Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, τις πρώτες τέσσερις μέρες διαβάζεται χωρισμένος σε τέσσερα μέρη ο Μεγάλος Κανόνας και ολόκληρος την Ε΄ εβδομάδα των Νηστειών.
Μπορούμε να περιγράψουμε το κανόνα αυτό σαν ένα θρήνο μετάνοιας που μας μεταφέρει στο βάθος και στο πεδίο δράσης της αμαρτίας, κλονίζοντας τη ψυχή μας με την απόγνωση, τη μετάνοια και την ελπίδα.
Το έργο και ο σκοπός του Μεγάλου Κανόνα είναι να ξεσκεπάσει την αμαρτία και έτσι να μας οδηγήσει στη μετάνοια. Η αποκάλυψη αυτή, δεν γίνεται με ορισμούς και απαριθμήσεις, αλλά με μια βαθειά ενατένηση στη μεγάλη βιβλική ιστορία που είναι η ίδια η ιστορία της αμαρτίας, της μετάνοιας και της συγγνώμης.
Καταλαβαίνουμε ότι αμαρτία είναι, πρώτα απ' όλα, η άρνηση ότι η ζωή είναι προσφορά ή θυσία στο Θεό, με άλλα λόγια δηλαδή, η άρνηση ότι η ζωή έχει θεϊκό προσανατολισμό, ότι η αμαρτία, επομένως, είναι από τις ρίζες της, η παρέκκλιση της αγάπης μας από τον τελικό σκοπό της.
<<Κανόνες>> στην εκκλησιαστική υμνογραφία λέγονται ύμνοι μεγάλοι, αποτελούμενοι από μικρότερες ενότητες, που ονομάζονται <<Ωδές>>. Κάθε <<Ωδή>> (σημαίνει άσμα θρησκευτικό, από το ρήμα άδω) αποτελείται από τον <<ειρμό>>, που είναι η πρώτη στροφή κάθε Ωδής και χρησιμεύει σαν υπόδειγμα και βάση των στροφών που ακολουθούν, τα λεγόμενα τροπάρια (τρέπονται σύμφωνα με τον ειρμό).
Ονομάστηκε έτσι για την έκταση του. Αποτελείται από εννέα ωδές, έντεκα ειρμούς και 250 τροπάρια, που τα έγραψε ο Άγιος Ανδρέας της Κρήτης.
Η παράδοση θέλει την ημέρα αυτή οι γυναίκες να ζυμώνουν «λειψόπιτες» και «κουλούρια» για τα παιδιά και τους φτωχούς.
Η παράδοση στη Σκύρο την ημέρα αυτή, είναι βάζουν εφτάζυμο ψωμί και ζυμώνουν λειψόπιτες , κουλουράκια και σφραγίδες (ψωμάκια σαν τα πρόσφορα). Τις λειψόπιτες τις τυλίγουν στης δρακοντιάς τα φύλλα, για να μη καίγονται και να μη μυρίζουν και τις τρώνε με μέλι. Τα κουλουράκια τα κάνουν αρμαθιές και τα κρεμούν από το λαιμό των παιδιών για το καλό. Τις σφραγίδες, τρις, πέντε, εφτά, πάντα μονό αριθμό, βάζουν ένα κομμάτι πίττα, μέλι από πάνω και τις μοιράζουν στους φτωχούς για την ψυχή των πεθαμένων τους.
<<Ψυχή μου, ψυχή μου, σήκω πάνω! Τι κοιμάσαι; Το τέλος της επιγείου ζωής πλησιάζει και μέλλεις να υποστείς μεγάλη ταραχή. Σύνελθε από τη μέθη σου για να σε λυπηθεί ο Χριστός και Θεός, ο Οποίος είναι πανταχού παρών και γεμίζει τα πάντα με την παρουσία Του>>.
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος- Παιδαγωγός
