Ένα από τα ιερότερα σύμβολα του χριστιανισμού είναι ο Τίμιος Σταυρός. Από το 326μ.Χ. μέχρι και σήμερα, στις 14 Σεπτεμβρίου τιμάμε τον Σταυρό του Κυρίου μας, Ιησού Χριστού...
Οι πηγές της εκκλησιαστικής μας ιστορίας αναφέρουν ότι η εορτή της Παγκόσμιας Ύψωσης, είχε καθιερωθεί από τα αρχαία χρόνια. Οι μαρτυρίες λένε ότι ίσως είχε καθιερωθεί και από το Μέγα Κωνσταντίνο, ύστερα από προτροπή της μητέρας του.
Στις επιστολές του αποστόλου Παύλου, συναντάμε την σπουδαιότητα και το ρόλο που έχει το σύμβολο του Σταυρού για τη διαδικασία της σωτηρίας του κόσμου.
Ένα από τα θαύματα του Τιμίου Σταυρού, φάνηκε στο όραμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, στις 28 Οκτωβρίου του 312 μ.Χ., ενώ βάδιζε εναντίον του Μαξεντίου κοντά στη Ρώμη. Ο αυτοκράτορας, είδε στον ουρανό το μεσημέρι, το σύμβολο του σταυρού και την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», σχηματισμένα με αστέρια...
Ο εχθρός κατατροπώθηκε και ο Κωνσταντίνος δεν είχε καμιά αμφιβολία ότι η δύναμη του Σταυρού του είχε χαρίσει αυτή την περήφανη νίκη. Έτσι πίστεψε στη δύναμη του Χριστιανισμού και έδωσε αμέσως διαταγή να σταματήσουν οι διωγμοί εναντίον των χριστιανών, καθώς και όλων όσων διώκονταν για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Η εύρεση του Τίμιου Σταυρού έγινε από την Αγία Ελένη το 326 μ.Χ., ο οποίος είχε ριχτεί από τους ρωμαίους σε χωματερή. Σύμφωνα με την παράδοση, οδηγήθηκε εκεί από ένα αρωματικό φυτό που φύτρωνε στο μέρος εκείνο, το γνωστό βασιλικό. Ύστερα από επίπονες ανασκαφές, βρέθηκαν τρεις σταυροί, του Χριστού και των δύο ληστών.
Σύμφωνα με τους Φιλοστόργιο και Νικηφόρο (εκκλησιαστικοί ιστορικοί), ο Σταυρός του Κυρίου εντοπίσθηκε ύστερα από θαύμα. Τοποθέτησαν τους σταυρούς που βρήκαν πάνω σε μία νεκρή και με το που ακούμπησε ο Τίμιος Σταυρός πάνω της αυτή αναστήθηκε!
Η Αγία Ελένη παρέδωσε τον Τίμιο Σταυρό στον Πατριάρχη Μακάριο, ο οποίος στις 14 Σεπτεμβρίου του 335μ.Χ. τον ύψωσε στον φρικτό Γολγοθά και τον τοποθέτησε στον ναό της Αναστάσεως, τον οποίο είχε ανεγείρει η Αγία πάνω από τον Πανάγιο Τάφο. Έτσι καθιερώθηκε η μεγάλη εορτή της Παγκόσμιας Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
«Σώσον Κύριε τον λαό σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις Βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων δια του Σταυρού σου πολίτευμα». (Απολυτίκιο του Σταυρού)
Η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης από τελεί χρονικό σταθμό στις αγροτικές εργασίες. Σταματούν τώρα και οι καλοκαιρινές συνήθειες, όπως ο μεσημεριανός ύπνος και το δειλινό γεύμα, που τις έκανε μέχρι τώρα απαραίτητες για την μεγάλη καλοκαιρινή ημέρα.
Στην Αίγινα συνηθίζουν να κηδεύουν και να θρηνούν τον Λειδινό με μιμική παράσταση, που έχει πιθανότητα αρχαία καταγωγή.
Με πανιά και άχυρα κατασκευάζουν ανδρική μορφή και την εκθέτουν σαν σε κηδεία, ανάβουν κεριά και τη μοιρολογούν. Το είδωλο είναι σε φυσικό μέγεθος. Η αρχική σημασία της γιορτής αφορούσε την εξαφάνιση της βλάστησης και την αναγέννηση της άνοιξης όπως και τις ανάλογες εαρινές τελετές, το είδωλο έχει φαλλική μορφή.
Από τη μέρα αυτή οι ναυτικοί σταματούν τα μακρινά ταξίδια. Επίσης με το τελευταίο δεμάτι στάχια φτιάχνουν μια ωραία δέσμη που την ονομάζουν χτένι ή ψαθί ή σταυρό σύμφωνα με το σχήμα που του δίνουν. Μετά το κρεμούν στο εικονοστάσι του σπιτιού ή στο μεγάλο δοκάρι του ως αγιωτικό. Όταν έρθει ο καιρός της σποράς παίρνουν τους κόκκους του σιταριού της δέσμης αυτής που έχει ευλογηθεί και το ανακατεύουν με το νέο σπόρο.
Άλλη μια γνωστή συνήθεια της ημέρας αυτή είναι το μοίρασμα του βασιλικού (σταυρολούλουδο) και αγιασμού, στην εκκλησία.
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος-Παιδαγωγός
