Τι είναι η Σπιάντζα;

Σπιάντζα είναι η παραλία, ειδικά η ομαλή και αμμουδερή παραλία, η πλαζ θα λέγαμε. Δάνειο από το ιταλικό spiaggia, το οποίο, με ανάπτυξη προσθετικού s-  προέρχεται από το piaggia, που ανάγεται στο...

υστερολατινικό plagia, «το επικλινές έδαφος που καταλήγει στη θάλασσα», που είναι δάνειο από το ελληνικό τα πλάγια. Από την ίδια άλλωστε piaggia προέκυψε και το γαλλικό plage, δηλαδή η πλαζ. Επομένως, πλαζ και σπιάντζα είναι και τα δύο αντιδάνεια, ξαδερφάκια, μόνο που το δεύτερο λέγεται πια μόνο στα Επτάνησα και σε λίγα ακόμα μέρη, κι έτσι δικαίως δεν το έχουν τα νεότερα λεξικά.

Σπιάντζες λέγονται οι παραλλίες ιδίως στη Λευκάδα και στους Παξούς, αλλά και στη Ζάκυνθο βρίσκω αναφορά σε αμμουδερές σπιάντζες. Κάποτε η λέξη θα ακουγόταν πολύ περισσότερο αν σκεφτούμε τα πολλά τοπωνύμια Σπιάντζα, Σπλάντζα κτλ., που υπάρχουν – το γνωστότερο στην Ηλεία, σε αμμώδη παραλία.

Η παξινή ποιήτρια Ευτυχία Μάστορα έχει γράψει για τη βάσκανη τη μοίρα «που αλύπητα τις μόλυνε τις σπιάτζες τις καθάριες», ενώ πριν από μερικά χρόνια ο βουλευτής Χίου Αθ. Βαρίνος παίνευε από το βήμα της Βουλής τους «άξιους Έλληνες πλοιάρχους, αφού μόνο αυτοί μορούν να προσεγγίζουν στα μικρολίμανα και τις σπιάτζες των νησιών μας».

(Λέξεις που χάνονται, του Νίκου Σαραντάκου, από το ΒΗΜΑ)