Κουβέντα στην «αυλή»… με την νηπιαγωγό και συγγραφέα Τζιάκη Δέσποινα, με αφορμή το βιβλίο της «Άνοιξη Παντού», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίτρινο Πατίνι…
Τι σας έχει λείψει από τα παιδικά σας χρόνια; Υπήρχε κάποιος αγαπημένος σας ήρωας στον κόσμο των παραμυθιών;
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν δύσκολα μα και ελεύθερα! Μπορούσα να γυρνάω όλη μέρα στα χωράφια, να ψάχνω για λουλούδια, να πηγαίνω στις πηγές, να τρέχω και να ανακαλύπτω τις ομορφιές της φύσης! Βιβλία στο σπίτι μας εκτός από τα μαθητικά μας δεν υπήρχαν... ήταν πολυτέλεια! Μα κάποιες φορές κατάφερνε η μητέρα μας να δανείζεται από άλλους περιοδικά που είχαν μέσα ιστορίες και παραμύθια! Μας τα διάβαζε τα βράδια και ταξιδεύαμε σε τόπους μαγικούς! Θυμάμαι έναν ήρωα που οι περιπέτειές του, τα παθήματα του μας κρατούσαν συντροφιά και μας διασκέδαζαν! Ο ήρωας είχε το όνομα “Μπερτόδουλος”! Μακάρι να τις έβρισκα αυτές τις ιστορίες και να τις διάβαζα ξανά και ξανά!
Ο κάθε ήρωας των βιβλίων σας, «προδίδει» μικρά ή μεγάλα μυστικά του εαυτού σας;
Οι ήρωες των βιβλίων μου είναι “δικοί” μου, άλλοτε έρχονται από τα βιώματά μου, την παιδική μου ηλικία άλλοτε από τις εμπειρίες μου, τα διαβάσματα μου και κάποιες φορές “λίγο άπ’ όλα”! Άλλοτε συνειδητά κι άλλοτε ασυνείδητα... Στο συγκεκριμένο βιβλίο καθώς έρχομαι σε επαφή με τους μικρούς αναγνώστες αλλά και με αφορμή κάποιες συνεντεύξεις όπως αυτή, ανακαλύπτω ότι η ιστορία αυτή, η άνοιξη είναι ένα κομμάτι της δικής μου ζωής… μια άνοιξη που άργησε λίγο, αλλά ήρθε με δώρα φορτωμένη!
Τι στάθηκε αφορμή για να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Η “Άνοιξη παντού” είναι ένα βιβλίο που ήθελα να φτάσει στα χέρια των παιδιών για να ανακαλύψουν την ομορφιά γύρω τους, να παρατηρήσουν τις αλλαγές που γίνονται στη φύση την εποχή της άνοιξης! Να έρθουν σε επαφή με τις χαρές της για να βγουν και να την απολαύσουν στο φυσικό τους περιβάλλον! Να τη χαρούν με όλες τους τις αισθήσεις!
Είναι εύκολο να μας εκθέσετε τα συναισθήματα που νιώσατε τελειώνοντας αυτό σας το έργο;
Όταν έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο με την εντυπωσιακή εικονογράφηση της Λιάνας Δενεζάκη ενθουσιάστηκα κι ένιωσα ευγνωμοσύνη που είχα την τύχη να συνεργαστώ με τη σπουδαία εικονογράφο και συγγραφέα-εμψυχώτρια τη Λιάνα και τον εκδοτικό οίκο Κίτρινο Πατίνι. Συναισθήματα που συνεχίζουν να με πλημμυρίζουν γιατί συνεχώς ανοίγονται νέοι δρόμοι στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας και της φιλαναγνωσίας.
Σε ποιο στάδιο πιστεύετε ότι βρίσκεται η σχέση του Έλληνας με το βιβλίο;
Μπορεί να γίνει και καλύτερη! Δυστυχώς κάποιες φορές δεν είναι διατεθειμένοι να διαθέσουν χρόνο και χρήμα για τα βιβλία. Επίσης και ως κοινωνία έχουμε αρκετή δουλειά ακόμα, να δημιουργηθούν βιβλιοθήκες, οι χώροι των βιβλιοθηκών να γίνουν πιο ελκυστικοί και να γίνονται συστηματικά δράσεις φιλαναγνωσίας! Έχω εντυπωσιαστεί με ανθρώπους από άλλες χώρες που ενώ δε γνωρίζουν ελληνικά μου έχουν ζητήσει να αγοράσουν το βιβλίο μου για να το έχουν στη βιβλιοθήκη τους. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι μέσα στην κουλτούρα, στην παιδεία τους η αγάπη για το βιβλίο κι όταν αυτό ξεκινάει από μικρή ηλικία συνοδεύει τους ανθρώπους σ' όλη τους τη ζωή!
Ποιο θεωρείτε ως Θείο δώρο στο χαρακτήρα σας και ποιο είναι το βασικό σας ελάττωμα;
Θα έλεγα ότι με χαρακτηρίζει η εργατικότητα και η υπομονή. Από πολύ μικρή παρατηρούσα τη μαμά και τη γιαγιά μου να έχουν αυτές τις αξίες και κατάλαβα πώς αυτές τις βοήθησαν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες και να συνεχίσουν τον καθημερινό τους αγώνα. Ήταν ένα σπουδαίο παράδειγμα για μένα. Όσο για το βασικό μου ελάττωμα είναι η δυσκολία μου να εκφράσω κάποια συναισθήματά μου και να βάζω όρια σε ανθρώπους και καταστάσεις.
Την μοίρα μας την ορίζουμε ή μας συναντά αυτή στο διάβα της ζωής μας;
Η ζωή μας είναι μια πορεία και πολλά πράγματα συμβαίνουν χωρίς τη δική μας επιλογή. Υπάρχουν όμως και άλλα που μπορούμε εμείς να τα επηρεάσουμε και να χαράξουμε το δικό μας μονοπάτι. Όταν μεγάλωνα σαν παιδί με ελάχιστα ερεθίσματα στο απομακρυσμένο ορεινό χωριό της Κρήτης σ' ένα πολύ δύσκολο κοινωνικό περιβάλλον δε μπορούσα να φανταστώ ότι στη συνέχεια θα μου δοθούν τόσες ευκαιρίες για μάθηση, για μόρφωση! Οι τεχνολογικές εξελίξεις και τα πολιτισμικά εργαλεία μας ανοίγουν δρόμους αλλά πρέπει κι εμείς σαν άτομα να κάνουμε τις κατάλληλες επιλογές και να δουλέψουμε με επιμονή σε ότι διαλέξουμε.
Η αισιοδοξία, υπάρχει στο λεξικό της ζωής σας;
Η αισιοδοξία και η υπομονή υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει στην καθημερινότητά μου. Χωρίς την αισιοδοξία δε θα μπορούσα να προχωρήσω. Έζησα τις δυσκολίες μέσα στην οικογένεια μου με τη γιαγιά μου να παλεύει να στήσει τη ζωή της από την αρχή μετά τον ξεριζωμό της από τη Μικρά Ασία και τη μητέρα μου να παλεύει κι εκείνη να μεγαλώσει τα τέσσερα παιδιά της χήρα στα 35 της. Όλες αυτές οι δυσκολίες με δίδαξαν ότι η ζωή είναι ένας αγώνας και για να δεις την άνοιξη κάποιες φορές πρέπει να περάσεις ένα μεγάλο δύσκολο χειμώνα που όμως κι αυτός έχει τις δικές του χαρές!
Τι περιλαμβάνει η καθημερινότητά σας;
Η καθημερινότητά μου είναι γεμάτη με πολλές και διαφορετικές ασχολίες... ευτυχώς οι περισσότερες δημιουργικές. Ως εκπαιδευτικός σε νηπιαγωγείο φροντίζω να οργανώνω δραστηριότητες για τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας για να τις απολαμβάνουν και μαζί τους κι εγώ! Το διαδίκτυο είναι κι αυτό μέρος της καθημερινότητάς μου για επικοινωνία και αναζήτηση πληροφοριών που με ενδιαφέρουν. Συχνά συμμετέχω σε δράσεις φιλαναγνωσίας παρουσιάζοντας τα βιβλία μου σε σχολεία, βιβλιοπωλεία και άλλους χώρους. Επίσης συμμετέχω σε μια ομάδα αφήγησης “ οι παραμυθάδες της πόλης των Χανίων”. Αφιερώνουμε χρόνο για συζητήσεις και αφηγήσεις λαϊκών παραμυθιών. Η ανάγνωση βιβλίων και η παρακολούθηση θεατρικών, μουσικών παραστάσεων είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Φυσικά η οικογένειά μου και ο χρόνος με τους δικούς μου αγαπημένους ανθρώπους είναι χρόνος πολύτιμος. Όλα αυτά γεμίζουν τη μέρα μου, δε βαριέμαι ποτέ... αλλά ακόμα κι αν κάτι τέτοιο συμβεί μια βόλτα στο Λιμάνι των Χανίων ή στο χωριό μου είναι ό,τι καλύτερο για ανανέωση!
Έχετε κάποιο «γούρι»;
Γούρι! Ναι… μια μικρή πετρούλα που κράτησα μαζί μου από το ποτάμι του χωριού μου. Ποιος ξέρει από πού ήρθε και πόσο καιρό το νερό κυλούσε γύρω της για να μπορέσω να χαϊδεύω το μικρό λείο βότσαλο! Μου δίνει δύναμη και βλέποντάς την η σκέψη μου ταξιδεύει εκεί που πέρασα τόσες όμορφες ξέγνοιαστες στιγμές, ανακαλύπτοντας τον κόσμο, τη φύση, τη φυσική!
Η εξουσία πιστεύετε, φιμώνει τις τέχνες από φόβο ή από ανικανότητα να τις στηρίξει;
Η εξουσία φιμώνει τις τέχνες γιατί αγνοεί τη δυναμική τους. Είναι η άγνοια και η ανικανότητα τους γιατί αν γνώριζαν θα τοποθετούσαν την τέχνη και τον πολιτισμό στην καθημερινότητα των ανθρώπων και τότε σίγουρα οι κοινότητες θα ήταν πιο υγιείς και τα άτομα θα αλληλοεπιδρούσαν δημιουργικά.
Αν σας όριζαν για λίγα λεπτά της ώρας «νομοθέτη», ποιο νόμο θα θέτατε σε εφαρμογή;
Ένα ύπερ-νόμο για σεβασμό στη φύση και στον άνθρωπο! Να μειωθεί η υπερκατανάλωση και η αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων σε όφελος των λίγων. Μέσα από ένα ισορροπημένο φυσικό περιβάλλον να μπορούσαν να δοθούν ευκαιρίες σε όλους να αναπτύσσονται πνευματικά, να δημιουργούν και να εκφράζονται μέσα από τις τέχνες! Πόσο ωραίο να ονειρευόμαστε!
Αν σας ζητούσε ένα παιδί μια συμβουλή, τι θα του λέγατε;
Κι αυτό θα έλεγα και σ' ένα παιδί! Να ζει, να ονειρεύεται, να φαντάζεται! Να πιστεύει στα όνειρά του, να τα φροντίζει με αγάπη και να μην τα εγκαταλείπει ποτέ!
Σας ευχαριστώ πολύ για την τιμή να συνομιλήσω μαζί σας και την ευκαιρία που μου δώσατε να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες σας.
Η Τζιάκη Δέσποινα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Κακοδίκι των Χανίων. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο τμήμα Νηπιαγωγών του Α.Π.Θ, συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές στο Ε.Α.Π. και μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Τα τελευταία 23 χρόνια υπηρετεί ως νηπιαγωγός σε δημόσια νηπιαγωγεία των Χανίων. Ασχολείται με το παιδικό βιβλίο, την παιδική λογοτεχνία και τα λαϊκά παραμύθια. Έργα της έχουν εκδοθεί σε συλλογικούς τόμους παραμυθιών (Παραμύθια Ι,ΙΙ,ΙΙΙ, εκδόσεις Οσελότος) και σε εκπαιδευτικά βιβλία. Από τις εκδόσεις Ραδάμανθυς εκδόθηκαν τα βιβλία της “Το λεμονόσπιτο” -2018 και το “Μια ομπρέλα δώρο “ -2020. Επίσης από τις εκδόσεις Κίτρινο Πατίνι το βιβλίο “Άνοιξη Παντού” -2021 και από τις εκδόσεις Υδροπλάνο το βιβλίο “Φιλάκια στο τσεπάκι”- 2022.
Έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει με επιτυχία εκπαιδευτικά προγράμματα, δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και φιλαναγνωσίας.
Για τον aylogyros news και τον Παύλο Ανδριά
