Σε γιορτινό κλίμα κάναμε αυτή μας τη συνάντηση, με την Αγγελική...
ν’ αφήνει το δικό της στίγμα, μα και το λόγο της… με τοποθετήσεις σημαντικές πάνω σε αρκετά θέματα, με κέντρο αναφοράς την μόρφωση και την σωστή παιδεία.Τι σας έχει λείψει από τα παιδικά σας χρόνια;
Επειδή είχα την τύχη να ζήσω πολύ ευτυχισμένα παιδικά χρόνια θα πω πως, τίποτα και κανέναν από εκείνη την περίοδο δεν μπορώ να ξεχωρίσω. Όλοι οι άνθρωποι μου και πάνω απ’ όλους βέβαια εκείνοι που μ’ ανάστησαν με αγάπη και μόνο με καλά παραδείγματα μου θωράκισαν την ψυχή, όλα τα συμβάντα και τα γεγονότα μέσα από τα οποία μυήθηκα στης ζωής τις απαιτήσεις και τις δωρεές, ο τόπος που γεννήθηκα, η Χίος, που με χόρτασε με ομορφιά και περηφάνια κι όλες μου οι αναμνήσεις, είναι ένας πολύτιμος θησαυρός που κουβαλώ μέσα μου, ντύνει και ζεσταίνει της καρδιάς μου την ενήλικη αγωνία και σαν ανεξάντλητη πηγή δροσίζει το κάμα της δύσκολης καθημερινότητας που, σαν όλους, με κουράζει.
Αυτά μάλιστα τα παιδικά μου χρόνια περιγράφω στο αυτοβιογραφικό και λαογραφικό μου αφήγημα, το «Λες και ήταν χθες» που εκδόθηκε το 2014 από τις εκδόσεις Λεξίτυπον.
Ο αγαπημένος ήρωας των παραμυθιών, ποιος ήταν;
Πάντως όχι η Κοκκινοσκουφίτσα κι η Χιονάτη. Αν πω ο Γκαούρ κι ο Ποκοπίκο θα σας σοκάρω; Η μαμά μου, αυτά τα αναγνώσματα τα περιπετειώδη, τα απαγόρευε βέβαια δια ροπάλου, αλλά έγιναν αιτία να μου στρέψει την προσοχή στο Γκιούλιβερ και τον Ροβινσώνα Κρούσο κι έτσι βρήκαμε κι οι δυο μας τη λύση για κοινώς αποδεκτά αναγνώσματα.
Ο κάθε ήρωας των βιβλίων σας, «προδίδει» μικρά μυστικά του εαυτού σας;
Οπωσδήποτε. Κι όχι μόνο οι ήρωες αλλά κι ο πιο μικρός χαρακτήρας που διαδραματίζει κάποιο ρόλο στα μυθιστορήματα και τα διηγήματά μου, είναι ένα μικρό κομμάτι μου καμουφλαρισμένο που βγάζει σε κοινή θέα και τα καλά μου στοιχεία αλλά και κάποιες ανθρώπινες αδυναμίες, όσες, ούτε κι εγώ η ίδια παραδέχομαι μήτε αναγνωρίζω.
Ποιο θεωρείτε ως Θείο δώρο στο χαρακτήρα σας;
Το επικοινωνιακό χάρισμα που το συνειδητοποίησα κάπως αργά βέβαια, μα με βοήθησε πολύ σε κάθε δύσκολη περίπτωση στη ζωή μου.
Ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα;
Η μεγάλη μου υπομονή την οποία όμως, αν κάτι ή κάποιος την εξαντλήσει σκοπίμως κλείνει, διπλοκλειδώνει κι άλλη ευκαιρία δεν δίνει.
Την μοίρα, την θεωρείτε γραφιά της ζωής σας;
Το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» είναι ό,τι πιστεύω. Γιατί, μπορεί η μοίρα να σου δίνει ευκαιρίες αλλά, αν εσύ δεν τις αρπάζεις...
Πως εκδηλώνετε την αγάπη σας;
Με δοτικές πράξεις, θυσιάζοντας πολλές φορές τα δικά μου θέλω και τις επιθυμίες μου κι ακούγοντας, χωρίς να διακόπτω, όσα οι φίλοι κι οι αγαπημένοι μου βιάζονται να πουν για να ανακουφιστούν.
Η αισιοδοξία, υπάρχει στο λεξικό της ζωής σας;
Ένα που με σώζει, λέω εγώ, είναι που αστειεύομαι και ειρωνεύομαι καταστάσεις και δυσκολίες σαν τον καραγκιόζη. Ναι λοιπόν, για μένα η αισιοδοξία είναι βακτηρία.
Με τι ασχολείστε αυτό τον καιρό;
Με ό,τι πάντοτε... Με των παιδιών μου τις αγωνίες και τους αγώνες, με του σπιτιού μου και του κήπου μου την καθημερινότητα, με την επικοινωνία με φίλους και συγγενείς, μετρώντας τα υπόλοιπα από τη σύνταξή μου πλειστάκις του μηνός και, όση ώρα μου περισσεύει, γράφω και μερικές αράδες για να κρατώ τη φόρμα μου.
Ποια είναι η αγαπημένη σας ελληνική ταινία ή ποια πιστεύετε ότι είναι συνοδοιπόρος στη ζωή σας;
Αγαπούσα πολύ το σινεμά στα νιάτα μου, όταν ο κινηματογράφος ήταν, εκτός από το ραδιόφωνο, η μόνη διέξοδος επιτρεπόμενης και συμβατικής διασκέδασης για μια «καθώς πρέπει» κοπέλα. Οι ελληνικές ταινίες τότε στις δόξες τους...
Αλλά, συνοδοιπόρο στη ζωή μου δεν έχω κάποια ελληνική ταινία ή κάποιον σταρ στις φαντασιώσεις μου... Ακολουθούσα ανέκαθεν, ανιχνεύοντας των πατημάτων τους τ’ αποτυπώματα και συνοδοιπορούσα σε στράτες πυκνογραμμένες, συγγραφείς και ποιητές, φορτωμένη με τα βιβλία τους, για να συναισθάνομαι την αγωνία και το βάρος του φόρτου της έμπνευσης τους, τον μόχθο τους ως να γράψουν την λέξη «τέλος» σε κάθε τους ταξίδεμα, μα και την ατελείωτη απογοήτευσή τους, αυτήν που ποτέ δεν εγκαταλείπει έναν λογοτέχνη, όσο καταξιωμένος κι αν είναι, αφού πάντα αμφιβάλλει για την αξία όσων γράφει κι είναι αλήθεια πως, ποτέ δεν συγκρίνονται μ’ αυτά τα πολύ μεγαλύτερα απ’ όσα κουβαλεί εντός του.
Ποιο είναι το αγαπημένος σας αντικείμενο, το «γούρι» σας;
Δεν έχω γούρι...Αλλά, αγαπώ όλα τα αντικείμενα που έχω επιλέξει για να με εξυπηρετούν και δύσκολα τ’ αποχωρίζομαι όσο και να παλιώνουν. Το ίδιο κάνω σ’ όλες μου τις επιλογές...είναι γιατί τις κάνω μετά από πολλή σκέψη...ίσως...
Ποια είναι η αγαπημένης σας ατάκα;
Τις παροιμίες αγαπώ πολύ και τις χρησιμοποιώ μιλώντας και γράφοντας, αλλά-αχ αυτά τα αλλά μου...θα σας κουράσουν- τις ατάκες και τα σλόγκανς τα αποφεύγω.
Πως φαντάζεστε το μέλλον των ΜΜΕ μέσα από την κρίση που βιώνουμε;
Να επαναλάβω την κοινοτυπία πως τα ΜΜΕ είναι η μεγαλύτερη εξουσία; Ε, αυτό είναι γνωστό σ’ όλους και πιστεύω πως, ακόμη και τους πιο δύσπιστους κι αντιρρησίες τους επηρεάζουν κατά τα συμφέροντα των αφεντικών τους.
Η εξουσία πιστεύετε, φιμώνει τις τέχνες από φόβο ή από ανικανότητα να τις στηρίξει;
Η εξουσία είναι τέχνη... Εφαρμοσμένη ναι μεν, αλλά τέχνη. Φιμώνει τις αντίζηλες στις τεχνικές της και υποστηρίζει αυτές που θα τις αποφέρουν ληξιπρόθεσμα κέρδη κι όχι διαχρονική φήμη.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο λόγος που ο Έλληνας αφήνει την τύχη του στα χέρια των άλλων;
Ο ευδαιμονισμός κι ο ωχαδερφισμός. Οι μετά την μεταπολίτευση γενιές μεγάλωσαν μέσα στην ευκολία του δανεικού χρήματος και την λατρεία της εικονικής πραγματικότητας. Δεν διδάχθηκαν πώς να αγωνίζονται και τα όνειρά τους είναι κυριολεκτικά όνειρα. Το να αγωνιστείς για να διεκδικήσεις κάτι θέλει μεγάλη προσπάθεια.
Αν σας όριζαν για λίγα λεπτά της ώρας «νομοθέτη», ποιο νόμο θα θέτατε σε εφαρμογή;
Επιβεβλημένη μόρφωση για όλους. Επικίνδυνος κι επικηρυγμένος εχθρός της εκμετάλλευσης του ανθρώπου από άνθρωπο ο μορφωμένος κι όλοι, όσοι τον φοβούνται, αποθαρρύνουν κι εμποδίζουν τη μόρφωση.
Αν μια κακιά μάγισσα σαν έκανε με το ραβδί της ζώο, τι θα θέλατε να είστε;
Δεν το έχω συλλογιστεί ποτέ αυτό. Δεν είμαι έτοιμη να σας απαντήσω. Ξέρω μόνο πως, όλα τα άλλα έμβια πάνω στη γη-κι ας μην έχουν τη νόηση και το συναίσθημα, τα δώρα της φύσης που κάνουν τον άνθρωπο να υπερτερεί και να φαίνεται πως τα εξουσιάζει-είναι πολύ καλλίτερα και ικανότερα από αυτόν αφού κουβαλούν τα ένστικτα και τις μνήμες του γένους τους στο κύτταρό τους από γενιά σε γενιά και επειδή δεν σκοτώνουν ποτέ τους όμοιούς τους.
Πιστεύετε στα όνειρα;
Σπανίως θυμάμαι τα όνειρα που σίγουρα βλέπω όσο κοιμάμαι. Υπήρξαν και περίοδοι στη ζωή μου κατά τις οποίες ήμουν βέβαιη πως όνειρα δεν έβλεπα κι όλοι μου έλεγαν «όποιος δεν βλέπει όνειρα τρελαίνεται». Το να είμαι και λίγο τρελαμένη παίζει;
Αν σας ζητούσε ένα παιδί μια συμβουλή, τι θα του λέγατε;
Να μη βιάζεται να μεγαλώσει.
Η Αγγελική Συρρή-Στεφανίδου γεννήθηκε στη Χίο, όπου και μεγάλωσε. Κατοικεί στον Πειραιά και έχει δύο κόρες. Από τα παιδικά της χρόνια, ασχολείται με τη συγγραφή ποιημάτων και πεζών, πολλά από τα οποία έχουν κατά καιρούς δημοσιευθεί.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η συμμετοχή της στην "Ανθολογία των διηγηματογράφων της Χίου" (1988) που επιμελήθηκε ο Γιώργης Δηλμπόης.
Η δεύτερη ποιητική της συλλογή, "Κορμοράνοι ΙΙ" (1991) τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ποίησης. Τα μυθιστορήματά της "Εκείνη που έπρεπε να φύγει" (2001), το οποίο απέσπασε το πρώτο βραβείο από τη Διεθνή Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, και "Της στεριάς τα κύματα" (2002) που βραβεύτηκε από την Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών και το "Και... μην ορκίζεσαι" (2004) κυκλοφορούν από την Εμπειρία Εκδοτική.
(Για τον ΑΥΛΟΓΥΡΟ και τον Παύλο Ανδριά)
