Εν αναμονή της επικείμενης διάσκεψης COP26 (τη Διάσκεψη Κορυφής για την Κλιματική Αλλαγή) που θα πραγματοποιηθεί στις αρχές Νοεμβρίου 2021, το θέμα του υδρογόνου, ιδίως του «πράσινου» υδρογόνου, συζητείται όλο και περισσότερο.
Ιδιαίτερα στις Κάτω Χώρες, όπου η κυβέρνηση λογοδοτεί επίσημα στη δικαιοσύνη μετά από προσφυγή της περιβαλλοντικής οργάνωσης Urgenda. Τον Δεκέμβριο του 2019, το δικαστήριο έκρινε ότι η κυβέρνηση πρέπει να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 25% έως το τέλος του 2020 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Το υδρογόνο θα μπορούσε να είναι η λύση που αναζητά η χώρα. Επί του παρόντος, θεωρείται μια σημαντική εναλλακτική λύση έναντι της ορυκτής ενέργειας με πολλές δυνατότητες χρήσης στη βιομηχανία και την κινητικότητα, αλλά και τη θέρμανση στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι το υδρογόνο μπορεί να κάνει όλα όσα κάνουν μέχρι σήμερα το πετρέλαιο, ο άνθρακας και το φυσικό αέριο – χωρίς να εκλύει CO2.
Ωστόσο, το υδρογόνο δεν μπορεί αυτομάτως να θεωρηθεί βιώσιμο. Το γκρίζο υδρογόνο λαμβάνεται από ορυκτά καύσιμα με μεγάλη ποσότητα CO2. Αυτή τη στιγμή, η παραγωγή του στις Κάτω Χώρες οδηγεί σε 13 μεγατόνους ετησίως, σύμφωνα με την κυβέρνηση. Μόνο το πράσινο υδρογόνο παράγεται με βιώσιμο τρόπο, με βάση ανανεώσιμες πηγές όπως η αιολική ή η ηλιακή ενέργεια. Το «πράσινο» υδρογόνο είναι ζωτικής σημασίας για μια «πράσινη» ενεργειακή μετάβαση.
Δυστυχώς, η παραγωγή του είναι επίσης πιο ακριβή από το γκρίζο υδρογόνο και απαιτεί μεγαλύτερη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά είναι σαφές ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ), η τρέχουσα στρατηγική για το υδρογόνο δεν είναι αρκετά φιλόδοξη ή βιώσιμη. Οι εμπειρογνώμονες συζήτησαν για το πώς μπορεί να γίνει αυτό πράξη στο πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Υδρογόνου στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, μια εκδήλωση με 1500 συμμετέχοντες από τον κόσμο του καθαρού υδρογόνου.
Το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στον κόσμο
Ένας μεγάλος παίκτης στην ολλανδική βιομηχανία υδρογόνου είναι η Vattenfall, η οποία κατασκευάζει επί του παρόντος το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στον κόσμο στη Βόρεια Θάλασσα. «Θέλουμε να παράγουμε υδρογόνο με καθαρό τρόπο και αυτό είναι εφικτό μόνο όταν υπάρχει αρκετή αιολική ηλεκτρική ενέργεια», λέει ο Ruud Stevens, Υπεύθυνος Έργου Υδρογόνου της Vattenfall. «Η πράσινη ενέργεια υδρογόνου που παράγει η Vattenfall προορίζεται να χρησιμοποιηθεί για τη βιομηχανία ή τα βαρέα οδικά φορτηγά για να διευκολύνει την απεξάρτησή τους από τον άνθρακα», δήλωσε ο Stevens στο Euronews Green.
Η χαλυβουργία της χώρας σταδιακά μεταπηδά στο υδρογόνο
Πάνω στην ώρα για το συνέδριο, ανακοινώθηκε ότι η χαλυβουργική εταιρεία Tata Steel σχεδιάζει να στραφεί από τη χρήση άνθρακα στο υδρογόνο. Πρώτα, ωστόσο, η εταιρεία σχεδιάζει να μετατραπεί εν μέρει σε φυσικό αέριο αντί για άνθρακα μέχρι το 2030. Παρόλο που το φυσικό αέριο έχει υψηλότερη απόδοση από τον άνθρακα, εξακολουθεί να είναι προβληματικό για το περιβάλλον λόγω των υψηλών εκπομπών CO2. Είναι όμως ένα απαραίτητο βήμα μεταξύ των δύο φάσεων, καθώς σε αυτό το σημείο δεν υπάρχει επαρκής ποσότητα υδρογόνου για την Tata Steel και δεν υπάρχει ούτε η υποδομή.
Η μία από τις δύο υψικαμίνους της θα αντικατασταθεί μέχρι τότε από εγκαταστάσεις που βασίζονται στην ηλεκτρική ενέργεια. Με αυτόν τον τρόπο, θα μειωθεί περίπου το 30% των εκπομπών CO2 που παράγει η Tata Steel. Δεν είναι ακόμη γνωστό πότε θα αντικατασταθεί η δεύτερη υψικάμινος. Όμως η Tata Steel δηλώνει ότι σκοπεύει να στραφεί πλήρως προς το υδρογόνο μέχρι το 2050.
Σταθμοί ανεφοδιασμού υδρογόνου δημιουργούνται στις Κάτω Χώρες
Αλλά το υδρογόνο δεν χρησιμοποιείται μόνο για τη μεταλλουργία. Όταν πρόκειται για επιβατικά αυτοκίνητα, ένας άλλος μεγάλος παίκτης εμφανίζεται: Η Shell. Ο πετρελαϊκός γίγαντας Shell δέχεται συχνά επιθέσεις από οργανώσεις προστασίας του περιβάλλοντος για την κυριαρχία του στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Μια οργάνωση προσέφυγε μάλιστα κατά της Shell στο δικαστήριο τον Μάιο του 2020, αποφασίζοντας ότι η εταιρεία πρέπει να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά τουλάχιστον 45% μέχρι το 2030.
Έτσι, η Shell εγκαινίασε τον πρώτο σταθμό ανεφοδιασμού υδρογόνου που άνοιξε επίσημα τον Οκτώβριο του 2020. Η τοποθεσία στο Hoofddorp, κοντά στο Άμστερνταμ, προορίζεται για επιβατικά αυτοκίνητα καθώς και για φορτηγά. «Επί του παρόντος, υπάρχουν τρία τέτοια εργοστάσια στις Κάτω Χώρες», λέει ο Paul Bogers, αντιπρόεδρος του τμήματος υδρογόνου της Shell. Παρά τον μικρό αριθμό σταθμών ανεφοδιασμού υδρογόνου, η Shell έχει ήδη καταλήξει σε θετικά αποτελέσματα από αυτούς. «Οι χώροι που κατασκευάζουμε τώρα έχουν ήδη διπλάσια χωρητικότητα και έχουν το μισό κόστος».
Λεωφορεία υδρογόνου στο Γκρόνινγκεν
Ορισμένες φορές υποστηρίζεται ότι η χρήση υδρογόνου για ιδιωτικά επιβατικά αυτοκίνητα δεν αποτελεί ιδανική λύση, σε αντίθεση με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κυρίως λόγω των μικρών αποστάσεων που μπορεί να διανύσει κανείς και της έλλειψης πρόσβασης σε σταθμούς φόρτισης. Ωστόσο, η Shell είδε μια ευκαιρία να εισαγάγει το υδρογόνο στον τομέα των δημόσιων μεταφορών στο Groningen.
Τα λεωφορεία στην επαρχία Γκρόνινγκεν, που συνδέουν τα χωριά μεταξύ τους, βρίσκονται συχνά μακριά το ένα από το άλλο. Έτσι, σε περιπτώσεις όπως αυτή, το υδρογόνο είναι μια καλή λύση, δήλωσε ο Bogers στο Euronews Green. Και στο μέλλον, τα οχήματα στο αεροδρόμιο Schiphol θα λειτουργούν επίσης είτε ηλεκτρικά είτε με υδρογόνο. Αυτό αποτελεί μέρος του σχεδίου του Royal Schiphol Group να καταστήσει το αεροδρόμιο του Άμστερνταμ χωρίς εκπομπές ρύπων μέχρι το 2030.
