 εκατ. καταναλωτές ρεύματος.
Με τα μεγαλύτερα κομμάτια εργασιών του ΔΕΔΔΗΕ (μέτρηση ρολογιών και συντήρηση δικτύου) να εκτελούνται από εξωτερικούς εργολάβους, ο ΔΕΔΔΗΕ δεν διαθέτει επαρκές προσωπικό για να αντιμετωπίσει έκτακτες καταστάσεις, όπως έχουν τονίσει πολλές φορές οι εργαζόμενοι, αλλά και όπως φάνηκε από τη διαχείριση των προβλημάτων που προκάλεσε η «Μήδεια». Σύμφωνα με την ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στο δίκτυο στους δρόμους βρέθηκαν 400 εργαζόμενοι. Από αυτούς οι 251 είναι εργαζόμενοι του ΔΕΔΔΗΕ ενώ οι υπόλοιποι απασχολούνται σε εργολάβους.
Με Δελτίο Τύπου η Ε.ΤΕ. ΟΜΙΛΟΥ ΔΕΗ - ΚΗΕ κάλεσε την διοίκηση του Ομίλου ΔΕΗ -σε συνεργασία με την διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ- να προχωρήσουν άμεσα τη διαδικασία των προσλήψεων του απαραίτητου τεχνικού προσωπικού διότι, όπως σημείωναν «με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να βοηθήσουμε εκείνους που ενώ στα δύσκολα τους χαρακτηρίζουμε "ήρωες" στα εύκολα τους εγκαταλείπουμε στην δίνη των προβλημάτων τους». Από την πλευρά της, η διοίκηση του ΔΕΔΔΗΕ υπογραμμίζει πως αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στις διαδικασίες πρόσληψης προσωπικού γιατί η δυνατότητα προσλήψεων εκτός ΑΣΕΠ έχει δοθεί μόνο στη ΔΕΗ.
Στο μεταξύ, παρότι ο σχετικός νόμος ισχύει από το 1979, η υπογειοποίηση του δικτύου της ΔΕΗ προχωράει με ρυθμούς χελώνας. Αν και ο νόμος επέβαλε στη ΔΕΗ την υποχρεωτική υπογειοποίηση του χαμηλής και μέσης τάσης δικτύου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, με τα χρόνια μεγάλο μέρος από το κόστος των εργασιών αυτών πέρασε στους Δήμους ενώ η διαδικασία του διαγωνισμού παραμένει στον ΔΕΔΔΗΕ. Οι αγκυλώσεις στις διαδικασίες, σε συνδυασμό με την έλλειψη πόρων της περασμένης δεκαετίας έχουν επιβραδύνει απελπιστικά τα έργα υπογειοποίησης που θα προστάτευαν το δίκτυο από τα προβλήματα που προκάλεσε τώρα η πτώση κλαδιών και δέντρων στα καλώδια.
Το παράδοξο του «εγκαταλειμμένου χρυσωρυχείου»
Το παράδοξο είναι ότι το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, που έχει παρουσιάζει σήμερα αυτή την εξαιρετικά προβληματική εικόνα, δεν παύει να είναι ένα «χρυσό» περιουσιακό στοιχείο της ΔΕΗ. Σύμφωνα με το business plan που παρουσίασε τον περασμένο Δεκέμβριο, η ΔΕΗ σκοπεύει να αξιοποιήσει το δίκτυο αυτό για να δημιουργήσει τηλεπικοινωνιακή υποδομή οπτικών ινών, που θα φιλοξενήσει υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας 5G. Η αξία του δικτύου αναγνωρίζεται από την αγορά, γι' αυτό και αναμένεται να εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον στο διαγωνισμό για την πώληση του 49% των μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ.
Οι δεσμευτικές προσφορές αναμένεται να υποβληθούν ως το τέλος Ιουνίου. Η ΔΕΗ σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα έσοδα για την απομείωση του χρέους της (ήταν 3,9 δισεκ. ευρώ στις 30 Σεπτεμβρίου) αλλά και για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Ουσιαστικά, δηλαδή, ο ΔΕΔΔΗΕ και το δίκτυο που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα θα γίνει ο... μέγας χορηγός της εξυγίανσης και ανάπτυξης της ΔΕΗ.
Συνεχίζεται η μάχη για την ηλεκτροδότηση
Για τα δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά που βρέθηκαν με κομμένο ρεύμα τα τελευταία 24ωρα, αυτό που μετράει είναι η αποκατάσταση των ζημιών που προκάλεσε η κακοκαιρία στο δίκτυο. Οι προβλέψεις που έκανε χθες το πρωί ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, για αποκατάσταση των προβλημάτων ως το βράδυ, δεν επιβεβαιώθηκαν. Η τελευταία ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ ανέφερε ότι για περίπου 10.000 από τα συνολικά 70.000 νοικοκυριά με προβλήματα ηλεκτροδότησης τα προβλήματα δεν είχαν λυθεί μέχρι χθες το βράδυ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη βραδινή ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ, τα συνεργεία του επρόκειτο να συνεχίσουν καθ΄ όλη τη διάρκεια της νύχτας τις εργασίες για την επανηλεκτροδότηση 5 γραμμών Μέσης Τάσης, σε τμήματα των περιοχών Διόνυσος, Αγ. Στέφανος, Κεφαλάρι, Πολιτεία, Γλυκά Νερά, Εκάλη και Νέα Ερυθραία. Το πρωί, αναφέρει η ίδια ανακοίνωση, το σύνολο των νοικοκυριών με προβλήματα ηλεκτροδότησης ήταν 70.000 και ως το βράδυ είχαν ηλεκτροδοτηθεί περίπου 60.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σήμερα, το συνολικό δυναμικό του ΔΕΔΔΗΕ στις πληγείσες από την κακοκαιρία περιοχές της Αττικής -που ανέρχεται σε περίπου 440 άτομα- θα ενισχυθεί περαιτέρω με επιπλέον 25 συνεργεία (περίπου 60 άτομα).