Κλισέ είναι να γραφείς ένα κείμενο ο τίτλος του οποίου είναι ένα... κλισέ! Ή για να το πούμε διαφορετικά: οι δημοσιογράφοι έχουμε κάποιες εκφράσεις τις οποίες χρησιμοποιούμε για να δώσουμε έμφαση σε ένα γεγονός και να μαγνητίσουμε τα βλέμματα των αναγνωστών.
Οι ρίζες αυτών των εκφράσεων χάνονται στα... βάθη της δημοσιογραφικής ιστορίας. Κανείς δεν ξέρει από που ξεκίνησαν. Όλοι όμως ξέρουν να τις χρησιμοποιούν μόλις δοθεί η πρώτη ευκαιρία. Σχεδόν καθημερινά δηλαδή.
Κάποια προκαλούν γέλιο και μόνο στο άκουσμά τους, όσο σοβαρή κι αν είναι η είδηση. Κάποια άλλα συνοδεύουν άσχημες και δύσκολες εικόνες αλλά και πάλι είναι αφορμή για να σχολιαστεί ο δημοσιογράφος που τα χρησιμοποιεί. Στις σχολές τις δημοσιογραφίας, για παράδειγμα, διδάσκεται πλέον πως η ερώτηση κλισέ «πως νιώθετε» σε μια χαροκαμένη μάνα απαγορεύεται δια ροπάλου.
Τα κλισέ των ρεπόρτερ
Στις πυρκαγιές: Πύρινη λαίλαπα/ Πύρινη κόλαση / Πύρινος εφιάλτης / Κόλαση του Δάντη / Σε στάχτη μετατράπηκαν… (βάλτε δίπλα τα στρέμματα) / Ο τελευταίος πνεύμονας πρασίνου (πάντα υπάρχει ένας τέτοιος ακόμα και σε μέρη που έχουν ξανακαεί)…
Στις δολοφονίες: Λουτρό αίματος / τον πέρασε για αγριογούρουνο (περιορίζεται μόνο στα ατυχήματα σε κυνήγι) / Μαύρη χήρα / Γυναίκα αράχνη / Πά-τερας (έκφραση περισσότερο γραφική και από τα σοκάκια της Ύδρας) / Φρικτό έγκλημα / Φρίκη και αποτροπιασμός / Ανατριχιαστική δολοφονία (λες και υπάρχει δολοφονία που είναι... γλυκούλα) / Τον γάζωσε με καλάσνικοφ.
Στις πλημμύρες: Οι δρόμοι έγιναν ποτάμια / Ανυπολόγιστες ζημιές / Ορμητικοί χείμαρροι / Η οργή της φύσης / Τους έπνιξε το ρέμα / Σε λίμνη μετατράπηκε (συνήθως κάποιος δρόμος).
Στους σεισμούς: Το χτύπημα του εγκέλαδου / Ταρακουνήθηκε ολόκληρη η περιοχή / Λαχτάρισαν οι κάτοικοι / Άνοιξε η γη (το «και τους κατάπιε» δεν χρησιμοποιείται μέχρι νεοτέρας)/ Εικόνες αποκάλυψης / Βιβλικές καταστροφές / Χορεύει στους ρυθμούς των ρίχτερ.
Στις κηδείες: Ήταν όλοι εκεί / Συντετριμμένοι φίλοι και συγγενείς / Τραγικές φιγούρες / Ράγισαν καρδιές / Ο πόνος αβάσταχτος / Ο πόνος στα βουρκωμένα μάτια/ Έχασε το καμάρι του/ Βύθισε στο πένθος / Η τελευταία πράξη του δράματος / Στη γειτονιά των αγγέλων / Το τελευταίο ταξίδι.
Στις κακοκαιρίες: Ντύθηκε στα λευκά / Οι δρόμοι έχουν μετατραπεί σε παγίδες / Αψήφησαν το κρύο / Κύμα κακοκαιρίας σαρώνει / Σε λευκό κλοιό / Έβρεξε προβλήματα / Οι δρόμοι μετατράπηκαν σε απέραντα παγοδρόμια / αγρίεψε ο καιρός (και «έδειξε τα δόντια του» είναι η φυσιολογική συνέχεια) / Άνοιξαν οι ουρανοί (οι οποίοι πριν ήταν... κλειστοί).
Στους καύσωνες: Καμίνι έγινε… / Μια όαση δροσιάς / Το θερμόμετρο αγγίζει (από 39 βαθμούς κελσίου και πάνω) / Στο κόκκινο ο υδράργυρος / Ανάσα δροσιάς (όταν αποφασίζει επιτέλους να φυσήξει λίγο).
Στις θρησκευτικές τελετές: Με λαμπρότητα και μεγαλοπρέπεια / Πλήθος πιστών/ Σε κλίμα κατάνυξης (ειδικά το Πάσχα το συγκεκριμένο κλισέ είναι must).
Στους μετανάστες/ πρόσφυγες: Οι αδίστακτοι δουλέμποροι/ Το ταξίδι της ελπίδας / Για ένα καλύτερο αύριο / Ξέφυγαν από την κόλαση του πολέμου / Εμπόριο ελπίδας / Υγρός τάφος (για τα ναυάγια στη μεσόγειο) / Κλιμακώνεται η προσφυγική κρίση.
Στα παιδιά: Το μικρό αγγελούδι/ Το τρυφερό αγγελούδι / Η μονάκριβή του κόρη / Δεν πρόλαβε να μεγαλώσει / Δεν πρόλαβε να ζήσει τη ζωή του.
Στους βιαστές: Το ανθρωπόμορφο τέρας / Το ανθρωπόμορφο κτήνος / Ικανοποίησε τις ανώμαλες ορέξεις του / Έγινε ο φόβος και ο τρόμος των γυναικών.
Στις δίκες: Πολύκροτη δίκη / Βαρύς ο πέλεκυς της δικαιοσύνης / Στο εδώλιο του κατηγορουμένου / Καταπέλτης ο εισαγγελέας (όχι δεν εκτοξεύετε κιόλας) / Βαριά καμπάνα / Βαρύ το κατηγορητήριο (ωραίο ρεπορτάζ θα ήταν το ποιος το ζύγισε).
Στις συλλήψεις: Η αστυνομία έχει εξαπολύσει άγριο ανθρωποκυνηγητό / Στη φάκα της αστυνομίας / Τον έπιασαν στα πράσα / Επιχείρηση σκούπα από την ΕΛΑΣ / Τα λαγωνικά της δίωξης ναρκωτικών / Κινηματογραφική απόδραση / Σικάγο έγινε η Αθήνα.
Στις διαδηλώσεις-απεργίες: Έμφραγμα στο κέντρο της πόλης / Κομφούζιο στο κέντρο της πόλης / Νέκρωσε το κέντρο / Ταλαιπωρία για εργαζόμενους και οδηγούς / Παρέλυσε το εμπορικό κέντρο.
Στα επεισόδια κατά τη διάρκεια πορείας: Έκαψαν το κέντρο/ Βάνδαλοι κατέστρεψαν την Αθήνα / Σφοδρές συγκρούσεις με τα ΜΑΤ / Κοκτέιλ χημικών και μολότοφ / Πνίγηκε στα δακρυγόνα η Αθήνα / Παρείσφρησαν στην ουρά της πορείας / Αμαύρωσαν την πορεία.
Στις τρομοκρατικές επιθέσεις: Σκόρπισαν το τρόμο/ Εκκωφαντική η έκρηξη/ Συγκλονίστηκε η περιοχή / Σοκ και δέος / Ήταν έτοιμοι να γκρεμίσουν το τετράγωνο.
Στους κακοποιούς: Ο διαβόητος ληστής/ Ξεκαθάρισμα λογαριασμών / Φόβος και τρόμος από τις συμμορίες / Οι νονοί της νύχτας / Έλυσαν τις διαφορές τους με τα όπλα.
Για ναρκωτικά: Έπεσε στα δίχτυα των ναρκωτικών/ Λευκός θάνατος / Αργός θάνατος (αστεία του στυλ «ε, και ποιος βιάζεται;» εδώ δε χωράνε) / Εντοπίστηκε μίνι χασισοφυτεία.
Στα τροχαία: Είδαν τον χάρο με τα μάτια τους / Σώθηκαν από θαύμα / Άγιο είχαν / Ο Μολώχ της ασφάλτου / Το αυτοκίνητο μετατράπηκε σε άμορφη μάζα σιδερικών.
Δια πάσα χρήση: Σάλο έχουν προκαλέσει/ Κατάμεστη ήταν η αίθουσα / Σε θρίλερ εξελίσσεται / Με κομμένη την ανάσα παρακολουθούν/ Σκηνές θρίλερ / Βίντεο σοκ / Εικόνες φρίκης / Εικόνες ντροπής / Διαψεύδονται οι Κασσάνδρες / Σε πρώτο πλάνο / Επί τάπητος / Συγκλονιστικές εικόνες / Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου / Βόμβα μεγατόνων / Αιματοχυσία χωρίς τέλος.
Τα κλισέ των πολιτικών συντακτών
Στη βουλή: Άγρια κόντρα στη Βουλή / Διασταύρωσαν τα ξίφη τους / Θύελλα αντιδράσεων προκάλεσε η τροπολογία / Φωτογραφικό νομοσχέδιο / Μετωπική σύγκρουση στη Βουλή / Θα φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο (όλο και κάποιος πολιτικός θα το πει αυτό) / Πόρισμα κόλαφος / Χτύπησε κόκκινο η ένταση / Οξύνθηκαν τα πνεύματα.
Στις εσωκομματικές διαδικασίες: Ακονίζουν τα μαχαίρια οι δελφίνοι / Κούρσα διαδοχής / Το δαχτυλίδι της διαδοχής.
Στις εκλογές: Ανοίγουν (ή κλείνουν) οι κάλπες / Θρίλερ με τα exit polls / Η ετυμηγορία του λαού / Μάχη στήθος με στήθος / Στο νήμα θα κριθεί ο νικητής / Ανοίγει (ή κλείνει) η ψαλίδα στις δημοσκοπήσεις.
Στις συναντήσεις μεταξύ ηγετών: Στο επίκεντρο της συνάντησης βρέθηκε… / Στην κορυφή της ατζέντας / Θερμό το κλίμα ή ψυχρό το κλίμα / Δεσμεύτηκαν για μεταρρυθμίσεις (κάτι σας θυμίζει ε;).
Τα κλισέ των οικονομικών συντακτών
Χρηματιστήριο: Ράλι ανόδου / Κραχ (ακόμα και όταν πέφτει για… τέσσερις μονάδες) / Βουτιά του γενικού δείκτη τιμών / Σε απόγνωση οι επενδυτές /Η φούσκα του χρηματιστηρίου.
Για τις οικονομικές εξελίξεις: Έρχεται φοροκαταιγίδα (κλισέ μεν, πάντα επίκαιρο δε) / Θα βάλουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη / Καλπάζει η ανεργία / Φορολογικό τσουνάμι / φοροσόκ / Μέτρα-φωτιά.
Για το μνημόνιο: Σοκάρουν οι απαιτήσεις των δανειστών / Στα πρόθυρα του grexit / Με το βλέμμα στραμμένο στις Βρυξέλλες / Οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης / Μάχη του πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κορυφής / Άναψε το πράσινο φως για την επόμενη δόση.
Τα κλισέ των δημοσιογράφων του lifestyle
Δια πάσα χρήση: Αναστατώθηκε η Μύκονος / Φωτιά στα κόκκινα / Κολάζει και άγιο / Έχει δυο μέτρα πόδι / Ανεβάζει την θερμοκρασία (όχι, αυτό το κλισέ δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε περιόδους καύσωνα)/ Σκέτος πειρασμός / Σέξι και όποιος αντέξει / Το νέο αμόρε της… (ακολουθεί το όνομα της τυχερής) / Έβαλε φωτιά στην πίστα / Μαγνητίζει τα βλέμματα / Η πληθωρική μελαχρινή… / Το ξανθό κουνελάκι.
Τα κλισέ των αθλητικών δημοσιογράφων
Πριν το παιχνίδι: Δαυίδ εναντίον Γολιάθ (όταν η διαφορά δυναμικότητας είναι εμφανής) / Γυαλίζει το μάτι τους / Η νίκη αποτελεί μονόδρομο / Έπεφταν... κορμιά στην προπόνηση και το πάθος περίσσευε.
Κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού: Ξεκίνησε με γκολ από τα αποδυτήρια / Ροκανίζουν τα δευτερόλεπτα / Αυτή η φάση είναι βούτυρο στο ψωμί του / Μπήκε το νερό στ' αυλάκι / Με μια έξυπνη εκτέλεση φάουλ / Έπιασε στον ύπνο την αντίπαλη άμυνα / Βρίσκει τον δρόμο προς το καλάθι (ή προς τα δίχτυα αν μιλάμε για ποδόσφαιρο) / Ανέλαβε την εσχάτη των ποινών (σαν τη θανατική ποινή ένα πράγμα αλλά σε… πέναλτι) / Τέτοιο ξεκίνημα δεν το περίμενε ούτε ο πλέον αισιόδοξος οπαδός τους / Το κοντράστ συναισθημάτων ανάμεσα στους παίκτες των δυο ομάδων / Επέβαλαν το ρυθμό τους με το καλημέρα / Πολιορκία στα καρέ τους / Χρυσή αλλαγή / Ακολουθεί η ρώσικη ρουλέτα των πέναλτι / Στήθηκε... πάρτι στις εξέδρες / Έβαλε πούλμαν μπροστά στην εστία (ο Μουρίνιο φταίει για αυτό το κλισέ).
Μετά το παιχνίδι: Το παιχνίδι δεν διεκδίκησε δάφνες ποιότητας / Άφησαν ανοιχτούς λογαριασμούς για τη ρεβάνς / Οι δυο ομάδες μοιράστηκαν βαθμούς και εντυπώσεις / Τον έριξε στο καναβάτσο (στο μόνο άθλημα που δεν χρησιμοποιείται είναι το μποξ) / Κόλλησαν στο στείρο 0-0 / Το ματς προσέφερε πολλές συγκινήσεις / Το παιχνίδι ήταν γκραν γκινιόλ / Κατάπιε πολλά χιλιόμετρα (καλή χώνεψη να έχει ο άνθρωπος).