Με αφορμή την έκδοση του νέου της βιβλίου, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κυβέρτι, μιλήσαμε με τη συγγραφέα για τα όσα την «οδήγησαν» στη δημιουργία αυτού του πονήματος…
Τι ήταν αυτό που σας ώθησε ν’ αποτυπώσετε τις σκέψεις σας πάνω σ’ ένα λευκό χαρτί;
Υπήρχε και υπάρχει μία ανάγκη, η ίδια ανάγκη που σε κάνει να θέλεις να αναζητήσεις τροφή, νερό, ζεστασιά και ανθρώπινη επαφή. Μία ψυχική ανάγκη που καταλήγει να είναι μια μορφή θεραπείας. Πάντα θυμάμαι τον εαυτό μου στα δύσκολα κι άλλες φορές μετέπειτα και στα εύκολα, να σηκώνει το μολύβι ή το στυλό και να γράφει. Στην αρχή σε μορφή ημερολογίου, έπειτα ξεπηδούσαν κείμενα με αρχή, μέση και τέλος κι ύστερα ήρθε η πρώτη ιστορία. Μου αρέσει να παρατηρώ τους ανθρώπους και τις καταστάσεις κι ύστερα να γράφω γι’ αυτούς, αυτό με κάνει να παίρνω απόσταση. Δεν μπορείς να γράψεις για κάτι αν δεν πάρεις απόσταση από αυτό. Δεν θα μπορέσεις να το δεις σφαιρικά. Το ίδιο ισχύει και στην ποίηση και σε όλες τις μορφές τέχνης κι η απόσταση φέρνει την απάντηση και την κάθαρση. Διερευνώντας τα συναισθήματα σου ουσιαστικά ανοίγεις τους ορίζοντες σου σε άλλες πραγματικότητες, έρχεσαι πιο κοντά σε αυτά. Αρχίζεις και τα χαϊδεύεις, τους δίνεις θαλπωρή, αρχίζεις και ενδιαφέρεσαι γι’ αυτά και τελικά αυτό καταλήγει να είναι διασκεδαστικό και συνάμα απελευθερωτικό!
Υπάρχει τρόπος να εκφράσουμε τις σκέψεις του μυαλού μας, σε μια κοινωνία που «σιωπά»;
Δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν υπάρχει τρόπος να εκφράσουμε τις σκέψεις μας στο σήμερα, που είμαστε πιο κοντά από κάθε άλλη φορά στα εργαλεία που χρειάζονται για να γίνει αυτό. Ζούμε σε μια εποχή που έχουν ανθίσει τα εργαστήρια δημιουργικής γραφής, οι θεατρικές ομάδες, ομάδες δραματοθεραπείας, μουσικοθεραπείας, ψυχοδράματος, εμψύχωσης, καλλιτεχνικά εργαστήρια, ομάδες ζωγραφικής... Δεν χρειάζεται πάντα να μιλήσεις για να εκφραστείς. Μπορείς να χορέψεις, πάλι το σώμα σου σκέψεις εκφράζει και συναισθήματα. Επίσης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει έδαφος σε πολλούς ανθρώπους να εκφραστούν, να ακουστούν, σίγουρα βέβαια το νόμισμα έχει και δύο όψεις, όμως θα ήταν άδικο να πούμε πως δεν υπάρχουν τρόποι. Υπάρχουν τρόποι και με το παραπάνω και θεωρώ πως καλώς κάνουν και υπάρχουν και θα αναπτυχθούν κι άλλοι. Διότι ακριβώς νιώθω πως η κοινωνία σήμερα δεν σιωπά. Η κοινωνία σιωπούσε σίγουρα παρελθοντικά, κουκούλωνε και έκανε φαύλους κύκλους γύρω από το υπερ εγώ της και τις ανασφάλειες της, νομίζω πως όχι πια. Το μεγαλύτερο κομμάτι της είναι έτοιμο να βγάλει την παλιά του φορεσιά κι αυτό είναι επίπονο, γιατί έχει γίνει πλέον ένα με το δέρμα του, χρειάζεται σίγουρα χρόνος. Βλέπω ανθρώπους που κοιτάζουν μπροστά, προς έναν συλλογικό κόσμο και κάποιους άλλους που είναι κολλημένοι στο παρελθόν. Είναι δύσκολο να αφήσεις το παρελθόν σου όταν δεν έχεις να δώσεις κάτι για το μέλλον, σου γίνεται εμμονή, νιώθεις πως σε ξεριζώνουν, εξού μάλλον κι αυτή η τόση προσκόλληση. Σίγουρα δεν υπάρχουν εκρήξεις κοινωνικές όπως τις ξέραμε μέχρι τώρα κι ίσως αυτό είναι που μας τρομάζει. Νομίζω όμως ότι είμαστε στην αρχή μιας εξελικτικής πορείας κι αυτό σίγουρα είναι επίπονο και ίσως κάποιες φορές μας φαίνεται στάσιμο ή πως πάει προς λάθος κατεύθυνση αυτή η φωνή. «Φωνή», όμως, υπάρχει!
Τι σημαίνει η έννοια «φυγή» και πως μπορεί αυτή να μας «λυτρώσει» αν γίνει πράξη;
Η «φυγή» σαν έννοια μπορεί να έχει αρνητικό πρόσημο και άλλοτε θετικό. Μπορεί να φεύγεις από κάτι και να γίνεις φυγάς βάζοντάς το στα πόδια, σαν τον κλέφτη, για να μην αναλάβεις τις ευθύνες των πράξεων σου ή να τρέπεσαι σε φυγή απέναντι στον εχθρό. Η φυγή από την πραγματικότητα, επίσης, για να αποφύγεις κάτι και να μην παλέψεις γι' αυτό. Όμως θα μπορούσα να φεύγω από κάτι που με στενεύει, που με στεναχωρεί, κάτι το οποίο είναι ανώφελο να παλέψω γι' αυτό, με πλήρη συναίσθηση. Τότε νομίζω η έννοια φεύγει από τα όρια της ανωριμότητας και της παράδοσης των όπλων και μετασχηματίζεται σε επίγνωση του ότι δεν είναι όλες οι μάχες προς όφελος μας. Περισσότερο η λέξη αγγίζει τα όρια του «φευγιού», της απομάκρυνσης προς μία άλλη κατεύθυνση και οπτικής, του εσωτερικού ταξιδιού. Όταν φεύγω, γιατί δεν υπάρχει χώρος για εμένα, ελεύθερα και ανεξάρτητα με όλο το βάρος της ευθύνης στους ώμους μου, τότε η λέξη αποκτά άλλη αξία για εμένα. Εδώ η φυγή παίρνει την έννοια της λύτρωσης. Γίνεται λύτρωση!
Πόση δύναμη χρειάζεται η ψυχή να εκφραστεί, όταν γύρω της όλα είναι παγιδευμένα στο «χάος» της αδιαφορίας;
Είναι πολύ πεσιμιστικό, για εμένα, να λέμε πως υπάρχει «αδιαφορία»! Η αδιαφορία μας χτυπάει την πόρτα, όταν αδιαφορούμε εμείς οι ίδιοι πρώτα για εμάς και μετά για τους άλλους. Όλα είναι θέμα οπτικής και προσδοκιών. Ο καθένας μας ζει στον μικρόκοσμο του, έτσι έχουν πλαστεί οι κοινωνίες στο σήμερα κι αυτό είναι λυπηρό. Όμως όταν ένας μικρόκοσμος συναντιέται με έναν άλλο και μετέπειτα με έναν άλλο και... τότε φτιάχνουμε ένα «σύμπαν». Η ερώτηση για εμένα είναι κατά πόσο εμείς αδιαφορούμε γι' αυτά που μας λέει η ψυχή μας, το σώμα μας και η καρδιά μας. Η απάντηση είναι πως αδιαφορούμε αρκετά, άρα πως μπορεί να μην αδιαφορήσω για τον άλλο; Όταν οι βασικές ανάγκες οι δικές μου δεν είναι καλυμμένες πως θα καλύψω των άλλων; Η ψυχή, για να απαντήσω εξ ολοκλήρου στο ερώτημα, αν την αφήσεις ελεύθερη θα βρει τρόπους να εκφραστεί, θα το κάνει από μόνη της. Το ζήτημα είναι πως δεν την αφήνουμε ελεύθερη, την έχουμε εγκλωβίσει μέσα σε φόβους, ανασφάλειες και «πρέπει» , της έχουμε φορτώσει βάρη κι ενοχές κι εδώ η «φυγή» γίνεται η λύτρωση!
Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους αναγνώστες, για να διαβάσουν αυτό σας το δημιούργημα;
Η «Φυγή» είναι ένα εσωτερικό «φευγιό», ένα ταξίδι ανάμεσα στα πιο όμορφα συναισθήματα που μπορείς να νιώσεις για τον «Άλλο» και για τον εαυτό σου και στα πιο δυσάρεστα. Ταλαντεύεται ανάμεσα σε φωτεινά σημεία και σε πολύ σκοτεινά. Είναι σκέψεις και ποιήματα που ράφτηκαν μεταξύ τους για να διαμορφώσουν μία «ποιητική ιστορία» με αρχή, μέση και τέλος, που η ροή της ανεβαίνει άλλοτε προς τα πάνω και άλλοτε προς τα κάτω, κάτι σαν τον καρδιακό παλμό μας. Στην «φυγή», που κάποιες φορές δεν διαβάζεται ευχάριστα, δεν έχει σημασία ποιος φεύγει τελικά, γιατί και οι δύο φεύγουν από τις κοινωνικές προκαταλήψεις, από τα εσωτερικά δαιμόνια και τα σεντούκια με τα προικιά που κουβαλούσαν σαν βάρος. Θυμάμαι μια φίλη μου να μου λέει «Όλγα, δεν μπορώ να το διαβάσω, με τρομάζει, ίσως γιατί ακόμα δεν έχω κάνει δουλειά μέσα μου για όλα αυτά που αναφέρεις», κι αυτό το βρήκα πολύ ειλικρινές και απελευθερωτικό για την ίδια!
Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο, θα βρείτε ΕΔΩ
Παύλος Ανδριάς, για τον aylogyrosnews
