Εμείς διαβάζουμε, γράφουμε την κριτική μας, αλλά και ρωτάμε την «δημιουργό», για να μας αποκαλύψει τις κρυφές πτυχές του έργου της…
ΚΡΙΤΙΚΗ: Όλο το νόημα της ζωής και το μεγαλείο της ψυχής φανερώνεται μέσα σε αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο της Ιφιγένειας, όπου ένα εκπληκτικό δημιούργημα της φαντασίας, η Νοματέμπα, προσφέρει ασφάλεια και στηρίξει την μικρή Μπάϊ, να σταθεί στα πόδια της, μετά τον θάνατο της μητέρας της.
Νότια Αφρική στα μέσα της δεκαετίας του '30 και η Μπάϊ μας διδάσκει και μας μαρτυρά μέσα από τη δική της «διαδρομή» το πόσο σημαντικό είναι να κρατάμε την αξιοπρέπειά μας, να θωρακίζουμε το είναι μας και ν’ αγωνιζόμαστε για το αυτονόητο… την ελευθερία μας.
Οι περιγραφές, η ενδελεχής έρευνα που έχει γίνει και απεικονίζεται στη ροή της ιστορίας, το ύφος, οι ψυχικές μεταβολές και η χαρτογράφηση των χαρακτήρων, καθώς και η αγωνία για το πώς θα εξελιχθεί, καθιστούν αυτό το βιβλίο ως σύμβολο «αντίσταση», σ’ αυτό που λέμε δεδομένο!
Τίποτα δεν είναι ικανό να μας φυλακίσει την ψυχή και το σώμα, αν εμείς οι ίδιοι δεν το επιτρέψουμε, αν δεν αγωνιστούμε γι’ αυτό.
Διαβάστε αυτό το βιβλίο και αγαπήστε περισσότερο τον εαυτό σας…
Αλλά ας ακούσουμε την ίδια τι έχει να μας πει, γι’ αυτό το συγγραφικό της δημιούργημα…
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Ο λόγος που επέλεξα να γράψω αυτό το συγκεκριμένο μυθιστόρημα είναι, πρωτίστως, επειδή με συγκλόνισαν το σύνθετο ιστορικό πλαίσιο, οι μύθοι και η μοναδικότητα της ιδιόμορφης πραγματικότητας της Νοτίου Αφρικής καθώς επίσης και οι μάχες που έδωσαν οι έγχρωμοι ενάντια στο απάνθρωπο απαρτχάιντ. Ωστόσο, δεν θα καταπιανόμουν με μια μακρινή και άγνωστη στους περισσότερους από εμάς ήπειρο αν δεν ανακάλυπτα κομμάτια ελληνικής καρδιάς να χτυπούν εκεί. Το γεγονός ότι μου δόθηκε η δυνατότητα να συνδυάσω το ξένο με το ελληνικό στοιχείο για να παρουσιάσω την κοινή μοίρα των ανθρώπων μπροστά στην αδικία, υπήρξε καταλυτικός για μένα παράγοντας.
Πως καταφέρατε να γεμίσετε τις σελίδες του με εικόνες και αρώματα από τη Νότια Αφρική, περιγράφοντας την καθημερινότητά των ηρώων, δίχως απ’ όσο γνωρίζω να έχετε ζήσει εκεί;
Πράγματι, αν και έχω επισκεπτεί κάποιες χώρες της Αφρικής, η Νότια Αφρική και η Μοζαμβίκη δεν συγκαταλέγονται ανάμεσά τους. Χρειάστηκε πολύμηνη έρευνα κατά την οποία διάβασα πολλά χρήσιμα βιβλία τα οποία περιγραφαν την πολιτική και κοινωνικοοικονομική κατάσταση των περιοχών που με ενδιέφεραν, όπως επίσης συμβουλεύτηκα τις μαρτυρίες συγγενών μου που έτυχε να μεταναστεύσουν σε εκείνα τα μέρη περίπου εκείνη την περίοδο. Γενικά, πιστεύω, ότι ακόμα κι αν ένας συγγραφέας έχει την τύχη και το προνόμιο να επισκεπτεί το μέρος που περιγράφει στις σελίδες του μυθιστορήματός του, δεν είναι από μόνο του αρκετό, ειδικά όταν αποτολμά να αποδώσει όσο γίνεται πιο πιστά το κλίμα που επικρατούσε σε μια άλλη εποχή αρκετά μακρινή. Η ενδελεχής έρευνα λοιπόν σε συνδυασμό με τη φαντασία και την κοινή λογική του συγγραφέα, είναι τα βασικά όπλα του για ένα καλό αποτέλεσμα.
Πόσο σας επηρέασε ψυχολογικά η συλλογή των στοιχείων, για τις ανάγκες της συγγραφής;
Μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι όλες σχεδόν οι πληροφορίες που μάζεψα κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου αφορούσαν γεγονότα που δεν γνώριζα και μερικά από αυτά όχι μόνο με εξέπληξαν αλλά και με σόκαραν μπορώ να πω, τόσο η ιστορία της Νότιας Αφρικής με το μελανότερο σημείο της να είναι το απαρχάιντ όσο και η ιστορία της Μοζαμβίκης με τις πολύχρονες μάχες των κατοίκων της να απαλλαγούν από τους αποικιοκράτες Πορτογάλους. Είναι εκπληκτικό και συνάμα τρομακτικό πόσο τα βάσανα των ανθρώπων δεν γνωρίζουν σύνορα και χρώμα δέρματος!
Είχατε σχεδιάσει από την αρχή της ιστορίας την «εμφάνιση» της φανταστικής Νοματέμπα ή σας προέκυψε στην πορεία;
Ναι, τον χαρακτήρα της Νοματέμπα που στα ζουλού σημαίνει ελπίδα και παρουσιάζεται μέσα στο βιβλίο ως η επινοημένη φίλη της ηρωίδας μου, τον είχα εξαρχής σχεδιάσει μέσα στο μυαλό μου καθώς σκέφτηκα ότι ένα νεαρό κορίτσι όπως η εννιάχρονη Μπάι, που βιώνει την απώλεια, το πένθος και ένα δυσφορικό αίσθημα μοναξιάς, θα επωφελούνταν από μια φίλη, έστω κι αν είναι φανταστική, προκειμένου να μοιράζεται όσα τη βαραίνουν.
Μπορεί η φαντασία να σε «γλυτώσει» από τον αργό θάνατο της απελπισίας;
Νομίζω ότι ακριβώς αυτή είναι η μεγάλη χρησιμότητα της φαντασίας, να μας μεταφέρει σε καλύτερες καταστάσεις και κόσμους όταν αυτό που ζούμε είναι αφόρητο. Σίγουρα υπάρχει κάποιος προστατευτικός μηχανισμός σε κάθε άνθρωπο που επεμβαίνει όταν αυτός πιέζεται ψυχολογικά, όταν, με λίγα λόγια, η ζωή του στέλνει περισσότερα από όσα μπορεί να αντέξει.
Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους αναγνώστες, για να διαβάσουν αυτό σας το πόνημα;
Είμαι της άποψης ότι ο αναγνώστης δεν χρειάζεται, ούτε πρέπει, να παρακινείται για να διαβάσει κάποιο βιβλίο καθώς αυτό φέρνει συνήθως το αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι πρόκειται για ένα διαφορετικό μυθιστόρημα που ενδέχεται να ενδιαφέρει όσους επιθυμούν να βγουν από τα σύνορα της χώρας μας, έστω και νοητά, και να γνωρίσουν μια άλλη πραγματικότητα.
Παύλος Ανδριάς, για τον aylogyros news
