«Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα της Κάλλης», συντροφιά με την συγγραφέα Αγγελική Συρρή-Στεφανίδου
Η αθωότητα της ψυχής μας, είναι αυτή που μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε το ταξίδι της ζωής.
Ένα ταξίδι που ξεκινά από τα παιδικά μας χρόνια, τότε που κάναμε όνειρα, πλάθαμε ιστορίες για το αύριο και γράφαμε τα πάντα στο «Ημερολόγιό» μας και μοιραζόμαστε τα μυστικά μας στο «Λεύκωμά».
Εσείς, είχατε λεύκωμα;
Δικό μου λεύκωμα δεν είχα, αλλά, έχω γράψει σε αρκετά των φιλενάδων και συμμαθητριών μου. Να λοιπόν που σήμερα γράφω και στο δικό σου! Πάντα όμως έγραφα και γράφω ημερολόγιο. Το βρίσκω χρήσιμο και ρεαλιστικό κι ας είναι η μυθοπλασία η διασκέδασή μου.
Ποια ήταν η αγαπημένη σας ερώτηση;
Συνήθως απαντούσα σε όλες και δεν θυμάμαι να ξεχώριζα κάποιαν από τις ερωτήσεις. Σίγουρα με δυσκολία εκφραζόμουν στην ερώτηση "τί είναι έρως;" γιατί στα χρόνια της δικής μου εφηβείας οι γνώσης περί τον έρωτα ήταν ασαφείς και ουσιαστικά ανύπαρκτες. Συνήθως απαντούσαμε με ρομαντικές σαχλαμάρες και πηγαίναμε παρακάτω στα πιο χειροπιαστά.
Πως ήταν το παιδικό σας δωμάτιο;
Μέχρι τα πέντε χρόνια μου ήμουν μοναχοπαίδι. Άρα είχα ένα δικό μου δωμάτιο με διπλό κρεβάτι το οποίο προφανώς υπήρξε κατ' αρχάς ξενώνας. Μετά γεννήθηκε η αδελφή μου κι όταν μεγάλωσε λίγο και την έβγαλαν από την κούνια την έφεραν να μείνει μαζί μου κι από τότε δεν χωριστήκαμε μέχρι που παντρεύτηκα. Αξέχαστες είναι οι βραδιές που ξαπλώναμε κι αρχίζαμε τα ψου-ψου-ψου και τα χαχανα κι ας φώναζε η μαμά μας "σιωπή...κοιμηθείτε...δεν θα έχετε σηκωμό το πρωί για το σχολείο".
Ποια περιοδικά διαβάζατε;
Στην γειτονιά μας σ' όλα τα σπίτια μεγάλωναν αγόρια. Μερικά ήταν και μεγαλύτερα, γι' αυτό από εκείνα έπαιρνα και διάβαζα τον Ταρζάν -Γκαούρ. Λάτρευα την Χουχού και τον Ποκοπίκο. Αλλά, διάβαζα και τα περιοδικά που μας μοίραζαν στο Κατηχητικό. Τα Κλασσικά Εικονογραφημένα ήταν η μεγάλη μου αγάπη και τα "Χοντρος-Λυγνός". Καθώς μεγάλωνα άρχισα να διαβάζω τα πρώτα βιβλία που μου αγόραζε η μαμά μου π.χ "Ροβινσώνας Κρούσος", "Ρομπέν των δασών", "Χωρίς οικογένεια" κι ύστερα, μετά τα δέκα μου, άρχισαν τα πήγαιν' έλα στα ράφια του δανειστικού τμήματος της ιστορικής βιβλιοθήκης Κοραή και στους θησαυρούς της. Ιούλιος Βερν, Περλ Μπακ, Άντερσεν, Ξενόπουλος μπήκαν στη ζωή μου. Βέβαια και τα περιοδικά που διάβαζαν οι θείες κι η μητέρα μου, Ρομάντζο και Θησαυρός, δεν με άφηναν αδιάφορη, αλλά η μαμά μου τα έκρυβε συστηματικά.
Ποιο ήταν το επάγγελμα που θέλατε να κάνετε;
Α...γι’ αυτό ήμουν σίγουρη από πολύ μικρή. Άρχισα βλέπεις να γράφω στίχους από την τρίτη δημοτικού. Συγγραφέας ήταν το θέλω και το πεπρωμένο μου, γιατί τον βιοπορισμό τότε δεν τον λογάριαζα. Μετά η ζωή με πήρε βέβαια στις δικές της προτεραιότητες.
Ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που γράψατε;
Το 1981 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική μου συλλογή με τον τίτλο "Κορμοράνοι". Τότε ήμουν ερωτευμένη κι έγραφα για την αγάπη. Ύστερα ήλθε η δεύτερη ποιητική συλλογή με τον τίτλο "Κορμοράνοι ΙΙ", βραβευμένη με α΄ βραβείο, αφιερωμένη στη μητέρα μου γιατί ήμουνα πια κι εγώ μάνα.
Θυμάστε την πρώτη παρουσίαση βιβλίου σας;
Βέβαια. Μόλις είχε εκδοθεί το "Εκείνη που έπρεπε να φύγει" από την Εμπειρία Εκδοτική τον Ιούνιο του 2001 το οποίο μέσα σε τρεις μήνες είχε κάνει πέντε απανωτές εκδόσεις.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο;
Έχω πολλά αγαπημένα βιβλία που τα έχω διαβάσει και ξαναδιαβάσει σε διαφορετικές στιγμές της ζωής μου, επίτηδες, για να τα νοιώσω ανάλογα. "Η μάνα" της Πέρλ Μπακ νομίζω το πιο συνταρακτικό.
Ποια ήταν η αγαπημένη σας ταινία στα εφηβικά σας χρόνια;
Δεν μας επέτρεπαν τότε να πηγαίνουμε όποτε θέλαμε σινεμά. Στην Χίο όπου μεγάλωσα, όλα τα δικαιώματά μας ήταν οριοθετημένα με μεγάλη αυστηρότητα και πουριτανισμό. Μέχρι τις επτά το απόγευμα κυκλοφορούσαμε εκτός οικίας, οπωσδήποτε με την μπλε ποδιά και την άσπρη κορδέλα, οπότε δεν ήταν δυνατόν να περάσουμε απαρατήρητες και να κάνουμε του κεφαλιού μας. Όμως η Βουγιουκλάκη κι η Καρέζη ήταν οι αγαπημένες μας πρωταγωνίστριες κι η "Μανταλένα" και το "Κοροϊδάκι της Δεσποινίδος" οι δικές μου αγαπημένες ταινίες.
Σινεμά ή θέατρο;
Οπωσδήποτε το θέατρο, αλλά στα ερτζιανά, ήταν μια άλλη αγάπη μου εκείνα τα αθώα χρόνια, τότε που όλα θέλει να τα μάθει, να τα ανακαλύψει, να τα απολαύσει κανείς και πάνω σ΄ αυτά, τα μηνύματά και τα χνάρια τους να σχεδιάσει και τα όνειρα του. Το θέατρο στο ραδιόφωνο λοιπόν, τα βράδια της Δευτέρας, της Τετάρτης και της Κυριακής ήταν μια απόλαυση που όμως συχνά κι αυτήν μας την στερούσαν οι γονείς, αν τα έργα που έπαιζαν ήταν κατά την άποψή τους ακατάλληλα δια ανηλίκους. Κλάματα, διαμαρτυρίες παρακάλια κι άλλα παρόμοια δεν έπιαναν δυστυχώς και πολλές φορές για χατίρι της Τρισεύγενης που ήταν μια κόρη ανυπάκουη στο πατρικό της "απαγορεύω", εγώ αποκοιμήθηκα με τα δάκρυα να στεγνώνουν στα μάγουλά μου.
Τηλεόραση παρακολουθούσατε; Ποιο ήταν το αγαπημένο σας σίριαλ;
Η τηλεόραση ήλθε στη ζωή μου όταν πια ήμουν ενήλικη και την αγάπησα πολύ και την αγαπώ μέχρι και σήμερα, γιατί, μου δίνει την ευκαιρία να διαλέξω το τί θα δω και να διαθέσω την ώρα που θέλω να το δω. Επίσης έχει κι ένα μεγάλο προσόν! Το κουμπί που την ανοίγει και την κλείνει. Προσόν που μήτε σε άλλη ανώφελη συναναστροφή και διασκέδαση το βρίσκεις κι ούτε φοβάσαι μην την πληγώσεις ή της φερθείς ανάγωγα αν την αποξεχάσεις ή την αποφύγεις για όσο θέλεις εσύ.
Αναμνήσεις ή όνειρα; Σε ποιο από τα δύο υπήρχαν περισσότερες αναφορές;
Οπωσδήποτε στα όνειρα, ακόμη και τώρα, αφιερώνω πολλές ώρες από την ζωή μου γιατί, όσο ζει κι είναι καλά ο άνθρωπος μπορεί και πρέπει να ονειρεύεται και να σχεδιάζει για το πώς θέλει να απολαμβάνει και τις χαρές της ζωής. Οι αναμνήσεις, έτσι κι αλλιώς, τρυπώνουν ακάλεστες στην παρέα όσο πληθαίνουν τα χρόνια μας, αλλά, όπως είπε κι ο Σεφέρης κάπου, "οι αναμνήσεις όπου τις αγγίξεις πονούν".
Ποια ευχή κάνατε, πριν πέσετε για ύπνο;
Να με συγχωρέσει ο Θεός για τις καθημερινές ηθελημένες κι αθέλητες αμαρτίες που κάνω εγώ η ελάχιστη με τις αδυναμίες μου.
Περιγράψτε μας μια όμορφη ιστορία από τα παιδικά σας χρόνια… Την έχετε βάλει σε κάποιο βιβλίο σας;
Πολλές αναμνήσεις από τα παιδικά μου χρόνια, που ήταν πραγματικά ιδανικά, περιγράφω στο βιβλίο μου "Λες και ήταν χθες" το οποίο έγραφα για δέκα χρόνια κι εκδόθηκε το 2014 από τις εκδόσεις Λεξίτυπον, ενώ, σε δική μου στήλη, δημοσιεύτηκε σε καθημερινές συνέχειες στην εφημερίδα "Αλήθεια" της Χίου για ένα χρόνο. Από εκεί να σας κόψω ένα κομματάκι και λάβετε το σαν αντίδωρο της φιλοξενίας μου στο "Λεύκωμά" σας.
Οι πρώτες γιορτές …
(Απόσπασμα από το "Λες και ήταν χθες")
Στις τρεις του μήνα έχω τα γενέθλια μου. Τότε τα γενέθλια τα περίμενα όλο το χρόνο με λαχτάρα και μέρες πριν το διαλαλούσα για να τ’ ακούν όλοι, μπας και τους διαφύγει η επέτειος και τότε πολύ θα μου κόστιζε και θα πικραινόμουνα. Τώρα, πάλι, πολύ πικραίνομαι σαν τα θυμηθώ εγώ και πολύ μου κοστίζει αν τα θυμηθούν κι άλλοι και μου τα… θυμίσουν αλύπητα…
Το πρώτο παιδί του σπιτιού ήμουνα, το πρώτο εγγόνι κι ανίψι στο σόι της μαμάς μου κι όπως καταλαβαίνετε, ό,τι με αφορούσε περισσότερο κι όλους τους υπόλοιπους.
Να, λοιπόν, γιορτές και τραπεζώματα για τα γενέθλια του παιδιού. Τραπέζια στρωμένα στην αυλή μας, κάτω από τα απλωμένα κλαδιά του πανύψηλου ευκαλύπτου, που ασταμάτητα μουρμουρίζανε ένα δικό τους ανάλαφρο και δροσερό σκοπό. Καμιά σχέση δεν είχε το ότι οι περισσότεροι νηστεύανε εκείνες τις μέρες για να κοινωνήσουν. Κατακαλόκαιρο, βλέπεις κι όλα τα αγαθά του Θεού υπήρχαν, φρέσκα και πολλά, για να γεμίσουν τα ταψιά και τις κατσαρόλες της μαμάς μου με τερψιλαρύγγια και χορταστικά φαγητά. Γι αυτό λένε πως «Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που θρέφει τους δώδεκα».
Και να οι μελιτζάνες ιμάμ μπαϊλντί, τα ντομαδάκια τα γιαλαντζί, οι ροβυθοκεφτέδες, τα γεμιστά τα ορφανά, απαραίτητη κι η ταραμοσαλάτα, κουκιά κι αγκινάρες ξιδάτα, καλαμάρια τηγανητά, χταπόδι κρασάτο, σαλάτες με ντοματούλες που μοσχοβολούσαν, ξυλάγγουρα τροφαντά, κάπαρη και κρίταμο κρατσανιστό, πιπεριές δολοφονικά καυτερές, ελιές και ροδέλες κρομμύδι ολόγλυκο πασπαλισμένα με ρίγανη.
Κι επειδή στις νηστείες ο οίνος απαγορεύεται, όπως και το έλαιον, το ουζάκι, δροσερό και μυρωδάτο, συνόδευε μια χαρά το φαγητό κι ανέβαζε τη διάθεση των συνδαιτυμόνων, που ενώ ήξεραν πολύ καλά και εκ πείρας πως την άλλη μέρα το πρωί θα ξυπνούσαν ακόμη ζαλισμένοι, εν τούτοις το κατέβαζαν σε ποσότητες σεβαστές κι αναφωνούσαν σε κάθε γουλιά «Αααα!», αναγαλλιάζοντας.
Έπιανε κι ο θείος ο Γιάννης το «Άσ’ τα τα μαλλάκια σου», σιγοντάριζε κι η μαμά μου αριστοτεχνικά κι οι γείτονες που απολάμβαναν καθισμένοι στις αυλές τους φώναζαν στο τέλος κάθε τραγουδιού «Κι άλλο… Κι άλλο…».
Κατόπιν έσβηνα τα κεράκια που ήταν καρφωμένα απάνω στο νηστίσιμο το σάμαλι το περιχυμένο με βύσσινο γλυκό, δεχόμουνα με συγκατάβαση και χάρη τα χρόνια πολλά, τα χειροκροτήματα και τα χαρτζιλίκια όλων κι αμολιόμουν μαζί με τα ξαδέλφια μου για να συνεχίσουμε το κρυφτό, το τρεχαλητό και το ποιος θα πρωτοκάτσει στην κούνια.
Ύστερα… ξαφνικά… μεγάλωσα! Ήλθαν τ’ αδέλφια μου στη ζωή μου, άλλαξαν τα ενδιαφέροντα κι οι προτεραιότητές μου και τα γενέθλια έχασαν κι αυτά - όπως κάθε τι με το πέρασμα του χρόνου - την αίγλη τους. Όμως εκείνα τα καλοκαιρινά γλέντια τα θυμάμαι και τα χαίρομαι, έστω και σαν ανάμνηση.
Η Αγγελική Συρρή-Στεφανίδου γεννήθηκε στη Χίο, όπου τελείωσε τις εγκύκλιες σπουδές της. Από τα πρώτα μαθητικά της χρόνια γράφει. Η ποιήτρια μητέρα της, Ξανθή Σ. Συρρή, της κληροδότησε το χάρισμα να εκφράζεται γράφοντας και την έμαθε να αγαπά τον λόγο και τους ανθρώπους. Μαθήτρια του Γυμνασίου πρωτοστάτησε στην έκδοση του μαθητικού περιοδικού «ΙΑΣ». Διήγημά της ανθολογήθηκε από τον ποιητή-συγγραφέα Γεώργη Διλμπόη στην Ανθολογία Χίων Διηγηματογράφων.
Την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Κορμοράνοι» εξέδωσε το 1980, με την βοήθεια του Φιλοτεχνικού Ομίλου Χίου.
Το 1992 εκδίδει την ποιητική συλλογή «Κορμοράνοι II», η οποία, πριν εκδοθεί, βραβεύτηκε με πρώτο βραβείο σε πανελλήνιο ποιητικό διαγωνισμό του συλλόγου «Βιβλιοθήκη ο Κοραής Βαρβασίου Χίου».
Τον Μάρτιο του 2001 η Εμπειρία Εκδοτική κυκλοφορεί το πρώτο της μυθιστόρημα «Εκείνη Που Έπρεπε Να Φύγει», το οποίο η Διεθνής Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και Καλλιτεχνών βράβευσε με το πρώτο βραβείο πεζογραφήματος.
Τον Οκτώβρη του 2002, πάλι από την Εμπειρία Εκδοτική, παρουσιάζεται το νέο της μυθιστόρημα «Της Στεριάς Τα Κύματα», που βραβεύτηκε από την Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων λογοτεχνών σε πανελλήνιο διαγωνισμό στη μνήμη της Ουράνας Διωματάρη.
Τον Φεβρουάριο του 2004, με το μυθιστόρημά της «Και... Μην Ορκίζεσαι» από την Εμπειρία Εκδοτική, συμπληρώνεται και κλείνει μια τριλογία, η οποία, σε τρία ξεχωριστά μυθιστορήματα έντεχνα συνδεδεμένα, ανιστορεί γεγονότα, καταστάσεις και τις σημαντικότερες στιγμές του εικοστού αιώνα, μέσα από τις ζωές των αντιηρώων πρωταγωνιστών της.
Το "Μισό Καράβι από τη Χιο" είναι το τέταρτο μυθιστόρημά της, που εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2007 και πάλι από την Εμπειρία Εκδοτική.
Τον Ιούλιο του 2010 η εκδοτική εταιρεία Άλφα Πι εκδίδει την πρώτη συλλογή διηγημάτων της, με τίτλο «Τα Χιώτικα Είναι Αλλιώτικα», η οποία είχε βραβευτεί στις 21 Ιανουαρίου 2008 με το πρώτο βραβείο ανέκδοτης συλλογής διηγημάτων από την Εθνική Εταιρεία των Ελλήνων Λογοτεχνών.
Τον Απρίλιο του 2014 από τις εκδόσεις «Λεξίτυπον» εκδίδεται το λαογραφικό και αυτοβιογραφικό της αφήγημα με τίτλο «Λες και ήταν χθες», το οποίο αρχικά είχε εκδοθεί σε καθημερινές συνέχειες και σε ομώνυμη στήλη, στην εφημερίδα Αλήθεια της Χίου, από τον Απρίλιο του 2009 μέχρι τον Απρίλιο του 2010.
Τον Νοέμβριο του 2015 από τις εκδόσεις «Λεξίτυπον» εκδίδεται το λαογραφικό και ιστορικό θεατρικό με τίτλο «Όλα για την Ελπίδα».
Τον Ιούλιο του 2016 υπέγραψε συμβόλαιο συνεργασίας με την ΝΙΚΗ εκδοτική για την επανέκδοση των μυθιστορημάτων της.
Ήδη, τον Αύγουστο του 2016 επανεκδόθηκε από την Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου ΝΙΚΗ εκδοτική το «Μισό καράβι από τη Χιό» και διανεμήθηκε κατ’ αρχήν με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής πανελλαδικά.
Τον Νοέμβριο του 2016 επανεκδόθηκε από την Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου ΝΙΚΗ εκδοτική με νέο εξώφυλλο το «Εκείνη που έπρεπε να φύγει» », και διανεμήθηκε κατ’ αρχήν με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής πανελλαδικά.
Τον Δεκέμβριο του 2016 εκδόθηκε από Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου Νίκη το συλλογικό έργο 17 γνωστών συγγραφέων «Για πού το ‘βαλες Χριστουγενιάτικα», και διανεμήθηκε κατ’ αρχήν με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής πανελλαδικά, στο οποίο συμμετείχε με το διήγημά της «Χριστούγεννα με την Εύα».
Τον Μάρτιο του 2017 επανεκδόθηκε από την Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου ΝΙΚΗ εκδοτική με νέο εξώφυλλο το «Της στεριάς τα κύματα», και διανεμήθηκε κατ’ αρχήν με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής πανελλαδικά.
Τον Ιούλιο του 2017 επανεκδόθηκε από την Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου ΝΙΚΗ εκδοτική με νέο εξώφυλλο το « Και...μην ορκίζεσαι», και διανεμήθηκε κατ’ αρχήν με την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής πανελλαδικά.
Τον Σεπτέμβριο του 2017 εκδόθηκε από την Εμπειρία εκδοτική του Ομίλου ΝΙΚΗ εκδοτική μια ακόμη ποιητική συλλογή της με τίτλο « Η τριλογία των Αντί».
Τον Δεκέμβριο του 2019 εκδόθηκε από τις εκδόσεις ΥΔΡΟΠΛΑΝΟ το μυθιστόρημα «Ομολογίες αθώων ενόχων».
Όλα τα έργα της έτυχαν της ευνοϊκής αποδοχής του κοινού κι έχουν κάνει πολλαπλές εκδόσεις. Έντυπα περιοδικού και ημερήσιου τύπου, καθώς και ανθολογίες, έχουν φιλοξενήσει κατ’ επανάληψιν πεζά και ποιήματά της, σύλλογοι και πολιτιστικά κέντρα έχουν βραβεύσει τη δουλειά της.
Είναι μητέρα δύο κοριτσιών, έχει έναν εγγονό και είναι συνταξιούχος του ιδιωτικού τομέα. Αγαπά την τέχνη σε κάθε της μορφή, μα πιο πολύ αγαπά τους ανθρώπους, γι’ αυτό γράφει ανθρωποκεντρικά. Μισεί τη βία και πιστεύει πως η αντίσταση και η αποχή από την υπερκατανάλωση και την αδιαφορία θα συγκρατήσουν τον εκφυλισμό των αξιών κι έτσι, ίσως, επιζήσει ο άνθρωπος και η ζωή στον πλανήτη μας.
(Για τον aylogyros news & την Καλλιόπη Γραμμένου)
