Κουβέντα στην «αυλή»… με την ηθοποιό Ελένη Μακρή, με αφορμή την συμμετοχή της στη θεατρική παράσταση «Ίβαλα, Ίβαλα ω, πάμε γιαλό-γιαλό», στο Θέατρο Αλκμήνη
Είναι στιγμές που ο καθένας από εμάς, τους «θεατές» των γεγονότων, θα ήθελε να ήταν πάνω στο σανίδι, έστω και για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου. Για εσάς όμως το «σανίδι» είναι τρόπος ζωής, είναι η καθημερινότητά σας, η «ανάσα» σας. Τι σας ώθησε ν’ ασχοληθείτε με την υποκριτική;
Συμφωνώντας με την τοποθέτησή του Στέλιου αναφορικά με το ότι η υποκριτική είναι τρόπος διερεύνησης των ορίων μας, εγώ θα προσθέσω ότι είναι το «εφήμερο» που εμπεριέχει που με έκανε να ασχοληθώ με αυτό. Είναι η γνώση ότι όλη αυτή η διαδικασία που περνάμε εμείς οι ηθοποιοί προκειμένου να στηθεί μια παράσταση, είναι κάτι που αργά ή γρήγορα θα χαθεί, όπως χάνονται κατά κάποιον τρόπο και όλες οι ανθρώπινες στιγμές. Μια παράσταση σήμερα υπάρχει και μετά το τέλος της μένει μόνο η ανάμνηση και φυσικά μια εμπειρία και ότι έχει αποκομίσει ο ηθοποιός από αυτήν. Αλλά το έργο αυτό καθ’ αυτό, είναι προορισμένο να χαθεί. Η απώλεια του, που πρέπει να βιωθεί ξανά και ξανά και είναι κάτι που εμένα με συναρπάζει.
Μια μουσικοθεατρική παράσταση-αφήγηση, έρχεται να μας μιλήσει για όλα εκείνα που πιθανόν να αγνοούμε για τη Σμύρνη του 1922. Τι σας έκανε να συμμετέχετε στο «Ίβαλα Ίβαλα ω, πάμε γιαλό γιαλό» & ποιος είναι ο ρόλος σας σε αυτή την πρωτότυπη σύνθεση;
Εγώ γνωρίζω την σκηνοθέτη Μαρία Λουίζα Παπαδοπούλου από πολύ παλιά. Υπήρξαμε συμμαθήτριες στο Θέατρο Τέχνης και ενώ όλα αυτά τα χρόνια έχουμε κρατήσει επαφή είναι η πρώτη φορά που συμμετέχω σε παράστασή της. Ο λόγος είναι ότι τώρα ταίριαξε, και μπορώ να πω ότι είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που τελικά συμμετείχα σε αυτό το πρόζεκτ. Έχω καταγωγή από τη Μικράσια από την πλευρά της αγαπημένης μου γιαγιάς, και έτσι το θέμα με άγγιζε και προσωπικά. Στο έργο κάνω και εγώ μια μεγάλη δύναμη, που όμως διαλύεται μέχρι το τέλος του πολέμου, αυτή των Ρώσσων και ένα Τούρκο δημοσιογράφο, που ανήκει στη λεγόμενη προοδευτική πλευρά. Μικρή η παρέμβασή του δείχνει όμως το πως ακόμα και οι πιο διαλεκτικοί μεταξύ των Τούρκων, θα δεχόντουσαν μια αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών φυλών στα πλαίσια ενός Τούρκικου κράτους ποτέ όμως μια ελληνική απόβαση. Τέλος στη σκηνή που διαπραγματεύεται την κατάσταση του στρατεύματος λίγο πριν την τελική επίθεση του Κεμάλ, κάνω ένα φαντάρο, που συντριμμένος από τον πόλεμο, τη διάλυση και την φρικωδία του θέλει να λιποτακτήσει και να γυρίσει σπίτι του.
Τι θα κρατούσατε από αυτή την παράσταση θεωρώντας το ως «πολιτιστικό πλούτο»;
Θα συμφωνήσω με το Στέλιο ότι η διεργασία γέννησης αυτής της παράστασης μας έκανε να μελετήσουμε πιο προσεκτικά τη σχετικά πρόσφατη ιστορία του τόπου μας και να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τους λόγους που συντέλεσαν στον αφανισμό του Ελληνισμού της Μικρασίας, οι ρίζες του οποίου ανέρχονται από την εξάπλωση των Ιώνων των Αιολέων και των Δωριέων. Όμως είναι και η μελέτη της καθημερινής ζωής του τόπου και συγκεκριμένα της Σμύρνης στην οποία επικεντρώνεται η παράσταση, ένας πολιτιστικός πλούτος που ανοίχτηκε μπροστά μου. Μελετήσαμε τις συνήθειες των Σμυρνιών, τη δομή της πόλης, είδαμε φωτογραφίες από τα κτίρια της, οσφριστήκαμε την πολυπολιτισμικότητα της.
Ποιο μήνυμα – κάλεσμα, θα «στέλνατε» στους υποψήφιος θεατές, για να έρθουν να δουν το «Ίβαλα Ίβαλα ω, πάμε γιαλό γιαλό»;
Ναι και εγώ θα έλεγα να έρθουν να δουν την παράσταση ως μια ευκαιρία να ξανακοιτάξουν κάποια γεγονότα της σχετικά πρόσφατής ιστορίας μας, με κριτική ματιά και προσπαθώντας να κατανοήσουν ή καλύτερα να συλλογιστούν πάνω στις αιτίες που οδήγησαν σε αυτήν την τεράστια απώλεια. Η παράσταση παρουσιάζει τις διάφορες συνιστώσες και τις ισορροπίες της εποχής στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στη διεθνή σκακιέρα, που τελικά ευνόησαν τους άλλους (Τούρκους) και όχι εμάς. Μνημονεύοντας συγχρόνως και τις ευθύνες όλων των εμπλεκόμενων πλευρών. Προσπάθεια έγινε να παρουσιαστεί και η Τούρκικη πλευρά, τα δίκια της αλλά και η υπερβολική της εκδικητικότητα. Τέλος μην ξεχνάμε ότι η Μικρασιατική καταστροφή είναι ένα εθνικό τραύμα που είναι αβέβαιο αν έχει κλείσει. Και κάθε ευκαιρία επαναστοχασμού σε ένα τραύμα βοηθά στην επούλωση του κατά κάποιον τρόπο….
Πόσο συμβολική πιστεύετε πως είναι η φιλοσοφία αυτής της παράστασης και πόσο ευεργετικά θα λειτουργήσει στον ψυχισμό του θεατή;
Ούτε εγώ μπορώ να ξέρω πως θα λειτουργήσει στον καθένα. Έχει σίγουρα να κάνει με το πόσο κάποιος είναι διαθετημένος να αφεθεί σε αυτό το «ταξίδι» που του προτείνουμε και φυσικά πολύ συχνά τα πράγματα λειτουργούν ή όχι για λόγους που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Αν πρέπει να βρούμε έναν συμβολισμό στη φιλοσοφία της παράστασης είναι το γεγονός ότι σε κορυφαίες στιγμές -είτε αυτές αφορούν το δημόσιο ή τον ιδιωτικό βίο- το αποτέλεσμα είναι κάτι αμφίρροπο, που αλλάζει συνεχώς και εξαρτάται κάθε στιγμή από ισορροπίες, συμμαχίες και συμφέροντα που πολλές φορές οι εμπλεκόμενοι δεν έχουν τη διαύγεια να τα δουν αντικειμενικά και να τα αξιολογήσουν τη στιγμή που δημιουργούνται. Και σίγουρα στοχάζεται και πάνω στον εσωτερικό διχασμό της Ελλάδας, που έχει καταντήσει μια διαχρονική «αξία».
Τι σημαίνει η λέξη «ομαδικότητα» για εσάς και τι «υποκριτική απόδοση»;
Εγώ από την άλλη που καλώς ή κακώς υπήρξα για χρόνια μέλος μια ομάδας, θεωρώ ότι κατά μια έννοια είναι δύο αλληλένδετες έννοιες. Θεωρώ την ομαδικότητα πολλή σημαντική για την απόδοση ενός ηθοποιού σε μια παράσταση. Η ομαδικότητα μπορεί φυσικά να μην οδηγεί πάντα σε ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα αλλά είναι πάντως προαπαιτούμενο γι’ αυτό. Μια τυχόν εξαιρετική ερμηνεία σε μια μέτρια ή και κακή παράσταση, δεν μπορεί να είναι κάτι ξεκομμένο αλλά σίγουρα θα στηρίζετε σε μια σύνδεση των ηθοποιών μεταξύ τους. Αν όχι τότε θα έχουμε μια προσωπική υποκριτική απόδοση που δεν εξυπηρετεί το έργο και θα είναι στα πλαίσια μιας προσπάθεια διάσωσης του ηθοποιού σε ένα γενικό κακό κλίμα.
Θα σας δούμε και κάπου αλλού φέτος; Ποια είναι τα «άμεσα» σχέδιά σας;
Λόγω οικογενειακών λόγων είχα κάποια χρόνια να παίξω. Επανέρχομαι πιο δυναμικά. Σε κάθε περίπτωση θα συνεχίσουμε την συνεργασία με την Μαρία Λουίζα.
Η Ελένη Μακρή είναι απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης «Κάρολος Κουν», έχει συμμετάσχει ως μαθήτρια ακόμη στην παράσταση τα «Θεϊκά Λόγια» του Ραμόν Μαρία ντελ Βάγε Ινκλάν σε σκηνοθεσία Γιώργου Λαζάνη. Στη συνέχεια υπήρξε για χρόνια μέλος της «Θεατρικού Ομίλου Σχεδία» του Βασίλη Κανελλόπουλου και έχει παίξει σε πολλά έργα που αυτός σκηνοθέτησε. «Μητρική Στοργή» του Στρίντμπεργκ «Ο θάνατος του Τενταζίλ» του Μόρις Μέτερλινγκ, «Η νύχτα των δολοφόνων» του Χοσέ Τριάνα «Τοίχος» του Τανγκρετ Ντορστ Abortive της Caryl Churchill «Ημέρα πεθαίνει το βράδυ» του Χοσέ Ριβέρα «Συγχώρεση» της Σώτης Τριανταφύλλου «Έκθεση- Αποχαιρετισμός» μια σύνθεση κειμένων που πραγματοποιήθηκε στη δημοτική αγορά της Κυψέλης πριν την ανακαίνιση της.
Συμμετείχε με την «Εβραία» του Μπρεχτ«Αρτούρο Ούι» του Μπέρτολντ Μπρεχτ Στα πλαίσια του προγράμματος Άγονη Γραμμή Γόνιμη έκανε περιοδεία το χειμώνα στα άγονα νησιά του Αιγαίου με τα μονόπρακτα «Αρκούδα» του Τσέχωφ και «Άνεργος» του Σκούρτη Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ, «Θαλασσινοί έρωτες» σε σκηνοθεσία Μίρκας Γεμεντζάκη.
Έχει παρακολουθήσει μαθήματα φωνητικής με το Νίκο Παναγιωτόπουλο και τη Μίρκα Γεμεντζάκη. Είναι κάτοχος πτυχίου κλασσικής κιθάρας, «Ειδικού Αρμονίας» και απόφοιτος του Τμήματος «Ευρωπαϊκού Πολιτισμού» του Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Ασχολείται με το Κουν Φου από το 2004, έχει πολλές διακρίσεις σε πανελλήνια πρωταθλήματα και από το 2014 είναι κάτοχος πτυχίου προπονητού πιστοποιημένου από τη Γ.Γ. Αθλητισμού.
Σχετικά με την παράσταση, δείτε ΕΔΩ
Για τον ΑΥΛΟΓΥΡΟ και τον Παύλο Ανδριά
