Ο δείκτης ευερεθιστότητας(Δ.Ε)
Ο όρος αυτός αναφέρεται στο θυμό και στην ενόχληση που βιώνετε και εκφράζεστε στην καθημερινή σας ζωή. Αν έχετε έναν υψηλό Δ.Ε. βρίσκεστε σε μειονεκτική θέση...
Να πώς μπορείτε να υπολογίσετε το δείκτη ευερεθιστότητάς σας:
Διαβάστε τον κατάλογο με τις 25 υποθετικές αγχογόνες καταστάσεις που περιγράφονται παρακάτω. Σε κάθε πρόταση γράψτε το βαθμό θυμού ή πρόκλησης που θα σας δημιουργούσε η κάθε κατάσταση χρησιμοποιώντας αυτή την κλίμακα αξιολόγησης.
0- Νιώθετε πολύ λίγη ή καθόλου ενόχληση.
1- Νιώθετε λίγο ενοχλημένος
2-Νιώθετε σχετικά αναστατωμένος
3-Νιώθετε αρκετά θυμωμένος
4- Νιώθετε πολύ θυμωμένος.
Κλίμακα αξιολόγησης θυμού. Novaco Anger Scale
Αυτή η κλίμακα αναπτύχθηκε από τον Dr Raymond N. Novaco του Προγράμματος της κοινωνικής Οικολογίας του Πανεπιστημίου Ίρβιν της Καλιφόρνια.
1. Ξετυλίγετε μια ηλεκτρική συσκευή που μόλις αγοράσατε, τη βάζετε στην πρίζα αλλά διαπιστώνετε ότι δεν λειτουργεί.
2. Κάποιος τεχνίτης εκμεταλλεύεται την επείγουσα ανάγκη σας και φουσκώνει το λογαριασμό.
3. Σας κάνουν παρατήρηση να συμμορφωθείτε ενώ η συμπεριφορά ενώ η συμπεριφορά των άλλων περνά απαρατήρητη
4. Το αυτοκίνητό σας κολλάει στη λάσπη ή το χιόνι.
5. Μιλάτε σε κάποιον αλλά δε σας απαντά.
6. Κάποιος προσπαθεί να δώσει μια διαφορετική εικόνα του εαυτού του από ότι πραγματικά είναι.
7. Ενώ προσπαθείτε να κουβαλήσετε 4 καφέδες στο τραπέζι σας, σε μια καφετέρια κάποιος πέφτει πάνω σας ρίχνοντας κάτω τα ποτήρια.
8. Κρεμάσατε τα ρούχα σας αλλά κάποιος τα ρίχνει στο πάτωμα.
9. Ένας υπάλληλος τρέχει πίσω σας από τη στιγμή που μπαίνετε σε ένα κατάστημα.
10. Κανονίσατε να βγείτε με κάποιον ο οποίος την τελευταία στιγμή το ακυρώνει αφήνοντάς σας μετέωρο.
11 Η μηχανή του αυτοκινήτου σας σβήνει σε ένα φανάρι και αυτός που είναι από πίσω σας κορνάρει διαρκώς.
12. Σας κοροιδεύουν ή σας πειράζουν.
13. Παίρνετε λάθος στροφή σε ένα πάρκινγκ. Καθώς βγαίνετε από το αυτοκίνητό σας κάποιος σας φωνάζει”Πού έμαθες να οδηγείς;”
14. Κάποιος κάνει κάτι λάθος και ρίχνει το φταίξιμο σε εσάς.
15. Προσπαθείτε να συγκεντρωθείτε αλλά κάποιος κοντά σας χτυπάει τα πόδια του.
16. Δανείζετε σε κάποιον ένα σημαντικό βιβλίο ή ένα απαραίτητο εργαλείο σας και δε σας το επιστρέφει.
17. Περάσατε μια κουραστική ημέρα και ο σύντροφός σας αρχίζει να παραπονιέται ότι ξεχάσατε κάτι που είχατε συμφωνήσει.
18. Προσπαθείτε να συζητήσετε κάτι σημαντικό με το σύντροφό σας ή το/τη φίλη σας που όμως δε σας δίνει την ευκαιρία να εκφράσετε τα συναισθήματά σας.
19. Συζητάτε με κάποιον που επιμένει να διαφωνεί πάνω σε ένα θέμα για το οποίο γνωρίζει πολύ λίγα.
20. Κάποιος χώνει τη μύτη του σε μια συζήτηση που έχετε με κάποιον άλλο.
21. Πρέπει να πάτε κάπου γρήγορα αλλά το αυτοκίνητο μπροστά σας τρέχει με 25χλμ σε μια ζώνη για 40 χλμ. και δεν μπορείτε να προσπεράσετε.
22. Πατάτε μια μασημένη τσίχλα.
23. Κάποιοι άνθρωποι σας κοροϊδεύουν καθώς τους προσπερνάτε.
24. Καθώς ετοιμάζεστε βιαστικά να πάτε κάπου σκίζετε ένα καλό παντελόνι πάνω σε ένα κοφτερό αντικείμενο.
25. Χρησιμοποιείτε το τελευταίο σας νόμισμα για να κάνετε ένα τηλεφώνημα αλλά πριν πάρετε όλο το νούμερο η γραμμή πέφτει και το νόμισμα δεν επιστρέφεται.
Προσθέστε τους βαθμούς της κάθε απάντησής σας. Αν το αποτέλεσμα είναι μηδέν τότε σημαίνει ότι… είστε ψεύτης! Το υψηλότερο άθροισμα είναι 100. Αυτό σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή είστε έτοιμοι να εκραγείτε!
0.-45 Ο βαθμός του θυμού και της ενόχλησης που βιώνετε γενικά είναι ιδιαίτερα χαμηλός. Μόνο λίγοι σε αυτό το τεστ καταφέρνουν να έχουν αυτό το άθροισμα, είστε ένας από τους εκλεκτούς!
46-55 Είστε πολύ ψύχραιμος από ότι ο μέσος όρος.
56-75 Αντιδράτε στις διάφορες ενοχλήσεις με ένα μέτριο ποσοστό θυμού.
76-85 Πολύ συχνά αντιδράτε με θυμό στις ενοχλήσεις που βιώνετε καθημερινά. Είστε πολύ πιο οξύθυμοι από ότι οι άλλοι άνθρωποι.
86-100 Είστε ένας αληθινός πρωταθλητής του θυμού και βασανίζεστε από έντονες αντιδράσεις οργής που δεν εξαφανίζονται γρήγορα. Τρέφετε αρνητικά συναισθήματα ακόμα και αφού περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από το γεγονός που σας έκανε έξω φρενών. Ίσως έχετε τη φήμη του φωνακλά ή του ανθρώπου που είναι έτοιμος να εκραγεί με το παραμικρό. Μπορεί να νιώθετε συχνά πονοκεφάλους και να έχετε πίεση. Ο θυμός σας γίνεται αρκετά ανεξέλεγκτος και οδηγεί σε παρορμητικά εχθρικά ξεσπάσματα τα οποία συχνά σας βάζουν σε μπελάδες.
Τώρα που γνωρίζετε το επίπεδο του θυμού ας δούμε τι μπορείτε να κάνετε. Υπάρχουν δυο τρόποι αντιμετώπισής του που προτείνουν οι κλασσικοί ψυχοθεραπευτές (αλλά και το ευρύτερο κοινό).
1. Ο θυμός να στρέφεται προς τα μέσα.
2. Ο θυμός να στρέφεται προς τα έξω.
Η πρώτη λύση υποτίθεται ότι είναι η νοσηρή. Εσωτερικεύουμε την επιθετικότητά μας και απορροφάμε τη δυσαρέσκειά μας σα σφουγγάρι. Αυτή μας διαβρώνει, μας οδηγεί στη δυσαρέσκεια και στην κατάθλιψη.
Η δεύτερη λύση θεωρείται και η υγιής. Εκφράζουμε το θυμός μας και καθώς απελευθερώνουμε τα συναισθήματά μας νιώθουμε καλύτερα. Το πρόβλημα με αυτή την προσέγγιση είναι οτι δεν έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Αν το κάνετε αυτό συνέχεια δε θα μαθαίνετε να συνεργάζεστε με τους ανθρώπους στην κοινωνία χωρίς να εκδηλώνετε παρορμητικά την οργή σας.
Η λύση που προτείνει η γνωστική ψυχοθεραπεία υπερβαίνει και τις δυο προηγούμενες. Έχετε και μια τρίτη επιλογή. Σταματήστε να καλλιεργείτε το θυμό σας. Δε θα χρειάζεται να αποφασίσετε αν θα τον συγκρατήσετε ή θα τον εκφράσετε αφού δεν θα υπάρχει πια.
(Γράφει ο ψυχοθεραπευτής Ντέιβιντ Μπερνς στο σύγγραμμα “Κατάθλιψη, αισθανθείτε καλύτερα” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη με την επιστημονική επιμέλεια του συνεργάτη μας , Γρηγόρη Σίμου, Ψυχιάτρου- Ψυχοθεραπευτή, boro)
