Κουβέντα στην «αυλή» με τον συγγραφέα Χρήστο Μαρκογιαννάκη
Τι σας έχει λείψει από τα παιδικά σας χρόνια; Υπήρχε κάποιος αγαπημένος σας ήρωας στον κόσμο των παραμυθιών;
Μου έχει λείψει η αθωότητα κι η σιγουριά ότι όλα θα πάνε καλά, οι κόσμοι που δημιουργούσαμε με τους φίλους μου, στους οποίους πιστεύαμε και στους οποίους κάθε-τι είχε μεγάλη—σημασία, είτε ήταν πραγματικό είτε φτιαχτό. Μου άρεσε πολύ η μυθολογία σαν παιδί. Κι όταν με ρωτούν οι Γάλλοι πώς και τη γνωρίζω τόσο καλά, τους εξηγώ ότι οι μύθοι ήταν για εμάς ό,τι τα παραμύθια για εκείνους: μεγάλωσαν και μεγαλώνουν γενιές και γενιές Ελλήνων. Όσον αφορά σε αγαπημένο ήρωα, είχα δύο που καμία σχέση δεν έχουν μεταξύ τους: τον Ιάσονα –τον οποίο μεγαλώνοντας έπαψα να εκτιμώ, ειδικά με τον τρόπο που φέρθηκε στη Μήδεια—και τον μικρό Νικόλα του Ρενέ Γκοσινί, τον οποίο ξαναδιαβάζω πού και πού, και με ταξιδεύει πίσω στα παιδικάτα μου.
Ο κάθε ήρωας των βιβλίων σας, «προδίδει» μικρά ή μεγάλα μυστικά του εαυτού σας;
Όλοι οι ήρωες, πρωταγωνιστές ή δευτεραγωνιστές των ιστοριών μου έχουν στοιχεία όχι μόνο δικά μου, αλλά και ανθρώπων του περιβάλλοντός μου. Το γεγονός ότι φίλοι τους οποίους έχω αποτυπώσει με ακρίβεια –όπως τους βλέπω εγώ τουλάχιστον—σε βιβλία μου, δεν αναγνωρίζουν τον εαυτό τους, συχνά με εκπλήσσει. Οι ήρωες μου ναι μεν δεν προδίδουν μυστικά δικά μου, αλλά με τον τρόπο που σκέφτονται, δρουν ή αντιδρούν, μου προσφέρουν τη δυνατότητα να εκφράσω σκέψεις και να «πράξω» με τρόπο που δεν θα τολμούσα στην πραγματική ζωή, δε. Είναι κι αυτό ένα είδος κάθαρσης.
Τι στάθηκε αφορμή για να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Το «Μυθιστόρημα με κλειδί» είναι ένα αστυνομικό, τύπου whodunit, εστιασμένο δηλαδή στην αποκάλυψη του δράστη, εμπνευσμένο απ’ τις καλοκαιρινές περιπέτειες των αγαπημένων μου λογοτεχνικών ηρώων, απ’ τον Πουαρό στον Μαιγκρέ. Ήθελα να συνδυάσω το καλοκαίρι, την ομορφιά ενός ελληνικού προορισμού, τη ραστώνη και την ανεμελιά των διακοπών με το σοκ, τις ανατροπές και τις συνέπειες ενός φόνου, όλα αυτά σε ένα κλειστοφοβικό νησί αποκλεισμένο απ’ τον αέρα. Οι αντιθέσεις αυτές δημιουργούν κωμικοτραγικές καταστάσεις, σ’ ένα μυστήριο, με νότες μαύρου χιούμορ.
Είναι εύκολο να μας εκθέσετε τα συναισθήματα που νιώσατε τελειώνοντας αυτό σας το έργο;
Όπως με το τέλος κάθε βιβλίου, το πρώτο που έρχεται είναι τα baby blues, κάτι σαν επιλόχεια κατάθλιψη, που αισθάνονται εξ όσων γνωρίζω πολλοί δημιουργοί. Μόνη απάντηση σε αυτό είναι να ξεκινήσει κάποιος να δουλεύει στο επόμενο πρότζεκτ αμέσως, όπως κάνω τα τελευταία πέντε χρόνια. Στη συνέχεια έρχεται το άγχος, όταν το δημιούργημα σου φεύγει απ’ τα χέρια σου και δεν ξέρεις πώς θα το δεχτούν οι αναγνώστες. Ευτυχώς όλα αυτά, μετριάζονται απ’ την αγάπη των αναγνωστών, στη Γαλλία τα τελευταία χρόνια, κι ελπίζω και στην Ελλάδα με αυτό μου το comeback.
Σε ποιο στάδιο πιστεύετε ότι βρίσκεται η σχέση του Έλληνα με το βιβλίο;
Μετά από μια μακρά περίοδο όπου οι οικονομικές συνθήκες είχαν καταστήσει το βιβλίο λίγο–πολύ είδος πολυτελείας, έχω την αίσθηση ότι οι Έλληνες επιστρέφουν στην ανάγνωση με ακόμα μεγαλύτερο πάθος και όρεξη. Και η πανδημία βοήθησε, όσο κι αν είναι περίεργο στο να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με το βιβλίο, να συνειδητοποιήσουμε πόσο απαραίτητο είναι για να μας ταξιδέψει, να μας ψυχαγωγήσει, να μας κάνει να δούμε τα πράγματα με άλλο μάτι. Όσον αφορά δε στην αστυνομική λογοτεχνία, χαίρομαι που διαπιστώνω πως οι Έλληνες αναγνώστες εμπιστεύονται όλο και περισσότερο Έλληνες συγγραφείς του είδους.
Ποιο θεωρείτε ως Θείο δώρο στο χαρακτήρα σας και ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα;
Η επιμονή μου είναι το κύριο θετικό χαρακτηριστικό που με βοήθησε να ξεκινήσω και να εξελίσσω συνεχώς την καριέρα μου. Το μεγαλύτερο μου ελάττωμα είναι το ότι δεν είμαι υπομονετικός.
Την μοίρα μας την ορίζουμε ή την δημιουργούμε με τις πράξεις μας;
Ο τρόπος που ορίζουμε τη μοίρα μας είναι οι πράξεις μας. Παράλληλα πιστεύω και στον «Καιρό» την αρχαία ελληνική θεότητα της ευκαιρίας, που δεν είναι απλή τύχη. Η ευκαιρία περνάει μπροστά σου κάποια στιγμή, και είναι δύσκολο να την αδράξεις απ’ τα μαλλιά (ο Καιρός ήταν φαλακρός με ένα μικρό τσουλούφι μονάχα). Πρέπει λοιπόν να είσαι έτοιμος ανά πάσα στιγμή, αποφασισμένος να την αρπάξεις και να την αξιοποιήσεις.
Η αισιοδοξία, υπάρχει στο λεξικό της ζωής σας;
Υπάρχει η αισιοδοξία που βασίζεται σε στοιχεία –ίσως αυτό να είναι κουσούρι απ’ τις σπουδές μου στη νομική και την εγκληματολογία. Θα μπορούσα δηλαδή να με χαρακτηρίσω ως αισιόδοξα ρεαλιστή.
Τι περιλαμβάνει η καθημερινότητά σας;
Πολλές ώρες κάθε μέρα με λευκές σελίδες, που σιγά σιγά γεμίζουν (η συγγραφή δεν είναι για μένα χόμπι, αλλά βιοπορισμός στη Γαλλία), ανάγνωση άλλων συγγραφέων που τροφοδοτούν τις αισθήσεις μου, βόλτες στο Παρίσι την πόλη που ζω και πάντα με εμπνέει, συναντήσεις με φίλους (όταν μας το επιτρέπει η πανδημία) γυμναστική, και κωμικές ή σειρές μυστηρίου. Καμιά φορά οι ώρες της μέρας δεν αρκούν...
Έχετε κάποιο «γούρι»;
Έχω ένα τυχερό στυλό, με το οποίο υπογράφω τα συμβόλαιά μου και κάνω τις αφιερώσεις σε βιβλία στα φεστιβάλ βιβλίου στη Γαλλία.
Η εξουσία πιστεύετε, φιμώνει τις τέχνες από φόβο ή από ανικανότητα να τις στηρίξει;
Η εξουσία φιμώνει τις τέχνες μέσω λογοκρισίας ή έλλειψης οικονομικής στήριξης σε απολυταρχικά καθεστώτα. Ευτυχώς λοιπόν που δεν ζούμε σε χώρες (μιλάω τόσο για τη Γαλλία όσο και την Ελλάδα) που οι τέχνες φιμώνονται ή αφήνονται στην τύχη τους. Ακόμα και σε άλλες εποχές, ή άλλες χώρες, όπου η στέρηση ελευθερίας ήταν ή είναι πραγματικότητα, η τέχνη βρίσκει πάντα τον τρόπο να κάνει αντίσταση, να περάσει μηνύματα και να φυτέψει σπόρους ελευθερίας (της έκφρασης).
Αν σας όριζαν για λίγα λεπτά της ώρας «νομοθέτη», ποιο νόμο θα θέτατε σε εφαρμογή;
Κάτι πολύ απλό, αλλά εξαιρετικά σημαντικό κατ’ εμέ, κάτι που πρακτικά έχω ζήσει, ζω και το οποίο βοήθησε στην εξέλιξή μου ως άνθρωπο κι ως συγγραφέα: θα θέσπιζα μια υποχρεωτική, επιδοτούμενη, περίοδο παραμονής, εργασίας ή σπουδών σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα για μια περίοδο εννιά μηνών ή ενός έτους για όλους τους Ευρωπαίους νέους, κάτι σαν υποχρεωτικό πρόγραμμα Erasmus. Μ’ αυτόν τον τρόπο κάθε νέος θα λάμβανε νέες εικόνες, θα άνοιγε τους ορίζοντές του, θα συνειδητοποιούσε τα θετικά και τα αρνητικά της πατρίδας του, θα γινόταν φορέας της πανευρωπαϊκής συνείδησης, θα γινόταν ο ίδιος η αλλαγή που θα ήθελε να δει και θα δημιουργούσε φιλίες με διαφορετικούς ανθρώπους για μια ζωή.
Αν σας ζητούσε ένα παιδί μια συμβουλή, τι θα του λέγατε;
Δεν είναι μόνο μία: Να διψά για γνώση, να διαβάζει βιβλία, να ταξιδέψει μεγαλώνοντας όσο μπορεί, να έχει ανοιχτό μυαλό, να δέχεται το διαφορετικό, να ονειρεύεται και να μην τα βάζει ποτέ κάτω.
Ο Χρήστος Μαρκογιαννάκης γεννήθηκε το 1980 στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου και μεγάλωσε. Με σπουδές στη Νομική και την Εγκληματολογία στην Αθήνα και το Παρίσι, και έχοντας εργαστεί ως δικηγόρος, τα τελευταία χρόνια ζει στη γαλλική πρωτεύουσα.
Είναι συγγραφέας αστυνομικής λογοτεχνίας και δοκιμιακών βιβλίων για την αισθητική του εγκλήματος, εμπνευστής της έννοιας criminart και μέλος της Crime Writers’ Association.
Το «Μυθιστόρημα με κλειδί» είναι το τρίτο του αστυνομικό μυθιστόρημα το οποίο εκδίδεται στα ελληνικά, ενώ θα ακολουθήσει και η έκδοσή του στα γαλλικά.
(Για τον aylogyros news και τον Παύλο Ανδριά)
